Q. Y. MƏMMƏdov m. M. İSmayilov b I t k I Ç İ L i K



Yüklə 7,47 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə256/418
tarix05.12.2023
ölçüsü7,47 Mb.
#138344
1   ...   252   253   254   255   256   257   258   259   ...   418
05 08 2021 12 21 57 119 7828561 Bitkiçilik = 2012

 
18.2. Yer armudu (topinambur)
 
Əhəmiyyəti. 
Yer armudu texniki məqsədlər üçün becərilir. Kök yumrularında quru maddəyə 
görə 30-40% inulin vardır. Hidroliz zamanı inulindən fruktoza alınır. Kök yumrularından spirt, 
pivə, şərab, çaxır sirkəsi, yem mayası (droj) və s. məhsullar alınır. Fransada topinamburun 
yumrularını kartof kimi ərzaq məqsədilə istifadə edirlər. 


235 
Heyvanlar üçün kökümeyvələri və yaşıl kütləsi yaxşı yemdir. 
Gövdə və yarpaqlarında çoxlu vitaminlər var. Proteinin tərkibində bütün əvəzsiz amin 
turşuları var. Yaşıl kütləsində əhəmiyyətli dərəcədə inulin olduğundan heyvan orqanizmində mədə 
şirəsinin təsirindən asan həzm olunan fruktozaya çevrilir. 
Yaşıl kütləsi ilə təzə halda heyvanları yemləndirmək olar. Yaşıl kütləsinin hər sentnerində 20-
25 yem vahidi var. Budaqlarında 25-30% şəkər olur. Şəkərli yaşıl kütlə yaxşı siloslaşır. Silosun hər 
sentnerində 18-25 yem vahidi var. Yumrular B qrupu vitaminləri ilə zəngindir. 
Yer armudu donuzlar üçün ən erkən yem verir. Donuz xırçalarını köküyumrularla 
qidalandırdıqda çəkiləri 20-30% artır və hədsiz yemləndirdikdə isə piy qatının keyfiyyəti yüksəlir. 
Yumrular bişmiş, pörtmüş və çiy halda istifadə oluna bilər.
Becərilməsi və məhsuldarlığı.
Topinambur yabanı halda Şimali Amerikada bitir. Avropa 
qitəsinə də oradan gətirilmişdir. Hal-hazırda topinamburun ən çox əkin sahəsi Fransadadır. Bundan 
əlavə Polşada, Macarıstanda, Skandinaviya ölkələrində, İngiltərə, Amerika və s. yerlərdə becərilir. 
Dünya əkinçiliyində yer armudu hektardan 500-600 sentner yem kütləsi verir. Bəzən 1000-1200 
sentnerə də rast gəlinir.
Botaniki 
təsviri.
Yer 
armudu 
kökümeyvəli çoxillik bitkidir. 
Asteraceae 
ailəsinin 
Helianthus L
cinsinə aiddir. 

Yüklə 7,47 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   252   253   254   255   256   257   258   259   ...   418




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin