S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

3-qadam.
Eyler funksiyasi aniqlanadi:
f(P’l)
= (3-1) (11-1) = 20
4-qadam.
0 ‘zaro tub son sifatida 
d-Ъ
soni tanlab olinadi.
5-qadam.
(e'3H mod20) = 1shartini qanoatlantiruvchi e soni tanla- 
nadi. Aytaylik, e=7.
6-qadam.
Dastlabki so‘zning alfavitdagi harflar tartib raqami 
ketma-ketligiga mos son ekvivalenti aniqlanadi. A harfiga -1, G 
harfiga-4, Z harfiga -9. 0 ‘zbek alfavitida 36ta harf ishlatilishi 
sababli ikkili kodda ifodalash uchun 6 ta ikkili xona kerak bo‘ladi. 
Dastlabki axborot ikkili kodda quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:
000100 000001 001001.
Blok uzunligi 
l
butun sonlar ichidan £^i°g2(33 + i) shartini qa­
noatlantiruvchi minimal son sifatida aniqlanadi. "=33 bo‘lganligi 
sababli 
l
=6.
Demak, dastlabki matn 
х(!)<<4д$>
ketma-ketlik ko‘rinishida 
ifodalanadi.
7-qadam. x(^>
ketma-ketligi ochiq kalit {7,33} yordamida 
shifrlanadi:
7(1) = (4 7)(mod33) = 16384(mod33) = 16
7 (2 ) = ( l 7)(mod33) = l(mod33) = 1
104

---

У(
1
) = (91 )(mod33) = 4782969(mod 33) = 15
Shifrlangan so‘z У(/)=< 16,1,15>
Shifrlangan so‘zni rasshifrovka qilish maxfiy kalit {3,33} 
yordamida bajariladi:
K(l) = (
163
)(mod
33
) = 
4096
(mod
33
) = 
4 
7
(
1
) = (l
3
 )(mod
33
) = l(mod
33
) = 
1 
7
(
1
) = (
153
)(mod
33
) = 
3375