Guruh talabasi O’rinboyeva Barchiniy Sitoembriologiya fanidan

Lolasimonlar ajdodi (sinfi) — Liliopsida (Monocotyledoncs)
Lolasimonlar ajdodi 4 ta ajdodga, 37 qabila, 104 oila va 
3000 turkumga mansub 63000 ga yaqin turni o‘z ichiga oladi. 
Bu sinf vakillarining urug'pallasi bitta. Ularning aksariyat qismi 
bir yillik o'tlardan iborat. Palma singari ba’zi daraxtsimon turlari 
ham bor. Ildizlari popuk ildiz. Barglari parallel tomirlangan. 
Poyasida ikkilamchi yo’g'onlashish yo'q, sababi bularda kambiy 
rivojlanmagan. Gul tuzilishi ham o'ziga xos gulqo'rg'oni oddiy. 
Gulqo'rg'on bo'laklari 3 tadan bo'lib joylashgan. 
o`simliklardan tashkil topgan. Sinfcha bir nechta qabilalarni o`z 
ichiga oladi. 
1. Magnoliyanomalar qabilasi –Magnoliales. 
Bu qabila tarkibida 3 ta oila mavjud bo`lib, ulardan 
magnoliyadoshlar oilasi haqida fikr yuritamiz. 
Magnoliyadoshlar oilasi- Magnoliaceae.
Oilaning 12 turkumga mansub 230 ga yakin turi asosan 
Janubiy – Sharqiy Osiyo va Shimoliy Amerikaning tropik va 
subtropik o`lkalarda tarqalgan. Ularning ko`pchiligi daraxt va

---

18 
Oilaning ikkinchi turi Avakado (Persea gratissima) 
hisoblandi.
U doimiy yashildaraxt, nok shaklidagi rezavor mevasining 
og`irligi 600 grammgacha etib boradi. Mevaning tarkibida 30 % 
gacha yog`, 4 % oqsil moddasi bor. Uning mevasi uchun Qora 
dengizning janubiy sohili va Kavkazda o`stiriladi. Avakado 
oshqozon va qand kasalligiga duchor bo`lgan kishilar uchun 
yaxshi dietik ovqat xisoblanadi.
3. Nulufarnamolar qabilasi – Nymphaeales.
Bu qabilaga ko`p yillik suvda o`suvchi, ko`pincha ildiz 
poyali o`simliklar kiradi. Poyasi reduktsiyaga uchragan. Barglari 
butun ketma - ket yoki xalqa shaklida joylashgan. Gullari yirik 
ikki jinsli, to`g`ri, xashoratlar bilan changlanadi. Qabilaning 
muhim oilasidan biri Nilufardoshlar. 
Nilufardoshlar oilasi – Nyphaeaceae. 
Bu oila gulli o`simliklarning eng qadimgi oilalaridan biri 
bo`lib, ular 8 ta turkum va 100 ga yaqin turdan iborat. Aksariyat 
qismi issiq iqlimli va subtropik o`lkalarda tarqalgan. O`rta 

---

19 
Osiyoda 2 ta turkumga oid 4 ta turi uchraydi. Ularning 
ko`pchiligi suv xavzalarida – ko`llarda, botqoqliklarda o`sadigan 
ko`p yillik ildiz poyali o`simliklar. Gullari yirik, aktinamorf, ikki 
jinsli.
Gul formulasi: Û Ca3 -5Co
∾
A
∾
G
∾
- 
Mevasi: yong`oqcha yoki rezavor meva. Oilaning aksariyat 
vakillari suvda o`suvchi manzarali o`simlik sifatida o`stiriladi. 
Ildiz poyasi kraxmalga boy.
Oilaning xarakterili vakili-oq Nilufar (Nymphaea alba). Uning 
bargi yuraksimon, qattiq, suvda suzishga moslashgan. Guli 
bandli, gul kosacha barglari 4 ta yashil rangli, tojbarglari va 
changchilari cheksiz, urug`chisi bir necha meva