Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika

—
+ 
4- rasm. Bitta manbadan ishlovchi o‘zaro ketma-ket ulangan 6 ta 
iste’molchi sxemasi. 
4-rasmda keltirilgan zanjir oddiy elektr zanjiri bo‘lib elektrotexnikada 
bunday zanjirni tarmoqlanmagan elektr zanjiri deb ataladi. Tarmoqlanmagan zanjir 
uchun elementlardagi kuchlanishlar tushuvi tushunchasi o‘rinli. YA‘ni berilgan 
zanjir uchun har elementdagi (svetodioddagi) kuchlanishning tushuvi 2 V dan 
bo‘lib umumiy 12 V manba kuchlanishiga teng. 
 
5 - rasm. Ketma-ket ulangan zanjir elementlarida kuchlanishning 
 tushib borishi. 
12В 
U 
Akkumulyator klemmalaridagi kuchlanish 
tushuvi 12 V, bu kuchlanish tushuvi tashqi 
zanjirda har bir elementda 2 V dan tushib 
boradi. 

---

10 
Amaliyotda ko‘proq tarmoqlangan elektr zanjirlari ishlatiladi. Bir- nechta 
iste’molchini manbaga parallel ulash natijasida tarmoqlangan elektr zanjirlari 
yuzaga keladi.
 
 
12 V kuchlanishda ishlovchi lampalar 12 V kuchlanishli akkumulyator 
K 
A V S
I
0
a•
 
_ 
E 
+
R
1 
R
2
R
3 
R
4
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
I
0 
 
I
1
I
2
I
3
I
4 
D E I
v 
 
6- rasm. 12 V kuchlanishda ishlovchi lampalar, akkumulyator va 
ulardan tuzilgan tarmoqlangan elektr zanjiri. 
6 - rasmda berilgan zanjirda har bir lampa (R
1
, R
2
, R
3
, R
4
qarshiliklar) bir 
xil 12 V kuchlanish ostida buladi. Ushbu zanjir orqali elektr zanjirining asosiy 
tushunchalari bilan tanishamiz. 
Tugun.
Elektr zanjirida uch va undan ortiq elementlarni birlashtiruvchi 
nuqta tugun deb ataladi, 10-rasmda A, V, S, D, E, I tugunlar ko‘rsatilgan. Tugunlar 
zanjirda albatta katta nuqta sifatida ajratilishi shart, aks holda bunday nuqta 
simlarni kesishmasi (ulanmagan) deb qaraladi. 10- a rasmda keltirilgan sxemada 
A, V, S tugunlar bitta tugun , D, E, I tugunlar bitta tugun hisoblanadi. Odatda 
sxemada simmetrik ko‘rinishni ta‘minlash va chizishga qulay bo‘lishi uchun 
shunday tasvirlanadi. Aslida ular bitta tugun hisoblanadi, 10 b rasmga qarang. 
SHunday qilib ushbu sxemada ikkita tugun mavjud. Tugunlar uchun Kirxgofning 
birinchi qonuni o‘rinlidir. YA‘ni tugunga kelayotgan toklar tugundan chiqayotgan 
toklarga teng