Microsoft Word Ishlab chiqarish iqtisodiyoti doc

U
y
 = (T
1
 –T
2
) 
.
 Oy , 
bu yerda: T
1
, T
2
– tadbirdan oldingi va keyingi mahsulot tannarxi; Oy – 
yillik mahsulot. 
Kapital xarajatlarni qoplash muddati: 
T
qop
 = K
q
 /(T
1
-T
2
) 
.
 Oy , 
bu yerda: K
q
– qo’shimcha kapital xarajat. 
Yillik iqtisodiy samara quyidagi formuladan hisoblanadi: 
E
y
 = (T
1
 – T
2
) 
.
 Oy – Ye
n
 
.
 K
q
 , 
Ye
n
– samaradorlik koeffisiyenti. 
Ikki yoki undan ortiq variantlar solishtirilgan sharoitda quyidagi 
munosabatdan foydalaniladi: 
T
1
 + Ye
n
 
.
 K
1
 
≥
 S
2
 + Ye
n
 
.
 K
2
 
S + Ye
n 
.
K munosabat kichik bo’lgan sharoit samarali hisoblanadi. 
 
3.10 Mahsulot sifatini nazorat qilishni tashkil etish 
 
Mahsulot sifati haqida tushuncha va uning mohiyati. 
Mahsulot sifati 
korxona faoliyatini rejalashtirish va uni aniqlashda qo’llaniladigan asosiy 
ko’rsatkichlardan biri bo’lib, unda mehnatni tashkil qilish, ishlab 
chiqarishning jihozlash darajasi, mutaxassislarning malakasi, boshqarish 
holati ifodalanadi. 
Korxona ishlab chiqarish – xo’jalik faoliyatining iq samaradorligi va 
boshqa ko’rsatkichlari mahsulot sifatining yaxshilanishi bilan uzviy tarzda 
bog’liqdir. hozirgi zamon ishlab chiqarish korxonalarida ishlab 
chiqarilayotgan mahsulotlar eng yuqori texnik-iq, estetik va boshqa 
talablarga muvofiq bo’lishi, jahon bozorida raqobat qila olish qobilyatiga ega 
bo’lishi kerak. Taraqqiyotning hozirgi bosqichida mahsulot sifatini oshirish 
masalasi xalq xo’jaligining birinchi darajali muammolaridan biridir. 
Sifat nima? Mahsulot sifati dyeganda uni iste`mol qilish 
xususiyatlarining majmui tushuniladi. har bir ishlab chiqariladigan mahsulot 
usul yoki bu foydali xususiyatga ega bo’ladi, kishilarning ko’p tomonlama 
ehtiyojlariidan birontasini qondirish imkonini beradi. Ammo mahsulotning 
foydaliligi darajisi, uning maqsadgamuvofiqligi har xil bo’lishi mumkin. 
Mahsulot sifati korxona ishlab chiqarish jamoasi ishlatiladi. 
samaradorligining pirovard ko’rsatkichlaridan biri hisoblanadi. Mahsulot 
sifatila har qanday korxonada fan-texnika taraqqiyoti, ishlab chiqarishni 
tashkil qilish, mehnat madaniyati va intizomi o’z aksini topadi. 
Mahsulotning yuqori sifatli bo’lishi texnologik intizomga rioya qilish, 
ishchi va mutaxassislarning o’z kasblarini yaxshi egallanganligi, vazifasiga 
mas’uliyatsizlik va sovuqqonlik bilan munosabatda bo’lmasligiga bog’liq. 

---

79
Uning yuqori sifatini ta`minlash uchun ishni izchillik bilan bajarish, ijtimoiy 
ishlab chiqarish samaradorligini o’stirish zarurdir. Mahsulot sifatini oshirish 
uchun qat`iy kurash har bir mehnat jamoasi a`zosining asosiy faoliyat mezoni 
bo’lib qolmog’i kerak.