Dərslik Azərbaycan Dillər Universiteti Elmi Şurasının
Yüklə 16,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 4.1.2.4. Dini ayin və mərasimlər
İudaizmdə dini ayinlər olduqca sadədir. İbadət zamanı yəhudilər “Tövrat” oxuyur və dua edirlər. Yəhudilər kollektiv ibadətləri sinaqoqda yerinə yetirirlər. Kollektiv ibadətin keçərli olması üçün ən azı on nəfərin iştirak etməsi şərtdir. Bu dini tələb yəhudilikdə “minyan” (ibrani dilində “say, hesablama, hesab” deməkdir. –Red.) adlanır. Yəhudi dinin mənsubları ibadət edərkən kişilər başlarına “kipa” yaxud “yarmolke” adlanan baş geyimi qoyurlar. Ənənəvi yəhudiliyin hökmlərinə görə, qadınların kollektiv dini ayinlərdə iştirak etmək ixtiyarı yoxdur. Onlar yalnız sinaqoqda ibadəti izləyə bilərlər. Yəhudilikdə dini ayinlər əksər hallarda ibrani dilində, bəzən isə arami dilində yerinə yetirilir. Həftəlik şənbə günü ibadəti iudaizmdə ən əsas dini ayinlərdən sayılır. Belə ki, şabat (ibrani dilində “şənbə” deməkdir. –Red.) yəhudilikdə müqəddəs gün sayılır. Yəhudilər inanırlar ki, Tanrı yeri, göyü və bütün məxluqatı yaratdıqdan sonra yeddinci gün, yəni şənbə günü istirahət etmişdir. Odur ki, yəhudilikdə şənbə günü hər hansı dünya işi görmək qadağandır. Şabat vaxtı yalnız dua edib ibadətlə məşğul olurlar. Bu dini ayinlər həm evdə, həm də sinaqoqda həyata keçirilir. İudaizmin dini ayinləri haqqında bəhs edərkən, mütləq yəhudi bayramlarına da toxunmaq lazımdır. Çünki həmin bayramlar xüsusi dini ayinlərin yerinə yetirilməsi ilə qeyd edilir. Yəhudilikdə aşağıdakı bayramlar mövcuddur: 1. Roş ha-Şana. Yəhudilərin yeni il bayramıdır. Bu bayram tişrey ayının (yəhudi təqviminin yeddinci ayı. –Red.) ilk günündə qeyd olunur. İudaizmə görə, Roş ha-Şana – mənəvi yenilənmə vaxtıdır. Bu bayram vaxtı sinaqoqlarda səhər ibadəti vaxtı Şofar (qoç buynuzundan düzəldilmiş nəfəs musiqi aləti. –Red.) çalınır. Bunun məqsədi insanları tövbəyə çağırmaq və məhşər gününü xatırlatmaqdır; 2. Yom-Kippur. İudaizmin ən mühüm bayramlarından biridir. Tişrey ayının (yəhudi təqvimində ayın adı. –Red.) 10-cu günündə qeyd olunan Yom-Kippur günahların Tanrı tərəfindən bağışlanmasını və tövbəni təcəssüm etdirir. Bu gün yəhudilər özlərini ibadətə həsr edir, oruc tutur, günahlarının bağışlanmasını Tanrıdan diləyirlər; 3. Sukkot. Yəhudilərin qədim Misirdən çıxdıqdan sonra Sina çölündə |