O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent moliya instituti moliya-iqtisod fakulteti

2-jadval 
Istiqbolda kichik biznes sub’eklari faoliyati tog`risida ma`lmot
29
 
Ko’rsatgichlar 
1997 yil 
2007 yil 
2010 yil 
2015 yil 
Ki i iz e e tla i 
soni, birlikda 
101497 
351986 
432929 
552408 
Kichik biznes 
e tla i i g YaIM agi 
ulushi, foizda 
27,9 
45,7 
51,9 
59,1 
Kichik biznes 
korxonalarida yangi ish 
i la i ta il eti , 
birlik 
217600 
513770 
724491 
1141930 
Ma l m tla ga e ti qa ati aga l a , 2015 yil a i i iz e
e tla i i g i 2010 yil agi 432929 ta a 552408 taga eti i z a t tilga
li , at i 2010 yilga i ata 27,6 f izga ga . B x lat liq 
t l ila i i g payga ligi a al lat e a i. 
Ki i iz e e tla i i YaIM xa mi agi l i e a 2015 yil a 2010 
yilga i ata 13,9 f izga ga . B holat soliq bazasini ortganligidan dalolat 
beradi. 
U x ala a ya gi i i la i i ta il eti e a 724491ta a
1141930 taga ta ili , 2010 yilga i ata 57,6 f izga ga . B x lat ax li 
a ma la i i payi i a t m a a a i i yax ila ga xizmat qili i ila
i ga maxalliy y etga liqla t mi i xam payti i ga xizmat qila i. 
29
O z e i t Re p li a i P ezi e ti I.A.Ka im i g “B maq a imiz – keng lamli i l tla a 
m e izat iya y li i qat iyat ila a m etti i ” ma z i agi ma za i i ga i yi a q q lla ma. 
– T.: “O qit i” NMIU. - 2013 

---

51 
Ma l t e p t qila iga x ala i q lla -quvvatlashga oid chora-
tadbirlarning amalga oshirilgani eksport faoliyatiga 450 dan ziyod yangi korxonani 
jalb etish imkonini berdi. Bu borada Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy banki huzurida 
a a la a z filialla iga ega lga Ki i iz e a x iy 
ta i li e tla i e p t fa liyati i q lla -q atla amg a ma i i g 
tashkil etilgani muhim ahamiyat kasb etmoq a. U amg a ma i g a iy 
vazifasi mamlakatimizda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarni eksport qilishda 
za q qiy, m liya iy a ta iliy y am ati a i at i . 
Jamg a ma i g tga qi qa a agi fa liyati a mi a 153 ta ta i li
su e tiga m miy qiymati 56 milli lla a ziy lga e p t 
a t mala i i t zi a y am atil i
30
. 
Hududlar daromad bazalarining barqarorligi va uni mustahkamlash 
y ali la i i i la iqi ila g liq azifa i la i g a qa ligi i 
ta mi la ga ta i et i milla i a iqlama a a a i i g il i y q. S
ma a, la a ma azala i i g a qa ligi i ta mi la ga ta i et i 
milla q yi agil a i at li i m m i : 
mma i ma alliy ma m iy x i a i a i lab chiqarish va 
ta i li fa liyati i g i la i iga e ita al q lga liqla , 
yig imla , a qa ma iy t l la am a la i g i il a li
darajasi; 
hududiy byudjetdarning daromadlariga qonun xujjatlarida belgilangan 
me y la ga m fiq a i a t azila iga m m a lat liq t mla i, 
yig imla i, a qa ma iy t l la xam a la i g i il a li
darajasi; 
Amal agi elgila ga ta ti ga a a a lat m l i e tla i i g
joylashtirish va foydalanishga berishdan olinadigan daromadlarning darajasi; 
Me li a a ya eti q qi yi a a lat m l iga tga p l 
ma lag la i i g mma i; 
30
Ka im I.A. “2014 yil y q i i atla i ila i la i , a a ma imkoniyatlarni safarbar etish, 
zi i qlaga i l tla t ategiya i i iz il a m etti i yili la i” . T; O z e i t , 2014, 64

---

52 
Hududlarga yuqori byudjetlardan beriladigan byudjet subventsiyalari, 
dotatsiyalari, ssudalarining summalari; 
Qaytarilmaydigan pul tushumlarining darajasi (ular yuridik va jismoniy 
shaxslardan hamda xorijiy davlatlardan kelib tushishi mumkin); 
Taqiqlanmagan boshqa daromadlarning darajasi; 
Umm a lat 
liqla i a
t mla ga 
i a ta
atila iga
a atmala i g me y iy darajasi; 
Hududlar doirasida amalaga oshiriladigan xarajatlar va iqtisodiy rejimga 
rioya qilinib sarflanishi; 
Hudud lar xarajatlarining maqsadga muvofiq sarflanish darajasi; 
K z a t tilga iy y etla xa a atla i i a fla a i a qa
qab l qi l i a la i amala a a fla i i i ta mi l i ma a
shaxslarning moliyaviy javobgarligi; 
H iy 
y etla
xi i a
m liyala ti ili i l zim 
lga
e tiy a i g t g i a e ti a i a a iqla i a a a i; 
Hududlarga tegishli lga a a a ma la i g z aqti a a 
elgila ga mmala a t liq t i i; 
Boqimandalik summalarining darajasi; 
H la a ma azal i i g a qa ligi i ta mi la a i 
mustaxkamlash borasida tegishli organlar vakolatlari va hakazolar. 
Binobarin, mahalliy byudjetlarning daromad bazalarining barqarorligi 
pla milla ga g liq, i g e iqti iy ti i g y q i i atla i i 
ta mi lay tga milla ga am, mla a x ala i m e izat iya qili , 
texnik va texnologik qayta jihozlash hamda zamonaviy, yuksak texnologiyalarga 
asoslangan yangi ishlab chiqarish korxonalarini tashkil etish borasida faol 
investitsiya siyosati yuritilayotgani, Bozor islohotlarini chuqurlashtirish va 
iqtisodiyotni liberallashtirish, ishbilarmonlik muhitini yaxshilash, raqobatni 
kuchaytirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni jadal rivojlantirishga 
qa atilga a t iy azifala i g z aqti a a a ilay tga i, Real e t
x ala i i 
q lla -quvvatlash 
maqsadida 
iqtisodiyotda 
soliq 
yuki 

---

53 
pasaytirilayotgani va boshqa qator imtiyozlarning joriy etilayotgani ham hududlar 
iqtisodiyotini rivojlantirishga hamda mahalliy byudjetlar daromadlar bazasini 
kengaytirishga, mustahkamlashga xizmat qiladi.