Mövzu Qlobal iqtisadi trendlələr Plan
Yüklə 175,12 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 4. “Holland sindromu”
Holland sindromu - iqtisadiyyatda xüsusi bir sektorda baş verən artım (məsələn, təbii sərvətlər) ilə digər sektorlarda baş verən azalma (məsələn, istehsalat və ya kənd təsərrüfatı) arasındakı əlaqəni göstərmək üçün istifadə edilən termindir. “Holland sindromu”nun iqtisadiyyata mənfi təsirinin mexanizmi belədir ki, inkişaf edən sektordan əldə olunan gəlirlər artdıqda həmin ölkənin milli valyutasının məzənnəsi digər ölkələrin valyutalarına nisbətən güclənir. Bu isə, həmin ölkənin ixrac məhsullarının bahalaşmasına, digər sektorların məhsullarının rəqabətliliyinin azalmasına gətirir. Ölkənin ixrac potensialı azalır və ucuz qiymətə idxal nəticəsində idxalın həcmi artır. Termindən ilk dəfə 1977-ci ildə "The Economist" jurnalı tərəfindən 1959-cu ildə Niderlandın Qroninqen əyalətində böyük təbii qaz yataqlarının kəşfindən sonra Niderlandda baş verən istehsalat sektorunun zəifləməsi halını təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. Sadə ticarət modelləri irəli sürür ki, ölkə müqayisəli üstünlüyə sahib olduğu sənayelərdə ixtisaslaşmalıdır; belə ki, bəzi təbii resurslarla zəngin olan ölkənin bu resurların çıxarılmasında ixtisaslaşması daha yaxşı olar. Halbuki digər nəzəriyyələrin irəli sürür ki, bu, təbii resurslar tükənən zaman effektiv deyildir və hətta təhlükəlidir. Həmçinin qiymətlər də azala bilər və müqayisəli istehsalat əvvəlki səviyyəsinə qısa zamanda qayıtmaya bilər. Bu, inkişaf edən və ticarətdə istifadə edilməyən sektorlardakı texnoloji inkişaflar geridə qalan (inkişaf etməyən) və ticarətdə istifadə olunan sektorlardan daha kiçik olduqda baş verə bilər. Bu iqtisadiyyatın digər ölkələrin iqtisadiyyatı ilə müqayisədə daha az texnoloji inkişafa sahib olması səbəbindən onun geridə qalan (inkişaf etməyən) və ticarətdə istifadə olunan məhsullardakı müqayisəli üstünlüyü azalacaq, beləliklə, firmaları ticarətdə istifadə olunan sektorlara sərmayə qoymağa məcbur edəcək. “Holland sindromu” təhlükəsini azaltmağın iki yolu vardır: real valyuta Yüklə 175,12 Kb. Dostları ilə paylaş:
|