219
MÜASİR DÖVRDƏ DİN
yolu ilə qəbul edildi. Məhz ulu öndərin müəllifi olduğu ilk milli Konstitusiyamızda
dövlət-din münasibətlərinin əsas prinsipləri müəyyənləşdirildi.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında dövlət və din
münasibətlərini şərh edən müddəalara nəzər yetirək. Konstitusiyanın
7-ci
maddəsində
Azərbaycan dövlətinin
demokratik, hüquqi, dünyəvi, unitar
respublika olduğu göstərilir. Həmçinin Konstitusiyanın
18-ci maddəsində
Azərbaycan Respublikasında dinin dövlətdən ayrı olduğu bildirilərək
dövlətimizin dünyəvi quruluşa malik olduğu bir daha vurğulanır. Həmin maddədə
bütün dini etiqadların qanun qarşısında bərabər olduğu, dövlət təhsil sisteminin
dünyəvi xarakter daşıdığı bəyan edilərək respublikamızda insan ləyaqətini
alçaldan, insanpərvərlik prinsiplərinə zidd olan dinlərin və dini cərəyanların
təbliğinə qadağa qoyulduğu qeyd olunur.
Konstitusiyanın 18-ci maddəsində bütün dini etiqadların
qanun
qarşısında bərabər olması barədə yer alan müddəa açıq-aydın onu göstərir
ki, Azərbaycanda rəsmi və ya dövlət dini mövcud deyildir. Bu baxımdan
Azərbaycan digər bir çox dünyəvi dövlətlərdən fərqlənir. Məsələn, özlərini
dünyəvi dövlət elan edən İngiltərədə
Anglikan Kilsəsi, Danimarkada isə
lüteran məzhəbi, yaxud daha dəqiq desək, Danimarka Xalq Kilsəsi rəsmi din
statusundadırlar ki, bu da həmin dini institutları digər din və konfessiyalardan
daha üstün məqama qaldırır. Eyni mənzərəni bir sıra postsovet ölkələrdə də
müşahidə etmək mümkündür. Belə ki, Ermənistan dünyəvi dövlət quruluşuna
malik olsa da, Erməni Qriqoryan Kilsəsinə əlavə hüquq və imtiyazlar tanınıb.
Bu isə faktiki olaraq dövlət tərəfindən dini qurumlar arasında ayrı-seçkiliyə
yol verildiyi mənasına gəlir. Halbuki Azərbaycanda başqa mənzərəni görürük.
Ölkəmizdə əhalinin təqribən 96 faizi özünü İslam dininin mənsubu sayır. Buna
baxmayaraq, ölkə qanunvericiliyində hər hansı müsəlman dini təşkilatına və
ya islam məzhəbinə qanunla əlavə imtiyazlar verilməyib. Yəni din sahəsində
tam bərabərlik təmin olunub. Odur ki, Azərbaycanın dünyəvi modeli bir çox
sekulyar dövlətlərlə, o cümlədən qonşu ölkələrlə müqayisədə daha mütərəqqi
və ədalətli səciyyə daşıyır.
Başqa sözlə, ölkəmizdə ənənəvi dini quruma əlavə imtiyazlar verilib
ayrı-seçkilik edilmir. Bu mənada Azərbaycanın dünyəviliyi
bir çox sekulyar
dövlətlərlə, o cümlədən qonşu ölkələrlə müqayisədə daha mütərəqqi və ədalətli
səciyyə daşıyır.
MULTİKULTURALİZMƏ GİRİŞ
220
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının
Dostları ilə paylaş: