191
10.2. Kreditning ta`minlanganligiga ko`ra turlari. Kreditning
muddatiga ko`ra turlari. Kreditning to`lovliligiga ko`ra turlari.
Kreditning muddatliligi ikki tomonlama xarakterga ega.
Birinchidan, kreditning mohiyati vaqtincha
foydalanishga berilgan
mablag’larning qaytarilishinigina bildirib qolmay, balki bu
qaytarilishni aniq muddatlarini belgilashni ham taqozo etadi.
Kreditning muddati, bir tomondan foydalanishga
berilayotgan kredit
resurslarining bo`sh turish muddati bilan belgilansa, ikkinchi
tomondan qarz oluvchining mablag’larga bo`lgan
vaqtinchalik
ehtiyojlarining muddatiga bog’liq. Kredit muddatliligining bu ikki
tomonlama xarakteri inobatga olinganda vaqtinchalik foydalanishga
berilgan mablag’larni to`liq va belgilangan
muddatda qaytarilishini
ta`minlash mumkin. Kreditning muddatliligiga rioya qilish banklar
uchun ham, kredit oluvchilar uchun ham muhim ahamiyatga ega.
Buning hisobiga bank kredit resurslarining aylanishini jadallashtirsalar
va ulardan oqilona foydalanishga erishsalar, xo`jaliklar o`z
daromadlarini ko`paytirish, o`z va qarz mablag’laridan
foydalanish
samarasini oshirishlari mumkin. Kredit muddatini uzaytirish aksariyat
hollarda bankning ruxsati bilan amalga oshiriladi. Kredit muddati qarz
olingan mablag’larni qaysi davrgacha foydalanishini hisobga olgan
holda belgilanadi
Kreditning qaytarishlilikda bank tomonidan mijozlarga
beriladigan har bir so`m pul mablag’lari
yana bankka qaytarilishi
lozim. Qaytarib berishni iqtisodiy asosi sifatida mablag’larning
uzluksiz doiraviy aylanishi hisoblanadi. Qaytarish tamoyilining
shunday muhim xususiyati borki,
kreditni boshqa tovar - pul
munosabatlarining iqtisodiy kotegoriyalaridan farqi bo`lgan iqtisodiy
kategoriya sifatida ajratib turadi. Qaytarilish kreditning ajralmas
atributi hisoblanadi. Kredit iqtisodiy
munosabatlarni belgilangan
tizimi sifatida boshqa pul munosabatlaridan farq qiladi, ya`ni pulning
xarajati qaytarib berish sharti bilan amalga oshiriladi.
Kreditning
Dostları ilə paylaş: