9-mavzu. Boshqaruv maqsadi va funktsiyalari. Reja: Boshqaruv maqsadi va ularga qo’yiladigan asosiy talablar. Boshqaruv maqsadi turlari

Ishlab chiqarish jarayonini boshlash va uni uzluksiz davom ettirish uchun:

ishlab chiqarish vositalari, texnika; 

xom ashyo; 

energiya; 

taransport kabi moddiy ta’mshot vositalari zarur. Shundan keyin: 

kadrlarni tanlash, ularni joy-joyiga qo’yish; 

mehnatni tashkil qilshi; 

ishlab chiqarishga xizmat ko’rsatshi kabi bir qator tashkiliy funktsiyalar kelib chiqadi. 
Ko’rinib turibdiki, boshqaruv mazmuni jarayon sifatida uning funktsiyalarida namoyon 
bo’layapti. Zero: 
Funktsiyalar faoliyat turlarinn, sub’ektning boshqarish ob’ektiga aniq ta’sir qilish 
yo’nalishlarini aks etgiradi. 
Boshqaruv funktsiyalaridan tashqarida boshqaruv jarayonining o’zi ham bo’lishi mumkin 
emas. Funktsiyalar tarkibini, ularning ko’lamini va mazmunini aniqlash boshqaruvchi xodimlar 
sonini belgilash, boshqaruv apparataning tashkiliy tarkibini loyihalash uchun muhim asos bo’lib 
hisoblanadi. 
Boshqaruv funktsiyalari -
ko’p qirrali tushunchadir. Shu sababli ularni muhim belgilar 
bo’yicha turkumlarga ajratib o’rganish zaruriyati tug’iladi (22-chizma). 

---

22-chizma. Boshqaruv funktsiyalarining turkumlanishi. 
Boshqaruv funktsiyalarining mohiyati, tasnifi va mazmunini o’rganish boshqaruvning butun 
jarayonini tartibga solib turish uchun zarurdir, chunki yuqorida ta’kidlaganimizdek, boshqaruv 
mazmuni jarayon sifatida uning funktsiyalarida namoyon bo’ladi. 
G’arb menejmentining bugungi zamonaviy nazariyasi boshqarish funktsiyalarini tasniflashda, 
eng avvalo uning quyidagi asosiy (umumiy) funktsiyalariga ustuvorlik beradi: 

rejalashtirish; 

tashkil qilish;

tartibga solish va muvofiqlashtirshi; 

nazorat; 

rag’batlantirshi (motivlashtirish); 

marketing. 
Bu funktsiyalar boshqaruvning barcha bo’pshlarida va hamma bosqichlarida quyidagi 
izchillikda amalga oshiriladi (23-chizma).