Falsafa fanidan test savollari "Falsafa" so'zining ma'nosini aniqlang
Yüklə 145,87 Kb. Pdf görüntüsü
|
| FALSAFA FANIDAN TEST SAVOLLARI 1."Falsafa" so'zining ma'nosini aniqlang "bilimni sevish" "ilmni sevish" "donishmandlikni sevish" "bahs-munozarani sevish" 2."Falsafa" atamasi qachon paydo bo'lgan? m.a. VIII-IV asrlarda m.a. VII-III asrlarda m.a. VI-II asrlarda m.a. V-I asrlarda 3."Falsafa" atamasini birinchi bo'lib qaerda va kim ishlatgan? Qadimgi Hindistonda, Vardxamana Qadimgi Xitoyda, Lao-szi Qadimgi Yunonda, Pifagor Qadimgi Rimda, Lukretsiy Kar 4.Abu Nasr Farobiy "Falsafa" so'zini qanday talqin qilgan? "hikmatni qadrlash" "olam sirlarini bilish" "umr mazmunini idrok qilish" "hayotni qadrlash" 5. Quyidagi faylasuflardan biri falsafani "predmetlarga fikriy yondoshish" deb talqin qilgan. U kim? Pifagor Aristotel` Tomas Gobbs Gegel` 6."Substantsiya" so'zining ma'nosini aniqlang: "mohiyat" "mazmun" "asos" "g'oya" 7."Substantsiya" tushunchasining talqiniga daxldor quyidagi javoblardan biri noto'g'ri. Uni toping: Pifagor: "Hamma narsa sonlardan tashkil topgan" Platon: "Substantsiya - bu g'oyalardir" Demokrit: "Olamning asosida atomlar yotadi" Aristotel`: "Substantsiya dunyoni bilishdan iborat" 8."Plyuralizm" tushunchasining mazmuniga doir to'g'ri javobni toping: a) olamning asosi yakkayu yagona sababga ega b) olamning asosida ikkita asos - ham modda va ham ruh, g'oya yotadi c) olamning asosida ko'p narsa va g'oyalar yotadi d) olam faqat moddiy narsalardan iborat 9."Dialektika" atamasining asl ma'nosini aniqlang: "bilish nazariyasi" "bahs va suhbatlashish san'ati" "tabiatdan keyin" "ataylab chalg'itish" 10.Falsafaning gnoseologik vazifasi nimadan iborat? dunyoni bilishdan inson va dunyoqarashni shakllantirishdan biron narsani kashf etishdan inson faoliyatida biron usul va uslubdan foydalanishdan 11."Veda"ning falsafiy qismini aniqlang? "Upanishadalar" "Tripitaka" "Vinayya-pitaka" "Sutta-pitaka" 12. Konfutsiy fikricha, jamiyat hayotidagi tartib ilohiy mazmunga ega. Uning mohiyati qaysi so'z bilan ifodalangan? "jen`" "li" "si" "dao" 13. Daosizm ta'limotida "dao" nimani anglatadi? narsalarning doimiyligi va o'zgarmasligini olamning beshta unsurdan tashkil topganini tabiatning yashash qonuni va undagi qarama-qarshi kuchlarning kurashini barcha javoblar to'g'ri 14. Milet falsafiy maktabining uchta buyuk vakilini aniqlang: Fales, Geraklit, Demokrit Anaksimandr, Suqrot, Aristotel` Anaksimen, Pifagor, Platon Fales, Anaksimandr, Anaksimen 15.Tabiatdagi jism va hodisalar dastlabki ibtido-suvdan paydo bo'lgan va yana suvga aylanadi, bu moddiy birlik doimo o'zgarishda, - bu aqida qaysi faylasufga mansubdir? Fales Anaksimandr Anaksimen Geraklit 16."Kurash hamma narsaning otasi, hamma narsaning podshosidir", - bu so'zlarni kim aytgan? Pifagor Geraklit Demokrit Epikur 17."G'oyalar dunyosi va soyalar dunyosi" ta'limotining asoschisini aniqlang: Suqrot Platon Aristotel` Lukretsiy Kar 18.Aristotel` fanlarni nazariy, amaliy va ijodiy fanlarga bo'lgan. Nazariy fanlar guruhiga u qaysi fanlarni kiritgan? a) filosofiya, matematika, fizika b) axloq va siyosat c) san'at va hunarmandchilik d) mantiq, axloqshunoslik va nafosatshunoslik 19.Quyidagi Qadimgi Rim faylasuflari o'rtasida atomistik ta'limot tarafdorini aniqlang: Lukretsiy Kar Seneka Sitseron Platon 20.Buddaviylik diniy-falsafiy ta'limoti qachon vujudga kelgan? m.a. VI asrda m.a. V asrda m.a. VI asr oxiri va V asr boshida m.a. V asr oxirida 21.Markaziy Osiyoda tarqalgan tasavvufning tariqatlarini aniqlang: kubroviya, yassaviya, ahmadiya kubroviya, naqshbandiya, ahmadiya kubroviya, yassaviya, naqshbandiya yassaviya, naqshbandiya, ahmadiya 22.«Al-Hidoya» asari kimga mansubdir? a)Imom al-Buxoriyga b) Imom at-Termiziyga c) Imom al-Motrudiyga d) Burhoniddin al-Marg'inoniyga 23. Sharq Uyg'onish davrida mashhur bo'lgan «Bayt-ul-hikma» akademiyasi qaerda joylashgan edi? a) Damishqda b) Bag'dodda c) Samarqandda d) Buxoroda 24. «Vujudi vojib» va «vujudi mumkin» falsafiy kategoriyalari qaysi allomaga taaluqli? a) Farobiyga b) Beruniyga c) Ibn Sinoga d) Zakariyoi Roziyga 25. Abu Ali ibn Sinoning falsafiy asarini aniqlang: a) «Al-Xidoya» b) «Kitob at-tavhid» c) «Kitob al-Burhon» d) «Donishnoma» 26. Buyuk faylasuf Sa'diddin Taftazoniy qaysi mintaqada va qaysi zamonda yashab, ijod qilgan? a) Xorazmda, 13 asrda b) Movarounnahrda 14 asrda c) Xurosonda, 15 asrda d) Movarounnahrda, 16 asrda 27. Alisher Navoiyning falsafiy-ma'naviy ideali (orzusi)ni aniqlang: a) fozil inson b) fozil jamiyat c) insof va adolat d) hamma teng va zulm-istibdoddan xoli davlat tuzumi 28. Jadidchilik harakati mohiyatini ifodalovchi markaziy g'oyani aniqlang: a) milliy tarbiya g'oyasi b) zamonaviy ta'lim g'oyasi c) milliy taraqqiyot g'oyasi d) milliy teatr g'oyasi 29. O'rta asrlar G'arb falsafasida reallik (universaliy)ga bo'lgan munosabatda ikki qarama- qarshi oqimlarni aniqlang: a) gnostika va agnostika b) monizm va dualizm c) apologetika va patristika d) nominalizm va realizm 30. G'arb Uyg'onish davri falsafasida «xudo hamma narsalarda mavjud, hamma narsalar xudoda mavjud» va ayni vaqtda «haqiqatni bilish tajriba asosida amalga oshadi» kabi qarama- qarshi qarashlar qaysi faylasufga xos edi? a) Nikolay Kuzanskiyga b) Yakob Byomega c) Nikolay Kopernikga d) Jordano Brunoga 31. Yangi davr ingliz falsafasida qaysi faylasuf «davlatning monarxiya shakli maqsadga muvofiqdir» degan? a) Frensis Bekon b) Tomas Gobbs c) Jan Lokk d) Benedikt Spinoza 32. Rene Dekartning dualistik ta'limotini aniqlang: a) borliqning asosida modda va ruh yotdai va u xudoga bo'ysunadi b) borliqning asosida modda va ruh yotadi va u xudoga bo'ysunmaydi c) borliqning asosida modda va ruh yotadi va u azaliy va abadiy kuch orqali idora qilinadi d) barcha javoblar to'g'ri 33. «Zardusht tavallosi» nomli kitobning mualifini aniqlang: a) Artur Shopengauer b) Fridrix Nitsshe c) Syoren K`erkegor d) Zigmund Freyd 34. Foydali faoliyatga undovchi, foydaga qanday qilib erishish yo'llari va usullari haqidagi ta'limotni aniqlang: a) strukturalizm b) germenevtika c) pragmatizm d) ekzistentsializm 35. Olamning hozirgi zamon va kelajak shakllarini aniqlang: a) moddiy olam va ma'naviy olam b) tabiiy olam va sun'iy olam c) konkret olam va abstrakt olam d) aktual olam va potentsial olam 36. Olamning quyidagi namoyon bo'lish shakllari ichida mavjudligi ehtimol olam shaklini toping: a) fizik olam b) aktual olam c) potentsional olam d) virtual olam 37. Borliq to'g'risidagi falsafiy fanni aniqlang: a) gnoseologiya b) ontologiya c) aksiologiya d) praksiologiya 38. "Ikkinchi tabiat" borlig'ini qanday tavsif qilish mumkin? a) tabiiy tabiatda mavjud bo'lgan narsalar borlig'i b) tabiiy tabiatda mavjud bo'lmagan narsalar borlig'i c) odam mehnati bilan ishlab chiqarilgan narsalar borlig'i d) to'g'ri javob yo'q 39. Borliqning eng asosiy atributini aniqlang: a) harakat b) harakatsizlik c) o'zgarish d) o'zgarmaslik 40. Tabiat borlig'ining darajalari qaysi tushunchalar qatorida ifodalangan? a) tabiat, jamiyat, ong b) makrodunyo, mikrodunyo, megadunyo c) organik dunyo, anorganik dunyo, ijtimoiy dunyo d) biosfera, noosfera, ekosfera 41. Olamdagi narsa, voqea va jarayonlarga xos bo'lgan aniq, yagona, takrorlanmaydigan belgilar hamda xususiyatlarni ifodalaydigan falsafiy kategoriyani aniqlang: a) alohidalik kategoriyasi b) umumiylik kategoriyasi c) xususiylik kategoriyasi d) to'g'ri javob yo'q 42. Olamdagi narsa va hodisalar doimo o'zgarib, rivojlanib boradi, bu jarayonlarda narsalar doimo paydo bo'ladi, o'zgarib turadi. Bu holat falsafaning qaysi kategoriyalarida o'rganiladi? a) zaruriyat va tasodif b) imkoniyat va voqelik c) miqdor va sifat d) mohiyat va hodisa 43. Voqelikdagi sababiy bog'lanishlar bilan aloqador ikki falsafiy oqimni aniqlang: a) dialektika va metafizika b) sofistika va ekletika c) sinergetika va struktualizm d) determinizm va indeterminizm 44. «O'zingni bilsang, olamni bilasan», - o'z-o'zini anglash mavzusiga tegishli bu hikmatni qaysi faylasuf aytgan? a) Pifagor b) Suqrot c) Demokrit d) Epikur 45. Falsafaning bilish masalalari bilan shug'ullanuvchi sohasini aniqlang: a) gnoseologiya b) aksiologiya c) ontologiya d) praksiologiya 46. Bilish ob'ektini aniqlang: a) insonning bilim hosil qilish uchun ilmiy faoliyatiga qaratilgan barcha narsa, hodisa, jarayon, munosabatlar b) faqat tabiat hodisalari c) faqat jamiyat (ijtimoiy) munosabatlar d) faqat insonning o'zi 47. Bilish sub'ektini aniqlang: a) bilish bilan shug'ullanuvchi kishilar b) bilish bilan shug'ullanuvchi butun insoniyat c) bilish bilan shug'ulanuvchi kishilar va butun insoniyat d) to'g'ri javob yo'q 48. Quyidagi haqiqat tasnifida bahs talab qilmaydigan haqiqatni ko'rsating: a) mutlaq haqiqat b) nisbiy haqiqat c) ilmiy haqiqat d) sarob haqiqat 49. Falsafiy fanlar tizimidagi insonni o'rganadigan fanni belgilang: a) arxeologiya b) antropologiya c) ontologiya d) aksiologiya 50. Quyidagi qaysi javobda jamiyat tushunchasining mohiyati to'g'ri tavsiflanga? a) tabiatning bir qismidir b) ijtimoiy borliq hisoblanadi c) odamlar uyushmasining maxsus shaklidir d) odamlar uyushmasining maxsus shakli bo'lib, kishilar o'rtasida amal qiladigan ko'plab munosabatlar yig'indisidir 51. Hozirgi zamon nazariyalarda berilgan jamiyat evolyutsion taraqqiyoti bosqichlarni to'g'ri belgilang: a) agrar jamiyat, industrial jamiyat, postindustrial jamiyat b) industrial jamiyat, postindustrial jamiyat, agrar jamiyat c) postindustrial jamiyat, industrial jamiyat, agrar jamiyat d) agrar jamiyat, postindustrial jamiyat, industrial jamiyat 52. G'oya shakllarining quyidagi tasnifida bir-birini inkor qilmaydigan g'oyalar qatorini ko'rsating: a) diniy va dunyoviy g'oyalar b) diniy va tabiiy-ilmiy g'oyalar c) ilmiy va g'ayri ilmiy g'oyalar d) milliy va umuminsoniy g'oyalar 53. Falsafaning qadriyatlarni o'rganuvchi tarkibiy qismini aniqlang: a) ontologiya b) aksiologiya c) mifologiya d) teologiya 54. Ijtimoiy ongning shakllari bilan bog'liq qadriyatlar qaysi javobda ifodalangan? a) milliy, sinfiy, irqiy va b. qadriyatlar b) siyosiy, huquqiy, axloqiy, diniy va b. qadriyatlar c) iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy, ma'naviy va b. qadriyatlar d) "global", "zonal" va "lokal" qadriyatlar 55. Inson omili bilan bog'liq qadriyatlar qaysi javobda nomlangan? a) inson hayoti, inson salomatligi, inson bilimi, inson axloqi va b. b) adolat va adolatsizlik, haq va haqsizlik, taraqqiyot va tanazzul va b. c) ozodlik, istiqlol, tinchlik, erkinlik va b. d) tarbiya, axloq-odob qadriyatlari 56. Tadqiqot predmetini chuqur o'rganish jarayonida fanning yangi soha va tarmoqlari vujudga keladi. Quyidagi javoblarda tabiatshunoslik sohalarini belgilang: a) botanika, zoologiya, kimyo, matematika, fizika b) arxeologiya, antropologiya, etnografiya c) ontologiya, gnoseologiya, aksiologiya d) algebra, geometriya, trigonometriya 57. Global muammolar tasnifida "inson va jamiyat" munosabatlariga tegishli muammolarni belgilang: a) xalqaro terrorizm, diniy ekstremizm, insoniyat kelajagi, kishilar salomatligi b) aholini oziq-ovqat va ichimlik suvi bilan ta'minlash, tabiatni muhofaza qilish c) xalqaro energetika inqirozi, moliyaviy inqiroz d) to'g'ri javob yo'q 58. Yevropa madaniyatiga "filosofiya" atamasi qaysi faylasuf asarlari orqali kirgan? a) Ksenofan asarlari orqali b) Arastu asarlari orqali c) Aflotun asarlari orqali d) Farobiy asarlari orqali 59. Falsafiy dunyoqarash tarkibidagi eng muhim qismlarni aniqlang: a) bilim, tasavvur, fikr b) e'tiqod, hissiyot, aql c) g'oya, maqsad, ishonch d) sezgi, hissiyot, bilim 60. Falsafiy dunyoqarashning kommunikativ vazifasi qaysi javobda ko'rsatilgan? a) baholash b) boshqarish c) nazorat qilish d) birlashtirish 61. Falsafiy fanlar tizimida keltirilgan "estetika" tushunchasi mohiyatini qanday tavsiflash mumkin? a) jamiyat va inson hayotida go'zallikning o'rni, qonun-qoidalari haqidagi fan b) insonning axloqiy faoliyati, uning talab va tartib-qoidalari to'g'risidagi fan c) insonning o'zgartiruvchan, amaliy faoliyati to'g'risidagi falsafiy ta'limot d) bilish, uning shakllari, usullari va imkoniyatlari to'g'risidagi falsafiy ta'limot 62. Falsafaning tarbiyaviy funktsiyasi qaysi javobda ifodalangan? a) olam va odamni bilish b) olam va odam xossalarini kashf etish c) inson dunyoqarashini tarbiyalash va shakllantirish d) borliqning foydali tomonlarini o'rganish 63. "Oqar suvga bir soniyada ikki marta tushish mumkin emas, chunki suv har daqiqada yangilanib turadi". Bu falsafiy hikmat kimga mansub? a) Geraklitga b) Ksenofanga c) Aflotunga d) Arastuga 64. Demokrit, Epikur va Lukretsiy Kar o'z falsafiy ta'limotlarida qaysi yagona fikrni ilgari surganlar? a) olam moddalardan iborat b) olam g'oyalardan iborat c) olam atomlardan iborat va ular-bo'linmas va o'zgarmas d) olamdagi hamma narsa harakatda 65. Tasavvuf ta'limotida "vahdoniyat" tushunchasi nimani anglatadi? a) Ollohning birligini b) Olloh va olamning porlab turishini c) fano bo'lishni d) orif shaxsning Olloh bilan ruhan birlashib ketishini 66. "Vujudi vojib" (Olloh) tufayli "vujudi mumkin" (barcha narsalar) yashash huquqiga ega. Bu fikr qaysi alloma falsafasiga xos? a) Abu Mansur Moturudiyga b) Farobiyga c) Beruniyga d) Ibn Sinoga 67. Estetik tarbiya nima? A. guzallikni tatbik etish V. ijodiy faol bo'lgan inson shaxsni shakllantirish S. insonparvarlik D. ta'lim tarbiya vositasi 68. San'atda go'zallikning ifodasini ko'rsating? A. ijtimoiy xayot V. inson mexnati S. san'at tabiatini anglash D. tabiatdagi go'zallik 69. «Estetika» fanining o'rganish doirasi nima? A. borliqni estetik o'zlashtirish doirasi va qonuniyatlari V. moddiy va ma'naviy boyliklar doirasi va qonuniyatlari S. voqelik olami D. go'zallik olami 70. Farobiyning estetikaga doir asarini ko'rsating. A. Musiqa haqida katta kitob V. Fozil odamlar shahri S. Musiqa haqida so'z D. Xattotlik haqida kitob 71. San'atda badiiy haqiqat qanday namoyon bo'ladi? A. san'at asarlarida V. badiiy qiyofalar tizimi orqali S. obrazlarda D. amaliyotda 72. Badiiy adabiyot nima? A. xalq madaniy merosi V. badiiy madaniyat turi S. milliy tafakkur turi D. so'z san'ati 73. Quyidagilardan qaysi biri estetiga kategoriyasi hisoblanmaydi. A. go'zallik V. ulug'vorlik S. Axloq D. kulgililik 74. Materializm bu... borliqdagi barcha narsalarning birlamchi asosi moddiy ibtidodir, deb e'tirof qiladigan falsafiy ta'limot moddiy olamdagi barcha narsalarni ikkilamchi ekanligini e'tirof qiladigan ta'limot g'oya barcha mavjud narsalarning majmuasidir, deb hisoblaydigan kontseptsiya olamdagi barcha nomoddiy narsalarni keltirib chikaradigan birlamchi substantsiya haqidagi qarashdir 75. Idealizm bu... barcha narsalarning birlamchi asosini tashkil qiladigan moxiyat ruxdir, deb e'tirof qiladigan ta'limot moddiy va ma'naviy narsalarni keltirib chiqaradigan ruxiy substantsiyalar majmuasi xaqidagi qarash ideal olam haqidagi qarashlar tizimi «men uchun mendan yukori bo'lgan narsa yo'qdir», deb hisoblaydigan ta'limot 76. Ratsionalizm bu... bilimimizning shakl va mazmunini, faoliyatimiz tartibi va yunalishini akl belgilaydi deb hisoblaydigan ta'limot barcha narsa va xodisalar, axborot va bilimlar manbai ongdir deb hisoblaydigan ta'limot butun moddiy va ma'naviy faoliyatimizni, uning yunalishi va istikbolini akl boshkaradi deb hisoblaydigan ta'limot barcha javoblar to'g'ridir 77. Panteizm bu... xudo shaxssiz ibtido bo'lib, tabiat bilan aynanligini e'tirof etadi olam yagona sifatdan tashkil topgan deb tushuntiruvchi ta'limotdir borlik haqidagi ta'limotdir tabiat haqidagi ta'limotdir barcha javoblar tugri 78. Xarakat va o'zgarishlarni inkor kiladigan aporiyalarni muallifi kim? Zenon Aristotel` Sukrot Platon 79. O'zgarish, xarakat va rivojlanish manbai ziddiyat ekanligini kim aytgan? Gegel` Leybnits Ko'zanskiy Kant 80. Bilish nima? vokelikni inson ongida in'ikos etishga karatilgan faoliyatidir vokelikda moda, energiya va axborotni miyada ifodalanishi vokelikdan olingan tasavvurlarni ongda bir tizimga keltirilishi barcha javoblar tugri 81. Mavjudlik tushunchasi borlikdagi barcha narsa va xodisalarni vokeligi, bor bo'lishi borlikni mavjudmasligi borlik va yuklikni mavjudligidir imkoniyatni mavjudligidir 82.Ruxiy borliq... ong, e'tikod, akl – zakovat va xis – tuygulardan tashkil topgan ma'naviy mavjudlikdir odamni ichki dunyosini ifodalaydi va faqat tafakkur bilan bog'liq bo'lgan mavjudlik shakli ma'anviy olamni belgilaydigan xosila ichki dunyoni tashkariga chikaradigan ongdir 83. Inson borlig'i insonning bio – tabiiy, ijtimoiy, shaxsiyatli va ma'anviy jihatlari birligi barcha yer yuzida yashovchi kishilarni hayoti individning iqtisodiy va ma'naviy, siyosiy va huquqiy xossalarini majmuasi xis kiluvchi va fikrlovchi odam hayoti 84. «Dialektike texne» (baxslashuv san'ati) tushunchasini kim ishlab chikkan? Sukrot Zenon Parmenid Platon 85. «Transtsendental dialektika» tushunchasini kim ishlab chikkan? Kant Vol`f Leybnits Gegel 86. Idealistik dialektika ta'limoti va usulini kim ishlab chikkan? Gegel Vol`f Kant Leybnits 87. Materialistik dialektikani kim ishlab chikkan? Marks Kant Shelling Gegel 88. Til va ma'no, tushunish dialektikasini kimlar ishlab chikishgan? germenevtiklar yangikantchilar dialektik iloxiyotchilar ekzistentsialistlar 89. Xayot, o'lim va mavjudlik dialektikasini kimlar ishlab chikkan? ekzistentsialistlar Germenevtiklar Yangikantchilar dialektik iloxiyotchilar 90. Materiya tushunchasi ... ob'ektiv borlikni ifodalaydigan falsafiy katigoriya olamdagi narsalarning moxiyatini belgilovchi xodisa moddiy olamdagi barcha xodisalarni ifodalaydigan tushuncha barcha javoblar tug'ri 91. Xarakatning asosiy shakllari ... issiklik, yoruglik, magnetizm, o'zgarish va kimyoviy birikish mexanik, fizik, kimyoviy, biologik, ijtimoiy xarakatlar mexanik o'zgarish, issiklik, parchalanish, birikish, ijtimoiy xayot urin olmashish, issiklik, yorug'lik, birikish, organik xayot 92. Fazoni me'yoriy ulchovlari ... fazo uch ulchovli xislatga ega fazo turt ulchovli substantsiyadir fazo kup ulchovli moddiy asosdir fazo aprior, ulchovsiz tushuncha 93. Vaqtning me'yoriy ulchovlari vaqt bir ulchovli xislatga ega vaqt kup ulchovli xislatga ega vaqt uch ulchovli davomiylikdir vaqt me'yoriy ulchovga ega emas 94. Dastlab vujudga kelgan kadimiy ijtimoiy ong axlokiy ong huquqiy ong falsafiy ong siyosiy ong 95. Ekologiya bu... organizmlar uyushmasi va tashki muxit urtasidagi munosabat haqidagi fan tabiat haqidagi fan flora va fauna haqidagi fan Tabiiy muxit omillari haqidagi fan 96. Dialektika qanday qonuniyatlarni o'rganadi? umumiy aloqadorlik va rivojlanish qonuniyatlarini bir xolatdan ikkinchi xolatga o'tish qonuniyatlarini bir sifatli ob'ektdan ko'p sifatli ob'ektga o'tish qonuniyatlarini bir bosqichdan ikkinchi bosqichga o'tish qonuniyatlarini 97. Taraqqiyot tushunchasi tizimdagi xossa va sifatni takomillashishi, yuksalishi har qanday usish va kupayish jarayoni narsa va xodsalarda sodir buladigan tarixiy o'zgarish barcha javoblar tug'ri 98. Anaksimandr ta'limotida borliqning asosi nima? apeyron suv olov xavo 99. Qadimgi zamon falsafasida «Xamma narsa xarakatlanadi va o'zgaradi» degan fikrni ilgari surgan mutafakkir? Geraklit. Anaksimen. Pifagor. Parmenid. 100. Qadimgi Xitoy falsafiy oqimi? Daosizm okimi. N`yaya okimi. Lokayata okimi. Sank`xya okimi. 101. «Veda» kaerda paydo bulgan? Xindiston Misr Bobil Xitoy 102. Kadimgi yunon falsafasida olamning asosiga to'rt elementni ko'yib tushuntirgan faylasuf. Empedokl Fales Anaksagar Brixispata 103. «Kurash», «Urush» barcha narsaning «otasi», «podshosi» degan faylasuf Zenon Parmenid Fales Geraklit 104. Kadimgi falsafada metafizikaning asoschisi. Geraklit Zenon Parmened Fales 105. Dunyoqarashning ilk shakli Materializm Idealizm Din Mifologiya 106. «Karma» qonuni haqidagi ta'limot qaysi mamlakat falsafasida uchraydi. Qadimgi Xitoy Qadimgi Xindiston Qadimgi Yunoniston Qadimgi Misr 107. Qadimgi Yunonistonda qaysi mutafakkir olamning asosiga olovni qo'ygan? Anaksimen Anaksimandr Fales Geraklit 108. Zenon o'z dalillarida qaysi tezisni ximoya kilgan? Xarakat yuq Xarakatnifikrlash mumkin emas Xarakat tugri chiziqli Aylanma Xarakat 109. «Avesto»dagi asosiy falsafiy g'oya Materializm va idealizm kurashi g'oyasi Yaxshilik va yomonlik o'rtasidagi kurash g'oyasi Gumanizm g'oyasi Yangi jamiyat kurish g'oyasi 110. Buyuk baxschi faylasuf Fales Geraklit Demokrit Sokrat 111. Mayevtika nima? Iloxiy fan Doyalik Falsafiy yunalish Matematikaning kismi 112. Og'zaki suxbat, savol-javob va baxslashishni yozma asardan ustun deb bilgan faylasufni aniklang Platon Sokrat Demokrit Fales 113. Yunon falsafasida atom tug'risidagi ta'limotning asoschisi kim? Aristotel` Platon Levkipp Empedokl 114. «O'zligingni bil» tezisi qaysi faylasufga tegishli? Falesga Sokratga Aristotel`ga Platonga 115. «Metafizika» asarining muallifi kim? Aristotel` Platon Sokrat Demokrit 116. Falsafaga gumanistik yunalish bergan mutafakkir Fales Geraklit Parmenet Sokrat 117. «Bilmasligimni bildim» xikmati qaysi faylasufga ta'lluqli? Sokratga Platonga Falesga Aristotelga 118. Qadimgi Xindistonda kasta tizimini nazariy asoslagan diniy g'oyaviy okim Braxmanizm Buddizm Iudaizm Daosizm 119. Qadimgi Xitoy falsafasida «Dao» nimani anglatadi? Dao-materiya, borlik Dao - xarakat, tezlik Dao – qonun yul Dao - jon, rux 120. Daosizm maktabining asoschisi kim? Konfutsiy Lao – szi Mo - szi Kalila 121. Qadimgi zamonda «Geotsentrik» farazni aytgan olimning nomini aniklang Ptolemey Porfiriy Aristarx Samosskiy Aleksandr Afrodiskiy 122. Kadimgi Xindistonning ilk madaniy yodgorliklari Arfist kushiklari Iliada Vedalar Lun` Yuy 123. Irratsional bilishning asosi intuitsiya akl idrok sezgi 124. Naosfera bu... planetaning oqilona inson faoliyati bilan qamrab olgan soxasi insonning tabiat ustunidan erishgan galabasi texnokratiyaning yukori boskichi tabiat tanazuli 125. Ziddiyat tushunchasi bu... qarama-qarshi tomonlar o'rtasidagi o'zaro munosabat konfliktli xolatlar vujudga kelishi disgarmoniyasi, yemirilishi karama-karshi tomonlar o'rtasidagi tashki munosabatlarni aks ettiradi mos kelishlik, uygunlikning karama-karshi tomoni 126. Sakrash bu... mikdor o'zgarishlari natijasida predmet yoki xodisaning tub, sifat o'zgarishi, eski sifatiningyangi sifatga aylanishi mikdor o'zgarishlarining tabiati, bir narsaning ikkinchi bir narsaga aylanishi , barkarorlikning bo'zilishi barkarorlikning bo'zilishi bir narsaning ikkinchi bir narsaga aylanishi 127. Ziddiyatlar ta'limoti konfliktologiya kosmologiya ontologiya kataloniya 128. Ekologik ongning aks ettirish ob'ekti tabiat va jamiyat o'rtasidagi o'zaro bog'lanish moddiy va ma'naviy borliq ijtimoiy borliq jamiyat va shaxs o'rtasidagi o'zaro bog'lanish 129. Xaqiqatning namoyon bo'lishi: konkret, abstrakt, muammoli, nisbiy kundalik, ilmiy, tarixiy prgressiv, reaktsion mifologik, diniy 130. Dunyokarash asosida nima yotadi? bilim xissiyot akl e'tikod 131. Diniy dunyokarash nimaga asoslanadi? iloxiy qudratga, e'tikod ishonchga afsonaviy kuchlarga bilish nazariyasiga materializmga 132. Falsafada iloxiyot, diniy e'tikod tushunchalari bilan bog'lik fan teologiya idealogiya ontologiya dialektika 133. Postindustrial jamiyat bu... axborot jamiyati agrar jamiyat sanoat jamiyati industrial jamiyati. 134. «Moziyga kaytib ish kurmok xayrlidir» – kimning so'zlari A.Qodiriy A.Jomiy A.Navoiy A.Avloniy 135. Yerning xayot tarkalgan kismi: biosfera litosfera ionosfera naosfera 136. Inson aql idrokining olamga ta'sir kursatish chegarasi naosfera nonosfera biosfera litosfera 137. Tabiat borlig'ining tarkibiy qismi organik, anorganik va ijtimoiy dunyo ijtimoiy borlik elementlar majmui narsalar borlig'i 138. Atom tushunchasining ma'nosi bo'linmas ajratilgan bulinuvchi bir bulak, yaxlit 139. Narsa va xodisalar o'rtasidagi o'xshash tomonlarni ifodalovchi tushuncha: ayniyat ziddiyat tasoddif zaruriyat 140. Yunonchada ta'limot degani bu... logos ideya sofiya eydos 141. Jismning barcha tashki xossalarini, yaxlit va umumiyligini, nisbiy barkarorligini ifodalovchi kategoriya. sifat moxiyat va xodisa ayniyat ziddiyat 142. Sinergetikada tartibsizlik bu... xaos logos kosmos bifurkatsiya 143. Inkorni inkor konuniyatining moxiyati: eskining inkori, yangilikning shakllanishi va shu jarayonning doimiy takrorlanishi tafovut va ziddiyatlarning paydo bulishi va rivojlanishi narsa va xodisalarning mavjudligi tafovut va ziddiyatlarning paydo bulishi va rivojlanishi, narsa va xodisalarning mavjudligi 144. Falsafani fan sifatida aniq sistema tarzida ifoda etgan buyuk yunon faylasufi Aristotel` Platon Sokrat Pifagor 145. Umumiy qonuniyatlar tarkibida, elementlarning individual rivojlanish jarayonini belgilovchi kategoriya aloxidalik xususiylik umumiylik me'yor 146. Narsa va xodisalarning bog'lanishlari aloqadorligi va munosabatininng tartibli, tadrijiy rivojlanishini, o'zida elementlar va ularning strukturasini ifodalagan kategoriya sistema mikdor va sifat me'yor sintez 147. Sistemaning mavjudlik xolatini belgilovchi kategoriya: struktura me'yor umumiylik ziddiyat 148. Sistemaning tarkibiy kismi: elementlar atomlar g'oyalar ziddiyatlar 149. Sistemani tashkil qilgan strukturaning o'zaro bog'lanish, aloqadorlik, munosabat jihatlarini ta'minlaydigan nisbtan mustaqil narsa element ayniyat ziddiyat struktura 150. Ibtidoiy ongda voqe'likning fantastik in'ikosi: mifologiya teologiya ideologiya logika 151. Biror narsa va xodisaning rivojlanish jarayonining oqibatini keltirib chiqaruvchi kategoriya: sabab tasodif zaruriyat imkoniyat 152. Narsa va hodisalarning vujudga kelishi, shakllanishi va rivojlanishini ta'minlaydigan shart-sharoitlar, munosabatlar majmuini ifodalovchi kategoriya: zaruriyat sabab va okibat tasodif moxiyat 153. Zaruriyatning namoyon bulish shakli: tasodif sabab va okibat moxiyat ayniyat 154. Taraqqiyotning mavjud hodisalarda jo bo'lgan ob'ektiv tendentsiyasini, ob'ektning (narsa va xodisaning) paydo bulishi uchun shart-sharoit borligi yoki yo'qligini ifolalovchi kategoriya: imkoniyat va voqe'lik zaruriyat va tasodif sabab va okibat moxiyat va xodisa 155. Lug'aviy ma'nosi-ko'rsatma, guvoxlik bo'lib falsafada asosiy tushunchalarni o'zida aks ettirgan tushuncha: kategoriya allegoriya teoriya logika 156. Ilmiy bilish metodlarini o'rganadigan maxsus soxa metodologiya gnoseologiya gneseologiya metodika 157. Bilishning yuqori boskichi: akliy bilish noratsional bilish irratsional bilish xissiy bilish 158. Inson bilimining vok'elikka to'g'ri kelishi: xaqiqat ob'ekt sub'ekt abstrakt 159. Shaxs o'zida qanday sifatlarni mujassamlashtirgan insonni ifodalaydi? ijtimoiy ijobiy ob'ektiv sub'ektiv 160. Inson mohiyatini, uning tabiat va jamiyatdagi o'rnini, o'ziga xos