Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi Metodik Şurasının

Uşağın xüsusi tədris ehtiyaclarına kömək edə bilən tibbi 
şərtlərin qısa xülasəsi 
Ən müxtəlif tibbi Ģərtlər və Ģərait uĢağın ixtisaslı tədris ehtiyacını 
ödəmək üçün nəzərdə tutulur.
Allergiya və astma 
Tərifi
Allergiya – allergen adlanan müəyyən maddələrə anormal 
reaksiyadır. Allergiya ciddi, yaxud yumĢaq xarakter daĢıya bilər. 
Allergiyaya meyillilik bir çox hallarda irsi xarakter daĢıyır. Hər hansı 
fərd allergiya əlamətlərini istənilən müddət ərzində büruzə verə bilər.
Astma – havanı ciyərlərə alanda, yaxud ciyərlərdən buraxanda, 
onun əzələlərinin gərilməsi nəticəsinə sıxılma prosesinin doğurduğu 
xroniki xəstəlikdir. Asimaya tutulan uĢaqlar, adətən öz xəstəliklərini 
digərlərinə yoluxmurlar. Astma zamanı ciyərlərin aldığı və buraxdığı 
havanın sıxılması, ağır nəfəs alma, bəzən isə öskürəklə müĢayiət olunur. 
UĢaqların tutulduğu atsma yaĢlı Ģəxslərin astmasından fərqlənir: 
xarakterik cəhət ondan ibarətdir ki, azyaĢlı uĢaqlar astmaya tutulanda. 
Bu zaman həmin xəstəliyin bir çox xüsusiyyətləri özünü büruzə vermir. 
Əsl həqiqətdə astma uĢaqlarda onlar tez-tez nəfəs alarkən, xırıltılı nəfəs 
almada, döĢ qəfəsinin sıxılmasında özünü göstərə bilər.

---

193 
Xüsusiyyətləri 
Bu xəstəliyin sırasına ətraf aləmdəki allergen maddələr, məsələn 
toz, heyvanlar və havanın tərkibi etibarilə az oksigenli olması və s. aid 
ola bilər ki, bunlar da astmanın ağır keçməsinə Ģərait yaradır. Belə bir 
səhv ideya mövcuddur ki, uĢaqlar dadmağı təklif edin, ona yeməyə 
məcbur etməyə çalıĢmayın. Yemək prosesinin Ģən keçməsinə çalıĢın.
UĢağın valideynləri ilə gündəlik ünsiyyətdə olun. UĢağın 
valideynlərinin ana dilində qida ilə bağlı məlumatları əldə edin.
UĢağı yağıĢ xüsusiyyəti daĢımayan oyunlarda və böyük fiziki güc 
tələb etməyən fəaliyyət növlərində iĢtirak etməsinə həvəsləndirin. UĢağı 
məktəbdə vaxtın çoxunu müxtəlif fəaliyyətlərdə keçirməyə 
həvəsləndirin. Bu zaman vurğunu məzəli söhbətlərin üzərinə salın. 
Lazım gəldikdə musiqidən və hesablama oyunlarından da istifadə edin.