6 ona tili javobi docx



Yüklə 243 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/28
tarix28.02.2023
ölçüsü243 Kb.
#123672
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   28
6 - ona tili JAVOBI

Jarangsiz undosh bilan tugagan fe’l asoslariga qo‘shilib, -kan holida talaffuz
qilinsa ham, -gan yoziladi (ko‘chgan, o‘sgan kabi).
Jarangsiz q undoshi bilan tugagan fe’l asoslariga qo‘shilganda, -qan
k undoshi bilan tugagan fe’l asoslariga qo‘shilganda, -kan holida talaffuz qilinadi
va shunday yoziladi: (tovush almashishi: tiq — tiqqan, tik — tikkan).
Jarangli g‘ undoshi bilan tugagan fe’l asoslariga qo‘shilganda, -qan holida talaffuz
qilinsa ham -gan yoziladi (tug‘ — tug‘gan).
Hozirgi zamon sifatdoshi fe’l asoslariga -(a)yotgan qo‘shimchasini qo‘shish bilan
yasaladi.
Kelasi
zamon
sifatdoshi fe’l asoslariga
-ydigan, -adigan, -(a)r
qo‘shimchalarini qo‘shish bilan yasaladi.
Sifatdoshning bo‘lishsiz shakli sifatdosh hosil qiluvch qo‘shimchalardan oldin -
ma qo‘shimchasini keltirish orqali yasaladi: aytgan — aytmagan, oqayotgan —
oqmayotgan, o‘qiydigan — o‘qimaydigan.
-(a)r qo‘shimchasining bo‘lishsiz shakli -mas qo‘shimchasi (oqar – oqmas)


8
Fe’lning ravishga xoslangan shakli ravishdosh deyiladi.
Ravishdoshlar harakatning belgisini bildirishi bilan ravishga o‘xshaydi.
Ravishdosh ham ravish kabi fe’lga bog‘lanib, uning belgisini bildiradi.
Solishtiring: piyoda (ravish) keldi, shoshilib (ravishdosh) keldi.
Ravishdoshning -(i)b, -a//-y shakllari ko‘proq harakatning holatini, ba’zan payt,
sababini, -gancha (-kancha, -qancha) shakli holatini, -gach, (-kach, -qach), -
guncha (-kuncha, -quncha) shakllari paytini, -gani (-kani, -qani, -gali) shakli
maqsadini anglatadi.
Unli va jarangli undoshlar bilan tugagan fe’l asoslariga ravishdoshning -gach, -

Yüklə 243 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin