Nazariy fizika kursi

radiusi
” deb ataladi va klassik elektrodinamikaning elektronga ta tb l 
qilish chegarasini aniqlaydi. Amalda klassik nazariya 
7
’o dan ancha kattl 
masofalarda o'rinli bo'lmay qoladi. Masalan, kvant efiektlar
Tkv
~
— —
3-9 • 10-
11
cm. 
(5.7^
m e
masofalarda namoyon bo'la boshlaydi.
Elektrostatik maydon energiyasini yana bir talqinini ko'rib chiqa- 
miz. Fazoning n nuqtasida 
e.\
zaryad joylashtirilgan bo'lsin. Chek- 
sizdagi 
e2
zaryadni fazoning 
r2
nuqtasiga ko'chirarniz. Bunda biriricbi 
zaryad hosil qilgan maydon tashqi kuchni hosil qiladi deb qarasak, 
ikkinchi zaryadni ko'chirishda shu kuchga qarshi bajarilgan ish
A n
=
e2[

- (pi(oo)] =
e2ipi(r2).
( 5 .Я
Birinchi zaryadning cheksizdagi potensiali nolga teng. Ikkinchi tornofl' 
dan birinchi zaryadning 
r 2
nuqtadagi potensiali
<^
1
(П
2
) = — • 
(5‘*
1
"
12
122

---

\'at ij ad a bajarilgan ish
Endi 
e\
va 
zaryadlar hosil qilayotgan maydonning Г
3
nuqtasiga chek- 
sizdan ез zaryadni ko‘chiramiz. Bunda bajarilgan ish
Л123 = £12 + £2S>. 
(5.75)
Ггз 
r
23
Bu jarayonni davorn ettirib, 
N
zaryaddan iborat bo‘lgan sistemani 
hosil qilish uchun bajarilgan to'liq ish
Bu ifodaning o‘ng tomoni (5.69) bilan bir xil. Shunday qilib, elektro­
statik maydon energiyasi bir vaqtning o‘zida zaryadlarning o'zaro t a ’sir 
energiyasi hamda zaryadlarni cheksizdan ko‘chirib kelishda bajarilgan 
ish deb qarash mumkin ekan.