Isamatova Nigora Kutpillayevna turkiy tildan fors tiliga o‘zlashgan so‘zlarning fonetik, morfologik va semantik tahlili


Mavzuning o‘rganilganlik darajasi



Yüklə 1,08 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/38
tarix26.11.2023
ölçüsü1,08 Mb.
#135974
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   38
pdffox.com turkiy-tildan-fors-tiliga-ozlashgan-sozlarning-fon

 Mavzuning o‘rganilganlik darajasi
. Turkiy tildan fors tiliga o‘zlashgan 
so‘zlar to‘liq tadqiq etilmagan, ammo mavzuning o‘rganilishi uzoq o‘tmishga ega. 
Xususan, Alisher Navoiy o‘zining “Muhokamat ul-lug‘atayn” asarida o‘sha davr 
fors tilidagi bir qancha turkiy o‘zlashmalar haqida muhim ma’lumotlar qoldirgan. 
Shuningdek, H. Zarinezoda
6
, L.S. Peysikov
7
, D. Rahimli
8
, A. Quronbekov
9

M. Noyibiy
10
kabi qator olimlar ham turkiy o‘zlashmalar bo‘yicha tadqiqot olib 
borishgan. 
Tadqiqotning nazariy asoslari va metodi.
Ilmiy tadqiqot ishiga metodologik 
asos sifatida mashhur eronshunos olimlarning, xususan, leksikologiya, terminologiya 
va so‘z yasalishida faoliyat olib boruvchi mutaxassislarning (A. Quronbekov, 
L.S. Peysikov, Yu.A. Rubinchik, A.A.Vohidov) va eronlik tilshunos olimlarning 
(D. Rahimli, M. Noyibiy) ishlarini oldik. Ishni bayon etishda o‘zbek, rus va fors 
tilshunosligidagi o‘zlashmalar va terminlar mavzusiga oid ishlardan foydalanildi. 
Shuningdek, mazkur tadqiqot ishida sinxron tahlil, struktur-statistik tahlil, sistem 
yondashuv va komponent semantik tahlil metodlaridan foydalanildi. 
Tadqiqot manbalari
. Ilmiy tadqiqot ishiga manba sifatida fors tilida chop 
etilgan badiiy va ilmiy adabiyotlar, gazetalar, internet ma’lumotlari olindi (adabiyotlar 
ro‘yxatida qayd etilmoqda). Manbalar tarkibida turkiy o‘zlashmalarni ajratib olish 
uchun M. Moinning 
هرف
گن
یسراف
“Farhang-e fārsi” (Tehron, 1371 h.sh), Ali Akbar 
Dehxudoning
همانتغل “Luγatnāme” (Tehron, 1372 h.sh) va M.A.Gaffarovning 
“Персидско-русский словарь” (Москва, 1976) lug‘atlaridan foydalanildi. 
Shuningdek, turkiy o‘zlashmalarning turkiy tillardagi ma’nolarini aniqlash uchun Yu. 
V. Shekaning “Турецко-русский и русско-турецкий словарь” (Москва, 2006) va 
Shukru Holuk Akalin tahriri ostidagi “Türkçe sözlük” (Ankara, 2005) lardan, misollar 
yozishda esa Sodiq Hidoyatning “نوخ هرطق هس” asari, Jalol ole Ahmadning “رات هس” 
6
Заринезад Г. Азербайджанские слова в персидском языке (в период Сефевидов): Дисс. …канд. филол. наук. 
– Бaку, 1955. 
7
Пейсиков Л.С. Лексикология современного персидского языка. – М.: Наука, 1975. 
8
.١٨٣١ ٬رتخا رشن:زيربت–.نلاه ىتدحو سونوي مجرتم .ىسراف نابز رد یکرت یاه هاژاو .یلمیحر هنادرد 
9
Quronbekov A. Fors tili leksikologiyasi.–Toshkent, 2009.
10
.١٨٣١ . نارهت .یسراپ نابز رد یکرت ناگژاو .یبيان قداص دمحم 


11 
hikoyalar to‘plami, fors nasriy adabiyoti namunalarini jamlagan “Эрон адабиёти 
хрестоматияси” dan foydalanildi. 

Yüklə 1,08 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   38




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin