Psixologik trening asoslari. N. Ismoilova

XV BOB BO‘YICHA TOPSHIRIQLAR 
Nazorat savollari: 
1. Nizo tushunchasiga izoh bering.
2. Nizoning tuzilishi qanday elementlardan iborat?
3. Nizoning fanday turlari mavjud? 
4. Nizoli vaziyat nima va uning tuzilishi qanaqa? 
5. Agressiya nima?
6. Agressiv xulq-atvor haqidagi fikr-mulohazalar qaysi asrdan boshlab o‘rganila boshlandi?
7. Dj .Dollard tomonidan birinchi marta ilgari surilgan nazariyani izohlab bering
8. E.Banduraning sotsial o'rganish nazariyasi haqida nimalar bilasiz?
9. Agressiv xulq-atvoming shakllanishida ijtimoiy muhitning roli qanday? 
Mustaqil ish mavzulari
1. D. Mayersning “Sotsialnaya psixologiya” kitobidan «Konflikt» (632 — 651 betlar) va 
«Yarashish» bo'limini (652-67 lbetlar) o‘qing.
2. Dj.Dollardning agressiyaning frustrasion nazariyasining mohiyati. 
3. Agressiyani tushuntirishda psixoanalitik yondashuv va Z.Freydning tadqiqot ishlari. 
4. Agressiya borasida O‘rta Osiyo mutafakkirlarining qarashlari
5. Televideniening agressiv xulqga ta’siri 
Test savollari:
1. “Inson va hayvonlarda agressiyaning tug‘ma instinkti mavjud bo'ladi” degan qarash 
mualliflarini aniqlang.
a) U.Makdaugoll, Z.Freyd, G.Marrey
b) Z.Freyd, G.Marrey
c) I.S.Kon va Kupershmidt 

---

104
d) L.Berkovis va K.Lorens 
2. L.Berkovichning ijtimoiy bilish nazariyasiga ko'ra,
a) Maqsadga yo‘naltirilgan faoliyat davomida vujudga keladigan to‘siq shaxsda agressiv 
xatti-harakatlami hosil qiladi
b) Inson va hayvonlarda agressiyaning tug'ma instinkti mavjud boiadi 
c) Agressivlik frustrasiyaning oqibatidir
d) Agressiya - kimgadir ziyon yetkazuvchi xul—atvoming har qanday ko‘rinishidir
3. A g ressiy a -b u ...
a) Inson va hayvonlarda agressiyaning tug'ma instinkti mavjud bo'ladi '
b) boshqa tirik jonzotga u bimi istamagan vaziyuldu huqoral yoki ziyon yetkazishni maqsad 
qilib qo'ygan fe'l-atvorning har qanday slutkli 
c) maqsadga yo'naltirilgan fuoliyut duvomidu vujudga kaludlgan lii'nlq
d) maqsadga yo'naltirilgan faoliyat davomida vqiudga keladigan loilq iliamda agressiv xatti-
harakatlami hosil qiladi
4. Bass tomonidan takiif etilgan agressiv hnrakatlarnl uchta thkalaga asoslangan holda 
tasvirlash mumkin. Bular:
a) jismoniy - verbal, aktiv - passiv va to'g'ri - egri
b) jism oniy, passiv va t o ' g ' r i - e g r i
c) verbal, passiv va jismoniy
d) jismoniy - verbal, to'g'ri, egri
5. KXorens ta’limotiga ko'ra:
a) maqsadga yo'naltirilgan faoliyat davomida vujudga keladigan to'siq shaxsda agressiv xatti-
harakatlami hosil qiladi
b) agressiya insonlarga va boshqa tirik jonzotlarga xos bo'lgan hayot uchun kurash tug'ma 
instinktidan kelib chiqqan
c) boshqa tirik jonzotga u buni istamagan vaziyatda haqorat yoki ziyon yetkazishni maqsad 
qilib qo'ygan fe’l-atvorning har qanday shakli
d) maqsadga yo‘naltirilgan faoliyat davomida vujudga keladigan to‘siq 
6. Qaysi nazariya tarafdorlari “agressivlik - individlarning mavjud resurlardan o‘z hissasini 
olish vositasi bo‘lib, o‘z o'rnida bu resurslar tabiiy tanlashda (asosan genetik darajada) omad oiib 
keladi’ degan g‘oyani ilgari surganlar? 
a) Psixogenetik nazariya tarafdorlari 
b) Etiologik nazariya tarafdorlari
c) Frustrasion nazariya tarafdorlari 
d) Sotsiologik nazariya tarafdorlari 
7. Quyida fanda “agressiyani chlqarib yuborish” fenomeni deb nom olgan holatni aniqlang.
a) agar shaxs o‘z oldiga qo'ygan maqsadiga erishishi ancha vaqtga cho zilib ketsa, bunday 
holat albatta agressiyani chaqiradi
b) shaxsning o‘z oldiga qo'ygan maqsadi yo'lida uchragan to‘siq yengib bo‘lmas darajada 
bo'lsa yoki shaxs tomonidan shunday deb tushunilsa, agressiya vujudga keladi.
c) Agar frustrasiya qo‘rquv yoki ikkilanish tufayli kelib chiqqan bo Isa, shaxs alamini 
(agressiyasini) ko‘pincha boshqalardan oladi. 
d) Ketma-ket frustasiyalar soni - agar maqsad yo‘lida bir-to‘siq ortidan ikkinchisi, lining 
ortidan uchinchisi va bu davomiylik davom etaveradi
8. Qaysi olimning fikriga ko‘ra, kichkina qotillar “tartibsizlik, bir-birining his tuyg’ulariga 
befarqlik, jismoniy zo’ravonlik, bir-birini qoMlamaslik va bir-birining taqdiri bilan qiziqmaslik 
hukm surgan oilalarda” ulg‘ayadilar?
a) Mak-Kartining
b) U.Makdaugoll, Z.Freyd
c) Z.Freyd, G.Marrey

---

105
d) I.S.Kon va Kupershmidt
9. Dj.Pattersonning fikricha... 
a) odatda kichkina qotillar tartibsizlik va sukunat hukm surgan, bir-birining bis-tuyg‘ulariga 
befarqlik, jismoniy zo'ravonlik, bir-birini qo'llamaslik va bir- birining taqdiri bilan qiziqmaslik 
hukm surgan oilalarda sodir boiadi
b) Agar frustrasiya qo‘rquv yoki ikkilanish tufayli kelib chiqqan bo'lsa, shaxs alamini 
(agressiyasini) ko'pincha boshqalardan oladi
c) “aka-uka va opa-singillar ulaming hayotlarini buzuvchi jarayonda bir-biriga 
o'qituvchidirlar” . 
d) agressivlik - individlarning mavjud resurlardan o‘z hissasini olish vositasi bo lib, о z о 
mida bu resurslar tabiiy tanlashda (asosan genetik darajada) omad olib keladi