Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi Metodik Şurasının

Sosial davranışın həvəsləndirilməsi 
Sosial vərdiĢlər dedikdə, cəmiyyətin həyatında müsbət baxımdan 
iĢtiraketmə nəzərdə tutulur. Sosial davranıĢın aspektlərinə kömək 
göstərmə, fikir bölüĢmə, əməkdaĢlıq, rəğbət, həvəsləndirmə, özünü fəda 
etmə, maddi yardım göstərmə, müdaxilə etmə, inandırma daxildir. 
UĢaqların biri digərinə yardım etmək imkanları olduqda, ictimai 
davranıĢ vərdiĢlərinin seydana çıxmasına Ģərait yaranır. bu zaman 
uĢaqlar biri digərinin müdafiəsinə qalxmağa həvəsləndirir, yaxud 
hamıya xeyir verəcək Ģəxsi ideya irəli sürmək fikrində bulunurlar.
UĢaqlar baĢqa adamlara yardım etməyin və onlarla əməkdaĢlıq 
etməyin faydasını anladıqca, yaĢlılar bundan daha böyük impuls alırlar. 
Qrupun olduğu yer və atmosfer elə seçilməlidir ki, bu sosial vərdiĢlərin 
aĢağıdakı səciyyədə olmasına təkan verə bilsin: 

ĠĢtirakçılar qabaqcadan hiss etməlidirlər ki, hər bir kəs digərini 
müdafiə etmək üçün bütün gücünü sərf edəcəkdir.

Həm yaĢlılar, həm də uĢaqlar qərar qəbuletmə prosesinə öz töhfələrini 
verirlər. 

Ünsiyyət birbaĢa açıq və qarĢılıqlı olmalıdır.

Ġndividual fərdlərə hörmət edilməlidir. 

Kimnənsə nəyi gözləmək ümumi məntiqə dayanmalıdır.
Qrupun iĢtirakçıları biri digərinə hörmət etməli və ümumilikdə qrupa 
məxsus olduqlarını anlamalıdırlar.

Həm qrupa, həm də hər bir ayrıca fərdin üzərinə vurğu salınmalıdır. 
(Stob. 1978) 
UĢaqlarda sosial davranıĢa Ģərait yaratmaq üçün aĢağıdakı strategiyalar 
mövcuddur: 

UĢaqların sosial yönlü hərəkətlərini hər hansı bir kateqoriyaya aid 
etmək imkanlarının təbii Ģəkildə meydana çıxmasına Ģərait yaratmaq. 
UĢaqlar hər hansı bir
BeĢ yaĢına çatan bəzi uĢaqlar qüsurlu uĢaqlara baxaraq neqativ 
davranıĢı öyrənirlər (Conson və Conson, 1980). Neqativ vərdiĢləri 
öyrənməyən uĢaqlar qüsurlu uĢaqlara nisbətən pozitiv vərdiĢləri 
öyrənməyə qabildirlər, bu o zamümkün olur ki, müsbət model, məhz 
yaĢlı Ģəxslərin hərəkətləri, sözləri, qeyri-verbal davranıĢların və 
izahedici hərəkətlərin vasitəsilə təmin edilir (Postemik. Stein. Viren və 
Soderman, 1993). 

---

151