D. O‘rinbayeva m. Rahimova
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
56 IMOM AL-BUXORIY (810-870) Imom al-Buxoriy Buxoro shahrida tavallud topgan. Uning otasi Ismoil o‘z davrining ilmli odamlaridan bo‘lgan. Ammo yoshligidayoq otasi vafot etib, onasi tarbiyasida o‘sgan. Ustozi Shayx Dohiliy bilan hadis rivoyatchilari haqidagi qizg‘in bahsda qatnashgan. Imom al-Buxoriy o‘zining go‘zal xulq-atvori, odamoxunligi, zehni o‘tkirligi, beqiyos saxovatliligi bilan boshqalardan ajralib turgan. Manbalarda al-Buxoriyning 600 mingga yaqin hadisni yod bilgani qayd qilingan. Imom al-Buxoriy avlodlarga boy va qimmatli ilmiy meros qoldirgan bo‘lib, u yozgan asarlarning soni yigirmatadan ortiqdir. Buyuk allomaning eng muhim asari, shubhasiz «Al-jome’ as-sahih»dir. Al-Buxoriyning bu asariga kiritilgan ishonchli hadislarning soni takrorlanadiganlari bilan birga 7275 ta bo’lib, takrorlanmaydigan holda esa 4000 hadisdan iborat. 1974 yilda allomaning 1200 yillik yubileyi nishonlangan edi (107 ta so’z). VAQTING KETDI -BAXTING KETDI Bir dehqon qo‘sh haydab turgan edi. Ittifoqo uning dalasi yonidan bir hukmdor o‘tib qoldi. U dehqonga: «Hormang!» dedi. Dehqon eshitmaganga olib: «Xo‘sh, jonivor!» deb ho‘kizlarini qaytarib, yerini haydayverdi. Hukmdor ikkinchi marta ham «Hormang!» deb ko‘rdi. Bu gal ham dehqon bor-yo‘g‘i bosh qimirlatib qo‘ydi. Hukmdor achchiqlanib jo‘nab ketdi. Saroyga borib dehqonni tutib kelish uchun mulozimlarini jo‘natdi. Ular dehqonni oyog‘ini yerga tegizmay saroyga olib borishdi. Hukmdor unga jahl bilan dedi: «Ikki marta «Hormang!» desam ham, bir marta «Bor bo‘ling!» deyishga yaramading. Meni mensimadingmi?» Dehqon: - O‘sha vaqtda yerimning obi-tobi joyida edi. Sizga «Bor bo‘ling!» desam vaqtim ketib, yerim tobidan qochardi. Mana, yerimni haydab bo‘ldim. Qancha «Bor bo‘ling!» kerak bo‘lsa, olavering. «Vaqting ketdi - baxting ketdi» degan maqolni eshitmaganmisiz? Hukmdor vaqtni qanchalik qadrlashini ko‘rib, dehqonni afv qildi va unga tasannolar aytdi (Rivoyat) (130 ta so‘z). |