Noyob va radioaktiv metallar rudalarni qazish va qayta ishlash

Galloidlar: silvin 
 
Sil`vin – KCl.
Tarkibi – K – 52,5%, Cl – 47,5%. Mexanik aralashma holda 
NaCl, Fe
2
O
3
ishtirok etadi. U kub singoniyali, qavat-qavat teksturali yaxlit donador 
massalar holida topiladi. Silvinning toza xillari – shaffof, rangsiz, oq, och qizil va 
pushti rangli bo`ladi, shishadek yaltiraydi, qattiqligi – 1,5-2, solishtirma og`irligi – 
1,99. Uning mazasi o`tkir sho`r, ba`zan achchiq ancha mo`rt mineral. U galit kabi 
qurayotgan sho`r suvli ko`llarda yuzaga keladi. Silvinning dunyodagi eng yirik koni 
Rossiyadagi – Solikamsk hisoblanadi. Bundan boshqa katta konlarga Germaniyadagi –
Strassfurt va Elzas, Fransiyada topilgan. Ma`lumki, kaliy tuzlarining ko`p qismi 
dalalarni o`g`itlash uchun sarf bo`ladi, biroz qismi kimyo sanoatida, tibbiyot, 
parfumeriya, qog`oz sanoatida, shisha va lak-bo`yoq tayyorlashda qo`llaniladi
 
 
Oksidlar va gidrooksidlar: korund, magnetit, limonit 
 
Korund-Al
2
O
3
 –
Bu mineral dastlab Hindistonda shu nom bilan atalgan. Kristallari 
buchkasimon, ustunsimon piramidal va plastinka shaklida uchraydi. Rangi ko`proq 
kukish yoki sarg`ish-kulrang bo`lib, xilma-xil rangli shaffof kristallari xam uchraydi. 
Qimmatbaxo shaffoflari: leykosapfir-rangsiz, sanfir-ko`k, rubin-qizil, «sharq amatistit» 
binafsha, «sharq zumrati»-yashil. Qattiqligi-9. Obraziv material sifatida ishlatiladi.
 

---

 
 
 
Magnetit –Fe
2
O
4.
 
 
Singoniyasi kubik. Kristallari ko`proq sakkiz qirrali qiyofada bo`ladi. Ko`p 
xollarda yaxlit donador massalar yoki xoll-xol donalar xolida uchraydi. Rangi temir 
kabi qora. Chizig`i qora. Yarim metal kabi yaltiraydi. Qattiqligi 5,5-6,0. Ulanish 
tekisligi yuq. Sol. Og`. 4,9-5,2. Kuchli magnit tortish xususiyatiga ega. Eng muhimi 
temir rudasi.