Ichki savdo iqtisodiyoti uz Дарслик doc
Yüklə 1,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 9.3.1.1 chizma
Tovar zahiralari tasnifi Товар заіиралари Жойлашиши б ўйича И шлаб чиєаришда Чакана савдода Й ўлда Улг уржи савдода Саєланиш муд дати ва йўналтирилиш маєсадига єараб Узоє муд датли Єисєа муд датли Жорий Сотиш муд датидан олдин ет казилган Мавсумий www.sies.uz Page 266 of 356 267 267 Umuman, tovar zahiralari statistikada, buxgalteriya hisobida bir muddatga hisobga olinadi, o‘rganish, tahlil qilish jarayonida o‘rtacha ko‘rsatkichlar ham ishlatiladi.(9.3.1.2 chizmada tovar zahiralarini statistik ko‘rsatkichlari keltirilgan) 9.3.1.2 chizma Tovar zahiralarining statistik ko‘rsatkichlari quyidagi ko‘rsatkichlar asosida tasniflanadi. Ом мавий овєатланиш шахоб чаларида Махсус (давлат резерви) ва кафолатли Товар заіираларини статистик к ўрсаткичлари Ўлчов бирлиги Миºдори іисоб га олиш даври ё ки ваєти абсалют нисбий Давр бошига минимал максимал ўртача Айрибошлаш тезлиги Натурал (дона, к г, метр) Давр охириги ўртага к унлар Нормативи(режа), к утилаётган ва хаєиєатдаги маълумотлар маротаба К унлар іисобида Товар айланишига нисбатан, % да єиймати (сўм) www.sies.uz Page 267 of 356 268 268 O‘rtacha tovar zahirasi ikki xil usul bilan hisoblanadi. Birinchisi, agar tovar zahiralari oylarga yoki kvartallarga o‘rtacha hisoblangan holda berilgan bo‘lsa yillik o‘rtacha tovar zahirasi o‘rtacha arifmetik usul bilan hisoblanadi. − X = Π ∑ x ; bu yerda «X» - o‘rtacha yillik tovar zahirasi. X – har oy (yoki kvartal) uchun o‘rtacha tovar zahirasi summasi; P – oylar (12 oy) yoki kvartal bo‘lsa, 4 ga teng bo‘ladi. Agar tovar zahiralar davr boshiga va oxiriga berilgan bo‘lsa, yillik o‘rtacha tovar zahirasi o‘rtacha xronologik usul bilan aniqlanadi. o‘rtacha xronologik formulasi quyidagicha ifodalanadi: − X = 1 2 ... 2 1 2 1 − Π + + + + − n n x x x x ; Tovar zahiralarini shaklan namoyon bo‘lishi har xil bo‘lib, biz yuqorida keltirganimizdek u qiymat, natural, kunlar hisobida va tovar aylanishiga nisbatan foizlarda o‘lchanadi. Tovar aylanishini ta’minotini tovar zahiralari tovar aylanishiga nisbatan kunlar hisobidagi ko‘rsatkich orqali baholanadi. Tovar zahiralari kunlar hisobidagi ko‘rsatkich nisbiydir. U mavjud tovar zahiralari necha kunlik tovar aylanishini ta’minlashi mumkinligini ko‘rsatadi. Ushbu ko‘rsatkich (TZ h.k) amaliyotda aksariyat tovar zahiralarini kvartal boshidagi summasini (Z 1 ) tegishli kvartalning bir kunlik tovar aylanishiga bo‘lish orqali aniqlanadi. 1 kunlik tovarlar aylanishi = 90 ЧТА Xuddi shunga o‘xshash yilga nisbatan (TZ k.y) aniqlanadigan bo‘lsa yil www.sies.uz Page 268 of 356 269 269 boshidagi tovar zahirasi (Z 1 ) ushbu yilning bir kunlik tovar aylanishiga bo‘lish bilan aniqlanadi. 1 kunlik tovar aylanishi = 360 ЧТА Yüklə 1,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|