Adabiyot 6 (I qism) 2017. p65

«O‘ZBEGIM» QASIDASI HAQIDA
Sharq mumtoz she’riyatida qasidalar asosan podshohlar,
amir-u xonlar sha’niga, ular tomonidan qilingan xayrli ishlarni
olqishlash maqsadida bitilardi. Erkin Vohidov esa ona xalqi –
o‘zbegimga qasida bag‘ishlaydi.

---

1 4 2
!
Bu ijodiy jasorat yana shunisi bilan muhimki, u
yozilgan paytlari sobiq sho‘ro mamlakatidagi barcha
millatlar «sovet xalqi» degan umumiy, sun’iy nom
bilan atalar, odamlarning muayyan millat vakili ekani
bilan faxrlanishiga mutlaqo yo‘l qo‘yilmasdi.
Qasida xalqimizning shavkatli tarixiga sayohatdan boshla-
nadi:
Tarixingdir ming asrlar
Ichra pinhon, o‘zbegim,
Senga tengdosh Pomir-u
Oqsoch Tiyonshon, o‘zbegim.
So‘ylasin Afrosiyob-u
So‘ylasin O‘rxun xati,
Ko‘hna tarix shodasida
Bitta marjon, o‘zbegim.
Al-Beruniy, Al-Xorazmiy,
Al-Forob avlodidan,
Asli nasli balki O‘zluq,
Balki Tarxon, o‘zbegim.
Ta’kidlanganidek, bu asar yozilgan paytlarda xalqimiz tari-
xini to‘la va atroflicha o‘rganish, ayniqsa, o‘tmishda o‘tgan
sarkardalar, amirlar va xonlar faoliyatiga xolis baho berish
nihoyatda mushkul, xatarli ish edi. Ma’lumki, o‘z o‘tmishini,
ota-bobolari merosini bilish millatga g‘urur-iftixor bag‘ishlaydi,
uni o‘zligini tanish, haq-huquqini anglash darajasiga olib chi-
qadi. Bundan esa sho‘ro rahbariyati nihoyatda cho‘chir, xalqlar
tarixi, jumladan, o‘zbek millati o‘tmishi faqat qora bo‘yoqlarda
aks ettirilardi. O‘tmishga nisbatan «chirkin», «zulmatli», «nur-
siz», «zararli» singari sifatlar ishlatilar, millatlarni o‘z tarixidan
bezdirishga harakat qilinardi.
Shu sharoitda Erkin Vohidov o‘zbekning «ming asrlar ichra
pinhon» tarixini ko‘hna Samarqandda saqlanib qolgan Afrosiyob

---

1 4 3
!
yodgorligidan, Mo‘g‘uliston va Sibirdagi O‘rxun va Enasoy
(Yenisey) daryolari qirg‘oqlaridan topilgan qadimgi turkiy
toshbitiklardan izlash lozimligini aytadi. O‘zluq, Tarxon singari
to‘qson ikki urug‘ni o‘zida jamlagan o‘zbekning Beruniy,
Xorazmiy, Forobiydek ahli donishlari bu xalqning naqadar
ulug‘vorligidan so‘zsiz shahodat ekanini ta‘kidlaydi.