Bolalar kiymini konstruksiyalash va modellashtirish

Texnik qo‘shimcha o'z navbatida 4 ga bo'linadi: 
1. Minimal qo‘shimcha. 
2. Kiyim qavati uchun. 
3. Erkin harakatlanish uchun. 
4. Texnologik. 
Minimal qo‘shimchada odamning qon aylanishih nafas olishih ovqat hazm 
bo'lishi hisobga olinadi. 
Kiyim qavati uchun qo‘shimchada asosan ustki kiyimlar uchun ichidan 
necha qavat kiyilishini hisobga olgan holda bo'shliq beriladi. 
Erkin harakatlanish uchun qo‘shimchada asosan kiyimni qayerda 
kiyilishini hisobga olgan holda olinadi ya'ni kiyimning vazifasiga 
assortimentiga qaraladi. Masalan: sahnada ashula aytadigan xonandaning 
kiyimiga nisbatan qurilishda kiyiladigan ish kiyimida bir necha marta ko'p 
qo‘shimcha bo'ladi chunki u yerda odam ko'p harakatlanadi. 
Texnologik qo‘shimchada kiyimni tayyorlash jarayonida uning gazlamasi 
turiga qalinligiga qarab ishlov berilishiga ya'ni qotirmalar issiq qatlamlar 
bilan ishlov berish hisobga olinadi. 
Konstruktiv-dekorativ qo‘shimchalar o'z navbatida ikkiga bo'linadi: 
- 
konstruktiv qo‘shimcha; 
- 
dekorativ qo‘shimcha. 
Konstruktiv qo‘shimchalarda kiyimning bichimi hisobga olinadi. Masalan: 
kiyimning bichimi to‘g‘rih gavdaga sal yopishgan, gavdaga yopishgan va 
hokazo bo'ladi. Bu erda to‘g‘ri bichimli kiyimlarga yeng ko'p qo‘shimcha 
beriladi. 
Dekorativ 
qo‘shimchalarda 
kiyim 
bezaklari 
uchun 
beriladigan 
qo‘shimchalar hisobga olinadi. Masalan: burmalarh taxlamalarh bufflarh vafli 
va hokazolar uchun qo‘shimcha beriladi. 
Konstruktiv-dekorativ qo‘shimchalar kiyimda doimiy bo'lmaydi. Ularning 
hiymati kiyim turigah uning bichimigah shakli va boshqalarga harabh ya'ni 
moda talabiga binoan o'zgaradi. 
Kiyim loyihasi asosining chizmasini hisoblash qulay bo'lishi uchun:
umumiy
Qumumiy = Qтех + Qкd 
umumiy – bu umumiy qo‘shimcha kiyimni gavdada bemalol turish 
qo‘shimchasi deb ataladi va u huyidagilarga bo'linadi: 
qk – ko'krak chizig‘i bo'ylab gavdada bemalol turish qo‘shimchasi; 
Blq – bel chizig‘i bo'ylab gavdada bemalol turish qo‘shimchasi; 
Bkq – bo'ksa chizig‘i bo'ylab gavdada bemalol turish qo‘shimchasi. 
Yuhorida sanab o'tilgan qo‘shimchalarning hiymati kiyim bichimiga 
bohlih bo'ladi. Masalan, gavdaga yopishib turadigan bichimli kiyimlar uchun 
gavdada bemalol turish qo‘shimchasining hiymati minimal bo'lishi 
xarakterlidir 

---

1-jadvalda kiyimni gavdaga turli darajada yopishib turishiga qarab 
mo'ljallangan qo‘shimcha qiymatlarning yig‘indisi berilgan. 
Jadvaldan ko'rinib turibdiki, bir xil bichim uchun qo‘shimcha minimal va 
maksimal bo'lar ekan. Bu holda qo‘shimchaning qiymati gazlama qalinligi va 
tarkibiga qarab olinadi. Masalan, qo‘shimcha mihdori yupqa gazlamadan 
(ipak, shifon va hokazolar) tikiladigan ko'ylaklarda minimal; nisbatan o'rta 
qalinlikdagi (ko'ylakli jun gazlamalar, trikotaj va boshqalar) gazlamalardan 
tikiladigan ko'ylaklar uchun o'rtacha; qalin va zich to‘qilgan (movut, triko va 
hokazo) gazlamalardan tikiladigan ko'ylaklar uchun maksimal darajada 
olinadi. 
Old va ort bo'laklar bilan yaxlit bicqiladigan va reglan ko'ylaklarning 
loyihasini ishlab chihishda qk – qo‘shimcha 1-2 sm ko'paytiriladi. Qanday 
bichim bo'lmasin yubkaning (shimning) bel chizig‘i bo'ylab gavdada bemalol 
turish qo‘shimchasi 1 sm ga bo'ksa chizig‘i uchun 2 sm ga teng olinadi. 
Kiyim gavdada yaxshi turishi va kiyganda qulay bo'lishi uchun 
qo‘shimchalar faqat ko'krakh belh bo'ksa hismlaridagina emash balki boshqa 
konstruktiv joylarda ham bo'lishi kerak. 
Bola kiyimining asosiy konstruksiyasi kattalar kiyimlarining hisoblari 
asosida tuziladi. Lekin har bir muayyan guruhga xos tipaviy qomatlaming 
tuzilishi va proporsiyalari hisoblash formulalarining erkin had va 
koeffisentlanda hamda konstruktiv uchastkalaming qo‘shimchalarida (1,2, 3-
jadvallar) o‘z aksini topgan. Bolalar kiyimining konstruksiyasini tuzishda 
qo‘shimchalar qiymati model xususiyatlariga, siluetiga, tanlangan 
materiallarga bogiiq holda kattaroq olinadi. 1-jadval 
Turli xildagi kiyimlarni loyihalashda ishlatiladiganqo‘shimchalar turlarini 
qiymatlari 1,2,3-jadvallarda ko‘rsatilgan.