Microsoft Word al azkor ziyouz com doc

 

---

Al-Azkor. Al-Faqih an-Navaviy 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
85
ALLOH TAOLOGA HAMD AYTISH KITOBI 
 
71-bob. Alloh taologa hamd aytish 
 
Alloh taolo aytadi: «Allohga hamd bo’lsin va Uning o’zi (payg’ambarlik uchun) 
tanlagan bandalariga duoyu salomlar bo’lsin», deb ayting» (Naml surasi, 59-
oyat); «Ayting: «Allohga hamd bo’lsin. Yaqinda U sizlarga o’z oyat-
mo’’jizalarini ko’rsatur» (Naml surasi, 93-oyat); «Bola-chaqa qilmagan Allohga 
hamd bo’lsin» (Isro surasi, 111-oyat); «Agar bergan ne’matlarimga shukr 
qilsangizlar, albatta, sizlarga ziyoda qilaman» (Ibrohim surasi, 7-oyat); «Bas, 
Meni eslanglar, Men ham sizlarni eslayman va Menga shukr qilinglar va Meni 
inkor etmanglar!»
(Baqara surasi, 152-oyat). 
Allohga hamd aytish va Unga shukr qilish to’g’risidagi oyatlar juda ko’pdir.
288/1. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: 
«Har bir muhim ish Allohga hamd aytish bilan boshlanmasa, oxiri kesikdir», dedilar. Abu 
Dovud va Ibn Moja rivoyatlari 
Boshqa bir rivoyatda: «Har bir muhim ish «Bismillahir rohmanir rohiym» bilan 
boshlanmasa, u kesikdir», deyilgan. 
Ulamolar: «Kitob tasnif qiluvchi, dars oluvchi, dars beruvchi, xutba aytuvchi Allohga 
hamd bilan boshlashlari mustahab», deydilar. 
Bulardan tashqari, yeb-ichgandan keyin, aksa urganda, ayolga sovchi qo’yganda, nikoh 
o’qilayotganida, hojatxonadan chiqayotganda, shuningdek, boshqa ishlarda ham Allohga 
hamd aytish mustahabdir. Biz bularni, inshaalloh, o’rnida zikr qilamiz. 
Fasl:
Duoning xotimasida ham, boshlanishida ham Allohga hamd aytish mustahab 
qilindi. Bunga dalil Alloh taoloning:
«Oxirgi istaklari Olamlar Rabbi Allohga hamd aytishdir»
(Yunus surasi, 10-oyat), 
degan so’zidir. Biror ne’matga yetishganda yoki yomon ko’rgan narsasidan 
uzoqlashganda, Allohga hamd ham aytish mustahabdir. Hamd aytishning eng yaxshi 
iborasi «Alhamdu lillahi robbil ‘alamiyn»dir. 
289/2. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga 
Isro kechasida ikkita qadah keltirildi. Ularning birida sharob, ikkinchisida sut bor edi. 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sutni oldilar. Shunda Jabroil (alayhissalom): «Sizni 
fitratga hidoyat qilgan Allohga hamd bo’lsin. Agar sharobni olganingizda, ummatingiz 
zalolatga ketar edi», dedilar. Imom Muslim rivoyatlari 
290/3. Abu Muso Ash’ariydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi 
vasallam: «Agar birq kishining farzandi vafot etsa, Alloh taolo farishtalariga: 
«Bandamning farzandini oldinglarmi?» deydi. Farishtalar: «Ha», deb javob berishadi. 
Alloh: «Bandamning qalbining mevasini oldinglarmi?» deydi. Farishtalar yana: «Ha», 
deyishadi. Alloh taolo: «Bandam nima dedi?» deb so’raydi. Farishtalar: «Senga hamd va 
istirjo’ (ya’ni, «Inna lillahi va inna ilayhi roji’un», deb) aytdi», deyishadi. Shunda Alloh 

---

Al-Azkor. Al-Faqih an-Navaviy