Neft va gazkondensatni qayta ishlash texnologiyasi

Ko’piklanishga qarshi qo`ndirmalar. 
Barqaror moylar ko’piklar katta 
balandlikda aviatsion dvigatellar ishlaganda qanday hosil bo’lsa, xuddi shunday 
katta tezlikda bo’lgan avtomobil dvigatellarda ham hosil bo’ladi. Bir qator 
texnik sabablarga ko’ra moyning qattiq ko’piklanishi noxush holdir. Bu noxush 

---

152 
hol bilan kurashishda ko’piklanishga qarshi qo`ndirmalar ishlatiladi, ular nafaqat 
ko’pik hosil bo’lishining oldini oladi, balki ular moyli-havoli kolloid tizimini 
buza oladi.
Ko’piklanishga qarshi qo`ndirmalarning ta’sir etish mexanizmi 
moyli pardalarning yuzasida qo`ndirma molekulalarining adsorbtsiyasi tufayli 
bu parda barqarorligining pasayishidan iborat. Bu turdagi eng yaxshi 
qo`ndirmalar bo’lib kremniy organik moddalar - silikonlar yoki polisiloksanlar 
hisoblanadi. Moylarga ulardan juda kam miqdorda (0,1% miqdorida) qo’shiladi. 
Ko’p funktsionalli qo`ndirmalar. 
Yuqorida bayon etilgandan ko’rinib 
turibdiki, neft moylariga yuqori ekspluatatsion xossalariga ega bo’lishi uchun 
ularga turli hildagi qo`ndirmalarning anchaginasini qo’shish kerak. Bu noqulay, 
qimmat, bundan tashqari qator hollarda bir qo`ndirmalarning borligi bilan 
to’xtatiladi. Shuning uchun bir vaqtning o’zida moylarnig turli xossalarini 
yaxshilovchi kompleks yoki ko’p funktsionalli qo`ndirmalar e’tiborga loyiqdir. 
Ko’p funktsionalli qo`ndirmalar yo turli xil ta’sirli qo`ndirmalarning 
aralashmasi yoki maxsus murakkab organik moddalar bo’lib hisoblanadi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

153 
XII–BОB. REAKTIV DVIGATELLAR UCHUN YOQILG‘I