Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

funktsional kism
i u faoliyat ko’rsatayotgan sohaning 
moxiyatiga bog’lik bulib, echilayotgan masalalar tuplami orqali tashkil qilinadi. 
Funktsional kism tarkibiga kirgan kuyi tizimlar mikdoriy jixatdan kat’iy 
belgilanmagan va umumiy xolda boshqarish funktsiyalari asosida tashkil qilinadi. 
Umumiy xolda savdo sohasida kuyidagi funktsional tizimlar mavjud: 
1. 
Tovar aylanishini boshqarish. 
2. 
Tovar xarakatini boshqarish. 
3. 
Talab va taklifni boshqarish. 
4. 
Buxgalteriya xisobi. 
5. 
Ish xaki va mexnatni boshqarish. 
6. 
Moddiy texnika ta’minotini boshqarish. 
7. 
Kapital kurilishini boshqarish. 
8. 
Mutaxassislarni boshqarish va boshkalar. 
Axborotli texnologiya umumiy xolda ikki guruxga ajratiladi: 
1. 
Texnik jarayonlarni boshqarishni avtomatlashtirilgan tizimi. 
2. 
Tashkiliy boshqarishni avtomatlashtirilgan tizimi (avtomatlashtirilgan boshqarish 
tizimlari). 
Texnik jarayonlarni boshqarishni avtomatlashtirilgan tizimlari uzluksiz 
xususiyatdagi ishlab chikarish sohalarida tashkil qilinadi. Bunday tizimlarda 

---

66 
boshqarish ishlari jarayonlarga urnatilgan turli xil vositalar yordamida amalga 
oshiriladi. Inson bunday tizimlarda kuzatuvchi vazifasini utaydi. Tashkiliy 
boshqarishning avtomatlashtirilgan tizimlarida inson birlamchi, texnik vositalar esa, 
ikkilamchi vazifasini utaydi. 
Tashkiliy boshqarishni avtomatlashtirilgan tizimi kuyidagi belgilarga kura 
turkumlanadi: 
Faoliyat kursatish
darajasiga kura: 
1. 
Umumdavlat mikyosidagi avtomatlashtirilgan boshqarish tizimi. 
2. 
Tarmoqlararo avtomatlashtirilgan boshqarish tizimi (moliya). 
3. 
Tarmoqni boshqarishni avtomatlashtirilgan tizimi. 
4. 
Korxonani boshqarishni avtomatlashtirilgan tizimi. 
5. 
Avtomatlashtirilgan ish joylari. 
Funktsiyalarni boshqarishni avtomatlashtirilgan darajasiga kura. 
1. 
Axborot maslaxat beruvchi tizim. 
2. 
Axborot qidiruv tizim. 
3. 
Axborot ma’lumotnoma beruvchi tizim. 
4. 
Axborot ukitish tizimi. 
Faoliyat yuritish usuliga kura: 
1.Davlat karamogidagi tizim. 
2.Xujalik xisobidagi tizim.