Nazariy fizika kursi

13.6 
13-bobga oid masalalar va savollar
1
. Kompleks dielektrik singdiruvchanlikning haqiqiy qismi chastotaning 
juft, mavhum qismi esa to q funksiyasi ekanligini ko‘rsating.
2. 
Agar dielektrik singdiruvchanlik e(t)
= A
exp 
( - t / т)
bilan aniqlansa, 
e(w) nimaga teng b o ‘ladi? A va r o'zgarmas kattaliklar.
3. Shaffof muhitda 
(7
= 0) z o ‘qi b o'y la b tarqalayotgan chiziqli qutblan­
gan yassi monoxromatik elektromagnit to'lqin tenglamasini yozing.
4. Sindirish ko'rsatgichi n bo'lgan nomagnit muhitda (/i = 1) x o ‘qining 
manfiy yo'nalishida tarqalayotgan doiraviy (o ‘ng) qutblangan yassi m o­
noxromatik elektromagnit to'lqin tenglamasini yozing.
5. Chiziqli qutblangan yassi monoxromatik elektromagnit to'lqin may- 
donida zaryadlangan zarrachaning harakatini aniqlang. Zarrachaning 
massasi m, zaryadi e.
(j. Muhit elastik bogian gan zaryadlangan zarrachalardan tashkil topgan. 
Elastiklik koeffitsienti har uchala yo'nalishda turlicha. Zarrachalarning 
konsentratsiyasi N. Dielektrik singdiruvchalik tenzorini toping.
2 7 9

---

7. Elastik bog'langan elektronlardan tashkil topgan sistemaning (13.16) 
ifoda bilan aniqlangan dielektrik singdiruvchanligi dispersion munosa- 
batlarni qanoatlantirishini ko‘rsating.
8. Yuqori chastotali maydonlarda fazoviy va vaqt dispersiyasi inobatga 
olib, D(r,t), E(r,t) va B(r,t), H(r,t) orasidagi bog'lanishlarni yozing 
va izohlang.
9. Yuqori chastotali maydonlarda fazoviy va vaqt dispersiyasi inobatga 
olib, D(k,w), Е(к,ш) va В(к,ш), H(k,oj) orasidagi bog‘lanishlarni yo­
zing va izohlang.
10. Kompleks dielektr singdiruvchanlik qanday xossalarga ega?
11. Siyrak gazlar uchun yorug‘lik dispersiyasidan kelib chiqadigan asosiy 
xulosalar nimalarda iborat?
12. Dispersion munosabatlarni yozing va izohlang.
13. Bir jinsli muhitda dielektrik singdiruvchanlik tenzori nima uchun ko‘n- 
dalang va bo'ylama tashkil etuvchilarga ajraladi? Bu qanday nati- 
jalarga olib keladi?
14. Ko‘ndalang va bo'ylama elektromagnit to'lqinlarning paydo b o ‘lish sar 
babini tushuntiring.
15. Cherenkov-Vavilov nurlanishini tushuntiring.
16. Cherenkov-Vavilov nurlanishi zarrachagami yoki muhitga tegishli? |

---