xususiyatlarini o'rganuvchi fan: antropologiya anatomiya antropogenezis andronomiya 161. Quyidagi keltirilgan shartlarning qaysi biri to'g'ri xulosa chiqarish uchun zaruriy talab hisoblanadi? A. keltirilgan asoslar umumiy tasdiklovchi xukmlar bo'lishi kerak V. asoslar yetarli mikdorda keltirilishi zarur S. asos-xukmlar shaklan to'g'ri bo'lmog'i va o'zaro bog'lanishda bir-birini istisno yetmasligi shart D. asos-xukmlar chin bo'lishi va ular tafakkur qonunlari talablariga ko'ra bog'lanishi kerak 162. Quyidagi murakkab hukmlarning qaysi biri shartli hukm hisoblanadi? A.Shartnoma yozma, og'zaki tarzda bo'lishi mumkin V. Agar kimki yaramas odamlarga xayrihoh bo'lib qarasa, unda jamiyatga ziyon yetkazadi S. O'zbek madaniyat va san'atning ildizlari tarixiy zamonlarga borib taqaladi D. Bu jinoyatda yoki bir kishi yoki undan ortiq kishi ishtirok etgan 163. Tafakkurning shakllarini ko'rsating. A.tushuncha, tafakkur, aql V.g'oya, nazariya, ta'limot S.aql, hukm, xulosa D.tushuncha, hukm, xulosa 164. Tafakkurning qonunlarini ko'rsating. A.ayniyat qonuni, ziddiyat qonuni, uchinchisini istisni qonuni V.uchinchisini istisno, dialektika qonuni, yetarli asos qonuni S.ayniyat qonuni,ziddiyat qonuni,inkorni-inkor qonuni D.uchinchisini istisno, inkorni-inkor qonuni, yetarli asos qonuni 165. Ziddiyatsizlik qonuni talabiga ko'ra quyidagi hukmlarning qaysi biri bir paytda xato bo'lishi mumkin? A. Hamma guvohlar to'g'ri ko'rsatma berishi kerak. Hech bir guvoh to'g'ri ko'rsatma bermaydi. V. Hamma tabiat qonunlari obektivdir. Ba'zi tabiat qonunlari obektiv yemas. S. Hamma suveren davlatlar o'z bayrog'i va gerbiga yega. Ba'zi suveren davlatlar o'z bayrog'i va gerbiga yega yemas. D. Hamma sudyalar oliy ma'lumotlidir. Ba'zi sudyalar oliy ma'lumotli yemas. 166. Uchinchisini istisno qonunining talabini ko'rsating. A. ikki zid fikrdan biri chin, ikkinchisi xato, uchinchisiga o'rin bo'lmaydi V. ikki qarama-qarshi hukm bir vaqtda xato bo'ladi S. ikki qarama-qarshi hukm bir vaqtda chin bo'ladi D. agar fikrning yetarli asosi bo'lsa, u albatta chin bo'ladi 167. Dunyoqarashning tarixiy turlarini ko'rsating. A. materalistik va idealistik V progressiv va reaktsion S. ilmiy, sinfiy, milliy D. mifologik, diniy, falsafiy 168. Falsafaning asosiy funktsiyalari qaysilar? A. boshqarish, yo'naltira olish V. birlashtira olish, oldindan ko'ra bilish S. narsa va hodisalarga to'g'ri baho bera olish va tarbiyalash D. metodologik, gnoseologik, praksiologik, evristik, aksiologik, didaktik 169. Sharq falsafasida "insoni komil" nazariyasiga kim asos solgan? A. Forobiy V. Ibn Sino S. Ibn Al – Arabiy D. G'azzoliy 170. Ekzistentsializmning dastlab qaerda vujudga kelgan? A. Rossiyada V. Frantsiyada S. Hindistonda D. AQShda 171. «Ikkinchi Arastu», «Ikkinchi muallim» deb e'tirof etilgan mutafakkir kim? A. Forobiy S.Ibn Sino V. Beruniy D. al-Farg'oniy 172. Ontologiya qanday ta'limot? A. borliq to'g'risidagi ta'limot V. insonning amaliy faoliyati haqidagi ta'limot S. axloq to'g'risidagi bilimlar, qarashlar D. Qadriyatlar to'g'risidagi ta'limot 173. Gnoseologiya qanday ta'limot? A. bilishning shakl, usullari to'g'risidagi ta'limot V.tafakkur shakllarini o'rganadi S. qadriyatlar to'g'risidagi fan D. go'zallik haqidagi qarashlar 174. Hindistondagi dastlabki diniy-falsafiy qarashlar qaysi yozma manbaada keltirilgan? A. Vedalarda V. Konfutsiyning «Hikmatlar» kitobida S. Buddizimning muqaddas kitobi «Tripitaka» da D. Tavrotda 175. Moddiy dunyo bo'shliq va atomlardan tashkil topgan degan qarash muallifi kim? A. Demokrit V. Geraklit S. Fales D. Arastu 176. Borliqning shakllarini ko'rsating. A. moddiy, ijtimoiy, ma'naviy V. moddiy va ijtimoiy borliq S. moddiy va inson borlig'i D. materiya va moda 177. Borliqning asosiy atributlari (ajralmas xususiyatlari) qaysilar? A. harakat, fazo va vaqt V. harakatt va uning shakllari S. fazo va vaqt D. harakat va vaqt 178. Harakatning eng oddiy shakli qanday harakat? A. mexanik V. Fizik S. Ximik D. biologik 179. Harakatning eng yuqori shakli qanday harakat? A. ijtimoiy harakat V. biologik harakat S. mexanik harakat D. fizik harakat 180. Ijtimoiy harakat qaerda sodir bo'ladi? A. jamiyatda bo'ladi V. jonli tabiatda ro'y beradi S. jonsiz tabiatda ro'y beradi D. butun borliqda ro'y beradi 181. Harakat bu... A. butun borliqdagi barcha o'zgarishlar V. faqat jamiyatda ro'y beradi S. faqat jonsiz tabiatda bo'ladi D. Jonsiz tabiatdagi o'zgarishlar 182. ... materiyaning tuzilish tartibi, ko'lamini, olamdagi narsalarning o'zaro joylashish vaziyatini ifodalaydi. (nuqtalar o'rniga to'g'ri keladigan tushunchani qo'ying) A. vaqt V. fazo S. harakat D. substantsiya 183. ... hodisalarning ketma-ketligi, jarayonlarning davomiyligini ifodalaydi. (nuqtalar o'rniga to'g'ri keladigan tushunchani qo'ying) A. vaqt V. Fazo S. borliq D. materiya 184. Borliqning sifatiy rivojlanish darajalarini ko'rsating. A. anorganik, organik, ijtimoiy dunyo V. jonli va jonsiz tabiat S. materiya va moda D. organik va anorganik dunyo 185. Dastlabki vaqtlarda borliq, tabiat, jamiyat, inson va bir butun dunyodagi barcha narsa hamda hodisalarning asosini tashkil etadigan moddiy yoki ruhiy birlamchi asosni oxtarish falsafada qanday tushuncha bilan ifodalanadi? A. materiya V. substantsiya S. ratsionallik D. plyuralizm 186. ….umumiy tushuncha sifatida bir butun dunyo va