Raqamli mobil aloqa

3.3. 3,9G yoki Pre 4G avlod standartlari
Wi-Fi/WiMAX simsiz ma’lumot uzatish tarmoqlarida OFDM 
texnologiyasidan foydalanish evaziga kelib chiqqan texnik “inqi-
lob” mobil aloqa dunyosini ham chetlab o‘tmadi. 
HSOPA 
(ingl. High Speed OFDM Packet Access)
texnologiya-
sini ishlab chiqish bilan boshlangan yo‘l 3GRR loyihasi stan-
dartlarining 3GRR-LTE 
(ingl. 3GRR Long Term Evolution)
uzoq 

---

42
muddatli evolyutsiya konsepsiyasiga qo‘shilib ketdi. Eslatib o‘tish 
kerakki, OFDM asosida ishlab chiqilgan radiointerfeys texnologi-
yasi 2007-yilda HTI tomonidan IMT-2000 dasturining asosiy ra-
diointerfeysi sifatida qabul qilingan (3.3-rasmga qarang).
3GRR-LTE
(qisqartirilgan holda 
LTE
) – ma’lumot uzatish tez-
liklariga bo‘lajak talablarni qondirish uchun UMTS standarti im-
koniyatlarini takomillashtiruvchi mobil aloqa texnologiyasi hisobla-
nadi. Bu takomillashuv aloqa samaradorligini oshirish, tarmoqlarni 
tashkil etishdagi sarf-xarajatlarni kamaytirish, taqdim etiladigan 
xizmatlar darajasini ko‘tarish va kengaytirish, shuningdek, mav-
jud mobil va keng polosali aloqa protokollari bilan o‘zaro ishlash 
kabilarni o‘z ichiga oladi. Nazariy jihatdan LTE texnologiyasida 
ma’lumotlarni “pastga” uzatish tezligi 326,4Mbit/sek gacha, “yu-
qoriga” esa 172,8Mbit/sek gacha yetishi mumkin. LTE standarti-
ning 8-versiyasidagi (3GRR Rel.8) imkoniyatlari 4G talablarigacha 
etib bormagani tufayli so‘nggi paytlarda LTE ko‘pincha 3,9G yoki 
Pre4G avlod mobil aloqa texnologiyalari deb atalmoqda.
(2G/3G)
MSC
Dial-up access servers
Dial-up access servers
Dial-up access servers
Dial-up access servers
(2G/3G)
SGSN
GSM data/
HSCSD
WCDMA
CS-data
WCDMA
PS-data
Rel’97/98
GPRS
Rel’99 GPRS or
EGPRS
Rel’5
GERAN lu-mode
Operator controlled 
IP-backbone
Application 
servers, proxies 
or gateways
Gb
Gb
lu-PS
lu-PS
Gn
AP
GGSN
Gi
3.3-rasm. 
Uzatish kanali ulanishining turli variantlari.

---

43
3.1-jadvalda o‘tkazilgan tahlillar yakunidagi mobil aloqa tizim-
lari evolyutsion rivojlanishining asosiy ko‘rsatkichlari keltirilgan. 
3.1-jadval