3.4. Olmosh ریمض
zamir
Ilmiy tadqiqot ishi mobaynida manbalarda turkiy tillarga mansub olmoshlar
uchratilmadi.
3.5. Ravish دیق
qeyd
Ish-harakat yoki holatning belgisini bildiradigan so‘z turkumlari ravish
deyiladi. Ilmiy tadqiqot ishida ravish so‘z turkumiga oid bir necha turkiy
o‘zlashmalarni uchratdik.
جند
denj
tinch
غولش
šoluγ
tiqilinch
شاوي
yavāš
sekin
قاق
γāγ
quruq
شاوي شاوي
yavāš- yavāš
asta-sekin
زوغلاي
yālγuz
yolg‘iz
85
٤١٣٦/١٨١٣. نارهت .همانتغل. ادخهد ربکا یلع
86
٤١٣٦/١٨١٣.نارهت . همانتغل. ادخهد ربکا یلع
65
یوت مدز ار متسد
:تفگ مردپ و دنتفر رد اه یهام هک ضوح
-
هرک
خ
.رتشاوپ !ر
87
dastamrā zadan tuye houz ke māhi hā dar rafteand va pedaram goft:
Kore xar! Yavāštar.
Qo‘limni hovuz ichiga tiqdim, baliqlar qochishardi va otam dedi: Eshak
sekinroq.
Ushbu jumlada شاوي so‘zi turkiy tillardan kirgan ravish hisoblanadi.
3.6. Fe’l لعف
fel
Ish harakat va holatni bildiradigan so‘z turkumini fe’l deyiladi. Turkiy tillardan
kirgan o‘zlashmalarni biz fe’llarda ham uchratishimiz mumkin. Ma’lumki fors tilida
fe’llar tuzilishiga ko‘ra sodda, prefiksli va qo‘shma fe’llarga ajratiladi. Turkiy
o‘zlashmalar ham boshqa arabiy va yevropa tillaridan kirgan o‘zlashmalar singari
sodda va murakkab fe’llar yasalishida qatnashadi.
Sodda fe’llar.
Ilmiy tadqiqot ishi mobaynida turkiy o‘zlashmalardan yasalgan
sodda fe’llar kam uchratildi.
ندیپاق
γāpidan
tutib olmoq
ندیچوک
kuchidan
ko‘chmoq
ندیپاچ
čāpidan
o‘g‘irlamoq
ندیپوت
tupidan
do‘q qilmoq
هب سرگاز رياشع
دندیچوک ناتسزوخ مرگ قطانم
88
.
ašāyer-e zāgros be
manāteγ-e garm
-
e Xuzestān kučidand.
Zagros qabilalari Xuzestonning issiq mintaqalariga ko`chib o`tdilar.
87
Ҳазратқулов Ж.Е., Абдусаматов М.Ш. Эрон адабиёти хрестоматияси. –Тошкент: Ўзбекистон, 1992. –Б.
136.
88
www.magiran.com/npview.asp
|