undagi narsa va hodisalardan tortib, inson hayoti, ongi, kishilar faoliyatining barcha ob'ektiv va sub'ektiv sharoitlari, hatto jamiyatda sodir bo'ladigan butun jarayonlardan iborat hamma realliklarni o'z ichiga oladi. (nuqtalar o'rniga to'g'ri keladigan tushunchani qo'ying) A. materiya V. Fazo S. tabiat D. borliq 187. Dialektikani baxslashuv san'ati sifatida kim ishlab chiqgan? A. Suqrot V. Geraklit S. Parmenid D. Pifagor 188. Sofistika bu... A. ongli ravishda mantik qonun-qoidalarini bo'zmasdan fikrlaydi V. ongli ravishda mantik qonun-qoidalarini bo'zib fikrlaydi S. bilishni ziddiyatli ekanligini inkor qiladi D. falsafada mantiqqa tayangan yo'nalish 189. Dogmatizm bu... A. hamma narsani o'zgarishda rivojlanishda deb o'rganuvchi ta'limot V. dogma haqidagi ta'limot S. hamma narsani o'zgarishsiz qotib qolgan holda o'rganuvchi ta'limot D. dogmaga asoslangan faoliyat turi 190. Dialektika ta'limotida qonun tushunchasi A. olamdagi ob'ektlarning xarakatini yo'naltiradigan xislat V. qonun jamiyatda amal qiladigan qonunlarni ifodalaydigan tushuncha S. insonlar va narsa va xodisalarning harakatini belgilaydigan bog'lanishdir D. narsa va xodisalar o'rtasidagi ichki, zaruriy, takrorlanadigan aloqa va bog'lanishdir 191. Narsa-hodisalarning farq qiluvchi tomonlarini ifodalovchi tushuncha- bu … A. tafovut V. Ziddiyat S. qarama-qarshilik D. qarama-qarshiliklar o'rtasidagi munosabatni ifodalaydi. 192. Ziddiyat nima? A. qarama-qarshiliklar o'rtasidagi munosabatni ifodalaydigan tushuncha V. narsa-hodisalar o'rtasidagi o'xshashliklarni ifodalaydigan tushuncha S. narsa-hodisalardagi farqlarni ifodalaydigan tushuncha D. jamiyat va inson munosabatlarini ifodalaydigan tushuncha 193. Narsalarning ichki va tashqi muayyanligi bo'lib, uning xossa, xususiyatlari birligini ifodalaydi A. sifat V. Me'yor S. miqdor D. tafovut 194. Miqdor va sifat o'rtasidagi birligini ifodalaydigan tushuncha A. Me'yor V. sakrash S. Ayniyat D. tafovut 195. Tabiat va jamiyatda sodir bo'ladigan mikdor o'zgarishlari natijasida predmet yoki xodisaning tub, sifat o'zgarishi bu... A. Sakrash V. qarama-qarshiliklar S. Ziddiyat D. me'yor 196. Eskini yangi bilan almashinuvi… A. inkor deb aytiladi V. miqdor deyiladi S. me'yor deyiladi D. qarama-qarshilik deyiladi 197. Inkorni- inkor qonuni bo'yicha taraqqiyot … A. spiralsimon shaklga ega bo'ladi V. to'g'ri chiziqli bo'ladi S. chiziqlar tutashgan aylana shaklda bo'ladi D. vorissiz bo'ladi 198. Narsa, hodisalar, jarayonlarga xos doimiy, takrorlanadigan belgilar, xususiyatlar yig'indisini aks ettiruvchi falsafiy tushunchani ko'rsating? A. Umumiylik V. sabab S. oqibat D. alohidalik 199. Ma'lum sharoit mavjud bo'lgan taqdirda albatta yuz beradigan voqea yoki hodisa qaysi? A. zaruriyat V. tasodif S. butun D. imkoniyat 200. Olamdagi narsa va hodisalar doimo o'zgarishda, o'zaro aloqadorlik va bog'liqlikda, rivojlanish va taraqqiyotda deb hisoblovchi ta'limotni ko'rsating? A. dialektika V. metafizika S. eklektika D. sofistika 201. In'ikosning oliy shakli, inson miyasining xossasi, ijtimoiy (jamiyat) taraqqiyotining mahsuli degan ta'rif qaysi ma'naviy hodisaga taalluqli? A. Ongga V. Ma'naviyatga S. Ruhiyatga D. Sezgiga 202. Ijtimoiy ong shakllaridan qaysi biri voqelikni badiiy obrazlar orqali aks ettiradi? A. axloqiy ong V. diniy ong S. estetik ong D. huquqiy ong 203. Olamni, voqelikdagi moddiy va ma'naviy sistemalar mohiyatini, tabiat va insoniyat qonuniyatlarini ishonarli bilish mumkinligini inkor etuvchi ta'limot nima deyiladi? A. gnostitsizm V. agnostitsizm S. gnoseologiya D. aksiologiya 204. Inson bilish jarayonining umumiy natijasi bu… A. idrokdir V. tushunchadir S. bilimdir D. sezgidir 205. Inson bilishining bosqichlarini ko'rsating. A. sezgi, idrok, tasavvur V. hissiy va aqliy (mantiqiy) bilish S. tushuncha va xulosa D. hukm va xulosa 206. Hissiy bilish shakllarini aniqlang. A. sezgi, idrok, tasavvur V. tushuncha, hukm, xulosa S. til, belgi, ma'no D. kuzatish, analiz, sintez 207. Aqliy (mantiqiy) bilish shakllari qaysilar? A. tushuncha, hukm, xulosa V. sezgi, idrok, tasavvur S. kuzatish, analiz, sintez D. induktsiya, deduktsiya, analogiya 208. Nazariy bilishning usullari qaysilar? A. kuzatish, analiz, sintez, eksperiment V. abstraktlashtirish, konkretlashtirish, eksperiment S. induktsiya, deduktsiya, modellashtirish D. kuzatish, abstraktlashtirish, analiz, sintez 209. Bilishning sub'ektini ko'rsating. A. barcha tirik mavjudotlar V. tadqiqot olib boruvchi inson S. reallikning o'zi D. borliqning barcha ko'rinishlari 210. Bilishning ob'ektini ko'rsating. A. faqat tabiat va jamiyatdagi narsalar va hodisalar V. faqat inson faoliyati S. tadqiqot doirasiga tortilgan har qanday narsa-hodisa D. faqat jonli tabiat 211. Ilmiy bilish qanday bilish? A. fan yordamida bilish V. axloqiy normalar yordamida bilish S. diniy qadriyatlar yordamida bilish D. faqat san'at vositalari orqali bilish 212. Ob'ektni qismlarga bo'lib, tahlil qilib, shu qismlarni fikran bir butunga birlashtirishni qaysi metod o'rganadi? A. kuzatish va eksperiment V. analiz va sintez S. modellashtirish D. analogiya 213. Insonni faoliyatga undovchi sabablardan birini toping? A. Ehtiyojlar V. Maqsadlar S. Orzular D. Xayollar 214. Globallashuvning vujudga kelishiga asos bo'lgan yirik sabablarni toping? A. hayotning barcha sohasidagi integratsiyalashuv V. fan va texnika kashfiyotlari S. falsafada yangi ta'limotlarning vujudga kelishi D. odam sonining keskin o'sishi 215. O'zbekistonda fuqarolik jamiyat qurish kontseptsiyasi qanday nomlanadi? A. «Nodavlat, notijorat tashkilotlari» V. «Iqtisodiy munosabatlar takomillashgan jamiyat» S. «Kuch – bilim va tafakkurda» D. «Kuchli davlatdan kuchli jamiyat sari» 216. Moddiy va ma'naviy boyliklar yig'indisi, jamiyat, insonning sifat ko'rsatkichi – bu... A. madaniyat V. qadriyat S. ma'naviyat D. ong 217. «Sivilizatsiya» qanday ma'noni bildiradi. A. «jamiyatga tegishli» V. «fuqarolikka oid» S. «din rivoji» D. «axloqqa taalluqli» 218. Qadriyatlar amal qilish doirasiga ko'ra qanday turlarga bo'linadi? A. milliy, mintaqaviy va umuminsoniy turlarga bo'linadi B. siyosiy, madaniy ma'naviy, axloqiy turlarga bo'linadi S. moddiy va ma'naviy tarlarga bo'linadi D. siyosiy, ijtimoiy, madaniy ma'naviy, axloqiy turlarga bo'linadi 219. Siyosiy hodisalar va munosabatlar (siyosiy ong, siyosiy faoliyat) o'zaro bog'liqlikda o'rganiladigan falsafaning tarkibiy qismi qanday ataladi? A. madaniyat falsafasi V. qadriyatlar falsafasi S. borliq falsafasi D. siyosat falsafasi 220. Ko'zga ko'rinmas lekin ulkan va mutloq aybsiz ahloqiy mezoniy tushuncha nima deb ataladi? A. vijdon V. burch S. ezgulik D. yovuzlik 221. Mohiyatan davlat jamiyat shaxslarga nisbatan muayyan individdagi munosabat, ular oldidagi majburiyat qanday ataladi? A. or – nomus V. burch S. vijdon D. yaxshilik 222. Ahloq tuzilmasini ko'rsating. A. ahloqiy anglash V. ahloqiy xis etish S. ahloqiy munosabat D. barcha javoblar tug'ri 223. Etika atamasini birinchi bo'lib kim muomalaga kiritgan? A. Fales V. Demokrit S. Sokrot D. Aristotel` 224. «Axloq » so'zi arabchadan olingan bo'lib u ... A. «Madaniyat» so'zining xususiy shaklidir V. «Xulq» so'zining ko'plik shaklidir S. «Yashxi» so'zining ko'plik shaklidir D. «Odob» so'zining juz'iy shaklidir 225. Jamiyat, zamon, insoniyat tarixi uchun namuna bo'la oladigan ijobiy xatti – xarakatlar yig'indisi – bu... A. ahloq V. huquq S. san'at D. din 226. Insonparvarlik tuyg'usini qanday tushunasiz? A. kishining o'zi uchun, o'z urug'-aymog'i uchun qayg'urishi V. nogiron va ojiz kishilarga qilgan g'amxo'rligi S. insonlarni sevish, yordamga muxtoj kishiga mehr-shavqat qilib yordam bera olishi, rostgo'y, adolatparvar, axloqan barkamol insonparvar degan nomga sazovor bo'la olishi D. insonparvar bo'lish qiyin, chunki bunday tushuncha chiroyli ibora xolos, odamlar bir- birlarini ko'ra olmaydi, bir-biriga dushman 227. Axloq deganda nimani tushuniladi? A. axloq xudoning insonga bergan in'omi V. axloq kishining turli xil kayfiyatlari S. axloq ijtimoiy ong shakllaridan biri, insonning yurish-turish qoidalari va xulq-atvori me'yorlari D. axloq yaxshilik va yomonlikning o'lchov mezoni 228. Axloqning ijtimoiy hayotdagi roli nimadan iborat? A. odamga omad va baxt-saodat keltiradi V. kishini xato qilmaslikka undaydi S. insonni ma'naviy kamolotga yetkazadi, jamiyatni ma'lum muvozanatda saqlab turishga imkon beradi D. kishining o'z nafsini tiya bilishini va insofli bo'lishini ta'minlaydi 229. Axloqning ma'naviy manbalari nimadan iborat? A. axloq xudoning irodasiga bog'liq V. axloq hayotiy tajribalar davomida takomillashadi S. axloq ilm-ma'rifat orqali shakllanadi, kishining hayotiy mazmuni va hayotiy maqsadini qanday tushunishiga bog'liq D. axloq kishining ijtimoiy faolligi, intilishlari va epchilligining mahsulidir 230. Oddiy axloq me'yorlarini aniqlang. A. o'z burchiga sadoqatligi V. hayot mazmunini to'g'ri tushunishni bilish S. halollik, haqiqatgo'ylik, sahiylik, mehmondo'stlik, xushmuomalalik, kamtarlik D. o'z hayotida adashmaslik, hayot maqsadini to'g'ri tanlash 231. Axloq qanday kuchga tayanadi? A. muayyan siyosiy tuzum tomonidan himoya qilinadi V. jamoatchilik fikriga S. zo'rlik kuchiga tayanadi D. tarbiyalash, o'qitish va o'rgatishga 232. Axloqiy me'yorlarni buzgan shaxslarga qarshi qanday chora va tadbirlar ko'riladi? A. jismoniy qiynash zarur, tayoq tarbiyasini qo'llash ma'qul V. jismoniy javobgarlikka tortmoq lozim S. jamoatchilik hukmi asosiy vosita bo'lmog'i lozim D. ota-ona tegishli tanbeh bermog'i lozim 233. Axloqiy tarbiya qaerdan boshlanadi? A. eng avvalo oiladan, so'ngra bog'cha va maktabda davom qilmog'i lozim. V. hayotning o'zi katta tarbiya maktabidir, uni tarbiyalab o'tirish kerak emas S. avvalo bog'cha va maktabda D. ishlab chiqarish jamoasi muhim tarbiya rolini o'ynashi mumkin 234. «Estetika» terminining ilmiy muamalaga kim kiritgan? A. Gegel` V. Baumgarten S. Aflotun D. Kant 235. Estetik faoliyat asosini nima tashkil etadi? A. san'at V. insonning muayyan talab va extiyojlari S. estetik extiyojlar D. badiy faoliyat 236. Estetikaning asosiy tushunchasini ko'rsating? A. go'zallik V. Fojiaviylik S. Kulgililik D. ulug'vorlik 237. San'at asarlarining umrboqiyligi nimaga bog'liq? A. badiiy shakliga V. G'oyasiga S. uslubiga D. obrazlariga 238. «Teatr» so'zi qaysi tildan olingan? A. lotincha V. Yunon S. Ingliz D. frantso'z 239. Teatr san'ati qanday san'at? A. ichki harakat V. drammatik harakat S. tomosha san'ati D. saxna harakati san'ati 240. Estetik tarbiya nima? A. guzallikni tatbik etish V. ijodiy faol bulgan inson shaxsini shakllantirish S. insonparvarlik D. ta'lim tarbiya vositasi Yüklə 145,87 Kb. Dostları ilə paylaş:
|