I. D. Boboev X. O. Abdullayev a. Sh. Otajonov amaliy algologiya fanidan amaliy mashg‘ulotlari uchun o‘quv uslubiy qo‘llanma Toshkent – 2021

 
 
 
 
 
 

---

66 
5-jadval.
Faol mikrosuvo„tlar biomassasidagi yog„ miqdori
Suvo„tlari 
Yog„ miqdori 
(quruq massaga nisbatan %) 
Chlorella
sp. 3 
35 
Chlorella
sp. 4 
45 
Scenedesmus
sp. 1 
55 
Scenedesmus
sp. 4 
43 
Scenedesmus
sp. 7 
30 
Scenedesmus 
sp. 18 
37 
Ankistrodesmus
sp.2 
38 
Ankistrodesmus
sp.15 
35 
Ankistrodesmus
sp.20 
32 
Chlorococcum
sp.3 
48 
Chlorococcum
sp. 4 
55,6 
Chlorococcum
sp. 8 
38 
Chlorococcum
sp.38 
36 
Botryococcus
sp.5 
31 
Botryococcus
sp.14
33,3 
Yuqorida keltirilgan jadvaldan ko‗rinib turibdiki, yuqori darajada lipid hosil 
qilish xususiyatiga ega bo‗lgan shttammlar sifatida 
Scenedesmus
sp. 1 (55%), 
Chlorococcum
sp. 4 (55,6%),
Chlorella
sp. 4 (45%) , 
Scenedesmus
sp. 4 (43%) 
Chlorococcum
sp.3 (48%) turkumlariga mansub shtammlar qayd etildi. Qolgan 
turkumlarga mansub shtammlarning lipid hosil qilishi 30-38% miqdorida ekanligi 
o‗rganildi. 
Olingan natijalarni ushbu shtammlarning mikroskopik tadqiqotlari asosida 
ham isbotlash maqsadida quyidagi rasmlar ilova qilinmoqda. Jumladan, eng 
maksimal darajada lipid hosil qilgan 
Chlorococcum
sp. (quruq massaga nisbatan 
55,6%) turkumiga mansub shtammlarning morfologik ko‗rinishi 29-rasmda aks 
ettirilgan.

---

67 
29-rasm. 
Chlorococcum
 avlodiga mansub bir hujayrali yashil suv 
o‟tlarning yorug‟lik: 
А-
 Chlorococcum
sp. 3, B-
 Chlorococcum
sp. 4. 
A B 
29-rasmdan ko‗rish mumkinki, ushbu shtammlarning hujayralari sharsimon, 
ovalsimon, yapasiqi doirasimon. Ular zoosporalar yordamida ko‗payadi, o‗rtacha 
o‗lchamlari 4-25 mkm, rangi yashil, zangori va qo‗ng‗ir ko‗rinishda. Zahira 
moddalar sifatida o‗zida kraxmal va yog‗ tutadi. 
30-rasmda
Chlorella
avlodiga mansub bir hujayrali yashil suv o‗tlarining 
yorug‗lik mikroskopiyasida ko‗rinishi aks ettirilgan bo‗lib, 3-jadvaldan ko‗rish 
mumkinki, ushbu shtammlar quruq biomassaga nisbatan 35-45% gacha lipid sintez 
qiladi. 
Ushbu turkum vakillarining hujayralar sharsimon, yumaloq, ovalsimon, 
ellipssimon, qisqa silindrsimon, avtosporalar yordamida ko‗payadi. Ularning 
o‗rtacha o‗lchamlari 1,5- 13 mkm bo‗lishi qayd etildi. 
A-rasm 
B-rasm 
30-rasm. 
Chlorella
 avlodiga mansub bir hujayrali yashil suv o„tlarining 
yorug„lik mikroskopiyasi 
A-
Chlorella 
sp. 3. B-
Chlorella 
sp. 4. 

---

68 
32-расм.
Ankistrodesmus
 avlodiga mansub bir hujayrali yashil suv 
o„tlarining yorug„lik mikroskopiyasi: 
А
- Ankistrodesmus 
sp. 15. B
- Ankistrodesmus 
sp. 20.
31-rasmda 
Scenedesmus 
avlodiga mansub bir hujayrali yashil suv o‗tlarining 
yorug‗lik mikroskopiyasi aks ettirilgan bo‗lib, ularning hujayralar 2, 4, 8, 16, 32 
shaklda ketma-ket joylashganligi, hujayralari cho‗zilgan, silindrsimon,
ovalsimon, tuxumsimon, ellipssimon ko‗rinishda bo‗lishi aniqlandi.
Ularning o‗rtacha o‗lchamlari 15-20 mkm bo‗lib, avtosporalar yordamida 
ko‗payishi tadqiq etildi. 
32-rasmda Ankistrodesmus avlodiga mansub bir hujayrali yashil suv 
o‗tlarining yorug‗lik mikroskopiyasi aks ettirilgan bo‗lib, ular Ankistrodesmus sp. 
15 va Ankistrodesmus sp. 20 nomlari bilan qayd etildi. Ularning hujayralari 
cho‗ziqsimon, egri bugri, cho‗zilgan ipsimon, spiralsimon bo‗lishi o‗rganildi. 
Ushbu avlodga mansub kulturalar avtosporalar yordamida ko‗payadi, ularning 
o‗rtacha o‗lchamlari 4-20 mkm bo‗lishi aniqlandi.