shaffof; ametist – siyoh rang; rauxtopaz – tutunsimon, kulrang yoki qo`ng`ir; morion–
qora; sitri–oltin rang yoki limondek – sariq.
Kvartsning to`rtta yashirin kristalli turlari mavjud:
1.
Xaltsedon
2.
Agatlar va anikslar
3.
Yashmalar
4.
Kremen
Kvarts turli tog` jinslari tarkibida va kelib chiqish sharoitlari juda ko`p.
Kvartslar texnik maksadlarda metallurgiyada shisha va farfor sanoatida issiqlikka
chidamli materillar ishlab chiqarishda aniq mexanikada ishlatiladi.
Karbonatlar
Karbonatlar sinfiga
kiruvchi minerallar tabiatda keng tarqalgan. Bularga kalsit
–CaCO
3
, magnezit – MgCO
3
, siderit – FeCO
3
, smitsonit – ZnCO
3
, rodoxrozit –
MnCO
3
, serussit – PbCO
3
, malaxit – Cu
2
[CO
3
] (OH)
2
, azurit – Cu
3
[CO
3
]
2
(OH)
2
suvli karbonatlarga soda – NaCO
3
10 H
2
O kiradi.
Kaltsit SaSO
3
.
Sinonimi: ohak shpati.
Asosan romboedr kristalli donador agregat
ko`rinishda uchraydi. Qattiqligi 3, zichligi 2,7g/sm
3
ulanish tekisligi mukammal; rangi
sarg`ish yoki kulrang (aralashmalarga bog`liq). Rangsiz shaffof kristallari island shpati
deyiladi. Kaltsit eng ko`p tarqalgan minerallar qatoriga kiradi va suvli eritmalardan
hosil bo`ladi. Kaltsit yer qobig`ida eng ko`p tarqalgan minerallar qatoriga kiradi va
ba`zan bir butun yaxlit massivlar (ohaktosh tog`lari) hosil qiladi. Bu mineral juda
xilma-xil geologik protseslarda yuzaga keladi.
1.
Dostları ilə paylaş: