Sh. N. Zaynutdinov, R. I. Nurimbetov

3.2. Karyeraning tipli modellari
Karyera — bu insonning mehnat faoliyatida kasbiy va 
mansab jihatdan o ‘sishi bilan bog‘liq holda anglab etilgan 
mavqei va xulq-atvoridir.
Karyerani inson o ‘zining xizmatdagi harakatining traek- 
toriyasi, tashkilot ichidagi va tashqarisidagi reallikning o ‘ziga 
xos xususiyatlarini va asosiysi o ‘zining shaxsiy maqsadlari, 
xohish va istaklarini anglagan holda quradi.
Xizmat karyerasining ilmiy tahlili va tadqiqoti shuni ko‘ r- 
satdiki, ularning xilma-xiliiklari to‘rtta model — «tramplin», 
«zinapoya», «ilon», «kesishuv yo4i»dan iboratligidan tashkil 
topadi.
«Tramplin» karyerasi keng tarqalgan. U xodimning uzoq 
muddat davomida xizmat pillapoyasi b o ‘yicha salohiyati, 
bilimi, tajribasi va malakasining ortishi bilan kuzatiladigan 
muntazam o ‘ sishini ifodalovchi hayotiy y o ‘ li. Muayyan 
bosqichda xodim yuqori mansabni egallaydi va uni nafaqaga 
ketgunga qadar ushlab turishga intiladi (3.4- sxema).
rv
, 
. 
D irektor 
D ir.o rinbosan
/
Uchast.bosh. — ---------------
\y
N afaqaxo'r
3.4” sxema. 
«Tram plin» karyerasi. 
79

---

Turg‘unlik daviida ko‘plab lavozimlar 20—25 yil davomida 
egallab kelingan. Odamlar, odatda, xizmat pillapoyasi bo‘yicha 
o ‘sishni o ‘z maqsadi qilib qo‘yishmagan, bu esa tabiiy kechgan. 
Ular xizmat bo‘yicha lavozimidan ko‘ngli to‘q va uni nafaqaga 
qadar egallab turishga tayyor bo‘lishgan.
«Zinapoya» karyerasi har bir zina (lavozim), aytaylik 5 
yildan ortiq davom etmasligini nazarda tutadi. Bunday muddat 
lavozimga kirish va to‘laqonli qobiliyat bilan ishlash uchun 
yetarli. Har bir yangi lavozim malaka oshirilgandan keyin 
erishiladi. Yuqori lavozimga maksimal salohiyat orqali erishiladi. 
Shundan keyin xizmat zinapoyasidan rejaviy tushish bosh- 
lanadi, bu samaralik darajasi kamroq ishlarga o ‘tish bilan 
kuzatiladi, lekin mansabdoming mutaxassis va maslahatchi 
sifatidagi hissasi juda yuqori bo‘ladi (3.5- sxema).
t 
Direktor 
1Г'° ГУ
| Xizm. boshl.
\ B o‘ lim. boshl.