O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti qodirova Surayyo Adilovna

 
 
 

---

52 
6.1. Mehmonxonalar klassifikatsiyasi 
Mehmonxona binolari bir nechta asosiy ko„rsatkichlar bo„yicha toifalandi: 
Sig‘imi bo‘yicha
: 
- kam sig„imli – o„rinlar soni 100 tagacha; 
- o„rtacha sig„imli – o„rinlar soni 100 dan 500 gacha; 
- katta sig„imli – o„rinlar soni 500 dan 2000 gacha. 
Qavatliligi bo„ycha: 
- kam qavatli – 1-2 qavat; 
- o„rtacha qavatli – 3-5 qavat; 
- yuqori qavatli – 6-9 qavat; 
- ko„p qavatli – 10-40 qavat; 
- osmono„par – 40 va undan ko„p qavatli. 
Vazifasi bo‘yicha 
(mehmonxona binolari uchun asosiy tipologik belgi –
ularning vazifasi): 
- umumiy; 
- konferens-otel, kongress-otel; 
- sayyohlar uchun mo„ljallangan; 
- kurort; 
- kempinglar. 
Qulayliklar darajasi bo‘yicha
: mehmonxonalarning Rossiyada qabul 
qilingan razryadlari xalqaro standartlar bo„yicha yulduzlar soniga mos keladi: 
oliy A - *****; 
oliy B - ****; 
I - ***; 
II - **; 
III - *. 
Xalqaro amaliyotda mehmonxonalar qulaylik darajasiga bog„liq ravishda bir 
nechta qurilish razryadlariga ajratiladi. Ularning soni turli mamlkatlarda 3 dan 7 
gacha o„zgarishi mumkin. Ispaniyada qulaylik darajasi yulduzchalar bilan 
belgilanadi; Gretsiyada – harflar bilan; Avstriyada – klasslar bilan; Polsha va 
Bolgariyada – toifalar bilan va hk. Bu kabi bo„linishlar uchun asosiy mezon 
sifatida nomerlar fondining sifatiy tarkibi xizmat qiladi: bir, ikki o„rinli va sig„imi 
ko„proq bo„lgan nomerlar – bir xonali, shuningdek ko„p xonali lyuks nomerlar va 
apartamentlarning foizda ifodalangan o„zaro nisbati. Nomerlar fondining sifati 
shuningdek apartamentlardagi nomerning pardozlanishi, mebellar bilan 
jihozlanishi va texnik uskunalanishi bilan ham tavsiflanadi . 
Ushbu daraja belgilanishining ikkita asosiy usuli mavjud bo„lib, birinchisida 
statistik ko„rsatkichlar, ya‟ni vannaxonasi va sanitariya bo„lmasi bo„lgan 

---

53 
nomerlarning aniq belgilangan nisbati, umumiy foydalanish uchun mo„ljallangan 
xonalarning funksional tarkibi (basseyn, sauna va shu kabilarning bor yoki 
yo„qligi) bo„yicha belgilanadi; ikkinchisida – material bazaning sifatiga emas, 
balki dinamik omillarga, ya‟ni servis xizmatining sifatiga qarab belgilanadi [26].