3- ma`ruza Spotchilarda shifokor (tibbiy) pedagogik nazorat o`tqazish mazmuni va metodlari. O`quvchi yoshlarni jismoniy tarbiya va sport bilan shugullanishida shifokor nazorati

bu narkolepsiyadir
.U kunduzgi uxlash 
hurujlari hamda 
idiopatik giper somniya
- kechki uzaygan uyquda, kunduzi mudrash - 
uyqu bosish bilan ifodalanadi.Idiopatik - bu o‘z-o‘zidan sababsiz kasallik paydo 
boladigan holatdir. 
Gipersomniya
- patologikuyquchanlik — qondaqandmiqdorikamayibketganda, 
narkolepsiyaningalomatitariqasidaayrimxurujlarhamdao‘rtamiyashikastlangandakuzatila
di. Narkolepsiya - asosan yoshlarda uchrab, vaqt-bevaqt qisqa-qisqa uxlab qolish bilan 
ifodalanadigan kasallik.Bunday paytlarda odam ishlab, gaplashib turganida yoki 
ketayotgan paytida qisqa muddat davomida uxlab qoladi.Uyqu juda qisqa bolganida, 
bemor yiqilmasligi yoki qo‘lida ushlab turgan narsani tashlab yubormasligi 
mumkin.Sportchilarda uyquning izdan chiqishi, markaziy nerv tizimini о`tа darajada 
toliqishi yoki darmonsizlanishi deb tushuniladi. 
Murakkablashgan Romberg sinamasida
(bir oyoqda turib, ikkinchi oyoqning tovoni 
bilan turgan birinchi oyoqning tizzasiga qo‘yib, qo‘llar oldinga cho‘zilgan, ko‘zlar 
yumilgan holatda) nafaqat turg‘unlik darajasi va qo‘l hamda oyoqlar barmoqlarining 
qaltirashi, kipriklaming pir- pirashi, balki turg‘unlik vaqti ham hisobga olinadi. Agar 
sportchi turg‘unlikni 15 (o‘n besh) soniyadan ortiq vaqt davomida saqlay olsa, tanasi 
chayqalmasa-tebranmasa, qo‘l barmoqlari qaltiramasa, kipriklari pirillamasa, statik-
turg‘un muvofiqlashtirish yaxshi deb baholanadi, aks holda qoniqarsiz deb baholanadi 
Harakat muvofiqlashtiruvining (dinamikasini) baholash niyatida barmoq-
burun sinamasi 
qo‘llaniladi. Uni amalga oshirish quyidagicha bo‘ladi: 
1) ko‘zlar yumiq holatda;
2) ko‘rsatkich barmoq uchi bilan burun uchiga tekkizish kerak. 
Ishonchsiz harakatlar va kafltning qaltirashi harakatning muvofiqlashtirishni izdan 
chiqqanligiga guvohlik beradi. Tananing turg‘unligini me’yoriy va murakkablashgan 
holatlarda aniqroq tekshirishni stabiolografiya usuli yordamida bajarish mumkin. 
Tananing va uning ayrim qismlarining qaltirashini tremografiya usulida yozib olsa 
bo‘ladi. Yozilgan egriliklarni miqdoriy jihatdan hisoblash vaqt birligi ichida chayqalish 
sonini, har bir chayqalishning davrini, chayqalish harakatlarining yo‘nalishi va 
amplitudasini 
hamda 
nerv 
tizimining 
muvoflashtirish 
faoliyatining 
boshqa 
ko‘rsatkichlarini ham aniqlasa bo‘ladi. 

---

Markaziynervtiziminingfaolholatinisporttibbiyotidatekshirishniyatidaboshmiyayari
msharlardagibioteklarniqaydqilish, 
yozibolishimkoniyatlariniberuvchi