Таълим ва инновацион тадқиқотлар (2022 йил № 6)
ISSN 2181-1709 (P)
222
Education and innovative research 2022 y. №6
TURKISTON MAKTABLARINING TASHKIL ETILISHIDA
JADIDCHILIK HARAKATI, XOTIN-QIZLAR TA`LIMI AHAMIYATI
(XIX ASR IKKINCHI YARMI – XX ASR BOSHLARI)
https://doi.org/10.53885/edinres.2022.6.6.067
Nazarov Alisher Abdisamadovich,
O`zbekiston davlat
jahon tillari universiteti tayanch doktoranti
Annotatsiya: Ushbu maqola XIX asr ikkinchi yarmi – XX asr boshlaridagi milliy-
taraqqiyparvarlik harakati tarixiga oydinlik kiritadi va bu harakatning jadidchilik
oqimi bilan aloqalarini yoritib beradi. Chuningdek maqolada jadidchilik tarixi
va uning ma’rifatparvarlikdan mustaqillikka o‘tish g`oyasining amaliy ahamiyati
tahlil qilinadi. Jadidlar boshidanoq musulmon diniy maktablarining an’anaviy
ta’lim tizimini isloh qilish, xotin-qizlar ta’limi, oila masalasi, yangi uslubdagi
maktablar, nashriyot, teatr, ijtimoiy, siyosiy va madaniy muassasalar tashkil etishni
maqsad qilgan edilar. Ular ayniqsa o`lkada xotin-qizlar ta`limini tubdan isloh
qilish g`oyasini ilgari surdilar va amalda qo`lladilar. Mazkur jarayonning xorij
olimlari tomonidan o`rganilishi natijalari izohi keltiriladi.
Kalit so’zlar: jadidchilik harakati, yangi uslub maktablari, Turkiston milliy
elitasi, anʼanaviy jamiyatning yangilanishi, xotin-qizlar ta`limi.
Nazarov Alisher Abdisamadovich,
PhD Researcher of the Uzbekistan State
World Language University
Annotation: This article throws light upon the history of the national-progressive
movement of the late 19th and early 20th century, which is called Jadidism. The
history of Jadidism and its evolution from enlightenment to a powerful political
movement can be retraced in it. From the very beginning the Jadids were aimed to
the reform of the traditional system of education of Muslim religious school, women
education, family, establishing new-method schools, publishing, theatre, social,
and political and cultural institutions, which, under their influence, were turning
into a powerful ideological weapon in the struggle against economical, moral, and
political ackwardness of the peoples of Turkestan more and more. They put forward
and applied practice the idea of reforming women’s education, especially in the
country. The results of the study of this process by foreign scientists are explained.
Keywords: Jadid movement, new-method schools, the national elite of
Turkestan, modernization of the traditional society Turkistan, women education.
Назаров Алишер Абдисамадович
докторант Узбекского государственного университета мировых языков
Аннотация: В данной статье освещается история национально-
освободительного движения во второй половине XIX – начале XX века,
освещается его связь с джадидским движением. В статье также
анализируется история джадидизма и практическое значение идеи его
перехода от просвещения к независимости. С самого начала джадиды
стремились реформировать традиционную систему образования
мусульманских религиозных школ, создать женское образование, семейные
дела, школы нового стиля, издательское дело, театр, социальные,
политические и культурные учреждения. Они выдвинули и претворили в
жизнь идею коренного реформирования женского образования, особенно в
стране. Объясняются результаты изучения этого процесса зарубежными
Dostları ilə paylaş: |