O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 017 yil fevraldagi 4947-sonli

Balans 
 
1 985 010 Balans
 
1 985 010 
Yuqoridagilardan quyidagi xulosalarni qilish mumkin: 

I va II tipdagi o‘zgarishlar oldingi balans summasini hech qachon 
o‘zgartirmaydi. 

III va IV tipdagi o‘zgarishlar albatta oldingi balans summasini 
o‘zgarishiga olib keladi, jumladan uchinchi tip o‘zgarishlar balans summasini 
oshishiga, to‘rtinchi tip o‘zgarishlar balans summasini kamayishiga sabab bo‘ladi. 

Hech qachon balansdagi o‘zgarish tiplari bir vaqtning o‘zida aktivni bir 
summaga oshirib, passivni esa o‘sha summaga kamaytirishi mumkin emas. 

Hech qachon balansdagi o‘zgarish tiplari aktivni bir summaga 
ko‘paytirishga (kamaytirishga), passivni esa boshqa bir summaga ko‘paytirishga 
(kamaytirishga) olib kelishi mumkin emas. 
 
3.3. Buxgalteriya balansi turlari 
Buxgalteriya balansining har xil turlari mavjud bo‘lib, ular quyidagi belgilari 
bo‘yicha tavsiflanadi: 

tuzilish vaqtiga ko‘ra; 

axborot hajmiga ko‘ra; 

---

53 

mulkchilik shakliga ko‘ra; 

aks ettirish obyektiga ko‘ra; 

tozalash usuliga ko‘ra. 
Tuzilish vaqtiga ko‘ra buxgalteriya balanslari kirish, joriy, tugatish, 
bo‘linish va birlashtirish balanslariga bo‘linadi. 
5-chizma.
Buxgalteriya balansi turlari 
Kirish balansi korxonaning tashkil topish paytida tuziladi. U korxona o‘z 
faoliyatini boshlayotgan boyliklar summasini belgilaydi. Kirish balansida ustav 
kapitali ta’sis hujjatlari bo‘yicha va unga doir badallar pul mablag‘lari, boshqa 
mol-mulk ko‘rinishida aks ettiriladi va hokazo. 
Joriy balanslar korxona qonunchilik bilan belgilangan muddatlarda vaqti-
vaqti bilan tuzilib turiladi. (Oylik, choraklik, yarim yillik, yillik). 
Xorijiy adabiyotlarning ma’lumotlariga asosan buxgalteriya balansi 
tuzilishdan oldin sinov balansi qayd qilinadi.
Sinov balansi – barcha hisob-kitoblarning debet va kredit qoldig‘ining
natijasidir. Sinov balansida debet tomonidagi summa kredit tomonidagi summaga 
Tuzilgan sanasiga 
ko‘ra 
1. Kirish (ta’sis) balansi 
2. Boshlang‘ich balans 
3. Hisobot balansi 
4. Tugatish balansi 
5. Birlashtirish va ajratish balansi 
Ma’lumotlarni 
jamlashiga ko‘ra 
1. Yig‘ma balans 
2. Alohida balans 
3. Konsolidatsiyalashgan balans 
Subyektlar 
mulkchilik 
shakliga ko‘ra 
1. Davlat byudjet muassasalar
balansi 
2. Xo‘jalik yurituvchi subyektlar
balansi 
Ma’lumotlarni 
jamlash sikllariga 
ko‘ra 
1.Sinov balansi 
2.Tuzatilgan sinov balansi 
3.Yakuniy balans 
Tozalash usuliga
ko‘ra 
1.Balans–brutto 
2.Balans–netto