Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat

– 66 –
– 67 –

Ikki tog‘ning orasidan, 

Oy chiqadi lovullab, 

Kuyov to‘ra kirib kelar, 

Sepichlari yalpillab.

O‘tirsinlar, kuyov to‘ra.

Kuyov to‘ra o‘tirmasa, 

Uylarni berdim, 

Qoziqda kishnagan, 

Duldulni berdim.

Qafasda sayragan, 

Bulbulni berdim, 

O‘tirsinlar, kuyov to‘ra.

Kuyov-kuyov deydilar, 

Mulla kuyov deydilar, 

Qaynotasi bilan qaynonasi

Eshigidan borganda

Xush kelibsiz, deydilar, 

O‘tirsinlar, kuyov, o‘tirsinlar,
– deydi. Shundan keyin kuyov o‘ziga belgilangan joyda 
o‘tiradi.
Kuyovnikiga kelgan kelin uyga kirganidan keyin 
chimildiqning ichidagi to‘shak ustiga o‘tirmay tikka turadi. 
Shunda kuyovning onasi yoki buvisi kelinni o‘tirishga taklif 
qilib qo‘shiq aytadi. 
«Kelin o‘tirsin»
nomli bu an’anaviy 
xalq qo‘shig‘i buxoroliklar orasida keng tarqalgan bo‘lib, 
«kelin tushdi» udumining qadimiy uzvlari sirasiga kiradi. Bu 
qo‘shiqda qaynona o‘z keliniga uyning to‘rini, ro‘zg‘oridagi 
barcha ishlarni, bor davlatini baxsh etganligi ifoda etiladi:

---

– 67 –

Oftobi anvarim, xush keldingiz, 

Ikki diydam, sarvarim, xush keldingiz, 

Siz uchun oy-u kun mushtoqdir, 

Jon bolamning qallig‘i, xush keldingiz.

Oyim kelin o‘tirsin!

Yana kelin o‘tirmasa, uylarni berdim, 

Poygakni qo‘yib, to‘rlarni berdim, 

Bor-u yo‘q davlatimni berdim, 

Jamiki savlatimni berdim.

Oyim kelin o‘tirsin!

Kelin oyim yashasinlar, 

Taglariga baxmal to‘shasinlar.

Kelin oyim bilan o‘g‘limdan bo‘lgan bolalar

Ota-onalariga o‘xshasinlar.

Oyim kelin o‘tirsin!
Xalqimiz an’anasiga ko‘ra, nikoh to‘yining ertasi va 
undan keyingi kunlarda o‘tkazilgan bir necha marosimlar 
ham mavjud bo‘lib, ular o‘ziga xos qo‘shiqlari, ya’ni verbal 
komponenti bilan alohida ajralib turgan. To‘yning ertasi kuni 
kelinchakning yuzini ochishga bag‘ishlab o‘tkaziladigan 
marosim «bet ochar» deyilgan. Surxon vohasi aholisi 
udumiga ko‘ra, «bet ochar» rasmi nikoh to‘yining ertasi kuni 
bajariladi Bunda kayvonilar bir yosh o‘g‘il bolaning qo‘liga 
o‘qlov yoki mevali daraxt shoxidan sindirib olingan novdani 
tutqazadilar. Ana shu o‘qlovning uchiga oq paxta o‘raladi. 
Yosh bola qo‘lidagi o‘qlov bilan kelinning boshiga solingan 
maxsus yoping‘ich-ro‘molni ko‘tarib, yuzini ochadi. Shundan 
keyin o‘sha o‘qlov kelin betini ochgan o‘g‘il bolaning o‘ziga 
beriladi. Ba’zi joylarda kichkina o‘g‘il bolaning qo‘liga 

---