O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “Audit” kafedrasi
-jadval Audit amallarining turlari
Yüklə 7,41 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 1-jadval
Audit amallarining turlari Audit amallarining turlari Misol Hujjatlarni tekshirish Dalillarni tasdiqlash uchun mijoz hujjatini o'rganish Aktivlarni tekshirish Mijoz aktivlarni jismoniy mavjudligini tekshirish Kuzatish Jarayon yoki taribni kuzatish, xususan mijoz cheknangan hududlardan foydalangan tomonlarni Tashqi tasdiq Auditor uchun to'g'ridan-to'g'ri yozilgan, mijozning xaridori tomonidan qarz miqdorini tasdiqlovchi, uchinchi shaxsning tasdig’ni olish Qayta hisoblab chiqish Qaydlar va hujjatlardagi matematik aniqlikni tekshirish, misol uchun inventorlarni hisoblashdagi Solishtirma hisob Mijoz tomonidan haqiqiy bajarilgan ishni mustaqil ravishda tarib va nazoratni bajarish, misol uchun bank bilan solishtirma hisob Tahliliy jarayonlar Moliyaviy va nomoliyaviy ma’lumotlar o’rtasidagi bog’likni aqlan tahlil qillish Ko'rish Tahliliy jarayonning turi, bunda odatda buxgalteriya ma’lumotlari muhim yoki muhim emasligini aniqlashtirish uchun ko’rib chiqiladi, misol uchun schyotning credit balansi debit balansi bilan tekshiriladi Talab etish Mijoz tashkilotning ichki yoki tashqi shaxslari ma’lumotlari qidirladi, misol uchun hisob siyosatida o’zgarishlar haqida moliyaviy direktor yoki bosh direktor bilan aloqadorlik Auditorlik tanlashda audit amali va dalillari bu muayyan schyotlar va tasdiqlangan testdir. Tashkilotning moliyaviy hisobotida asosiy vositalar va quyidagi baholashni nazarda tutuvchi auditini ko'rib chiqaylik: Moliyaviy hisobotda ko'rsatilgan uskunalar amortizatsiya uchun to’g’ri qiymatda baholanadi. Bu tasdiqlash to'rt asosiy unsurni o’z ichiga oladi: - bu yil qo'shigan yangi aktivlarni baholash - oldingi yillarda sotib olingan aktivlarni baholash - amortizatsiyani to'g'ri qayd qilish - mavjud aktivlarning qiymat pastligi salohiyati Bularga misol uchun, biz joriy yilda qo’shilgan uskunalarni to’g'ri baholanganiga e’tibor qaratmiz. Audit amallari bunda quyidagilardan tashkil topadi: - AVga qo’shilishni hujjatlarda tekshirish orqali audit qilish –AVga barcha qo'shimchalarni tanlash, schyot faktura orqali tannarxni aniqlash, va tu’gri hisobda qayd etilagnini aniqlash. Agar baholashda hatolik yuqori riski bo’lsa, auditor tanlash ko’lamini kengaytrishi mumkin. - Menejment talabi va aktivlarni tekshiruv orqali AVga qo'shimchalarning qiymat pastlig salohiyatini baholash - Ushbu amallar past bahoda hisobdan chiqarish kerak bo’lganda auditorga aniqlashga yordam. Joriy iqtisodiy ma’limot va mustaqil dalillarni aktivlarni joriy bozor narxi sifatida menejmentining hisobotini tasdiqlamoq uchun foydalanish mumkin. - Bu audit amallarining muhim elementlari quyidagilar: - Test uchun ko’lamni tanlash . Auditor namuna nusxasini olishi kerak, chunki ko'pincha AVga barcha qo'shimchalar ko'rib chiqish juda qimmat. Tanlash ko’lami agar yuqori xatolik riski mavjud bo’lganda oshirilishi mumkin. Tanlash keyingi 8 bobda muhokama qilinadi. - Qiymatli hujjat dalillarni tekshish . Auditor to'lov miqdori va sotib olingan uskunalar holatiga doir tashqi, ob'ektiv dalillarni tekshiradi, masalan schyot faktura. - Boshqa amallar bilan talab qilsih va tasdiqlash . Auditor ehtimol ayrim audit dalillarni olish uchun menejmentdan talab etsa, menejment aytgan qo'shimcha dalillarni auditor tasdiqlashi muhim ahamiyatga ega bo’lib, masalan hujjatlarni tekshirish yoki kuzatish Auditor audit standartlariga muvofiq audit rejalashtirgan va amalga oshirganini dalillar asosida audit hujjatlarini tayyorlash kerak. Ish qog'ozlari yoki ishchi qog’ozlar atamalari ba'zan audit hujjatlariga murojaat qilinganda ishlatiladi. Auditor audit amallairni hujjatlar asosida amalga oshirib, audit dalillar tekshiriladi va moliyaviy hisobotlarga tegishli hulosalashitiriladi. Audit standartlari bu audit hujjatlaridan boshqa maqsadlarga xizmat qiladi, jumladan: - Auditni rejalashtirish va amalga oshirishda ishchi guruhga ko'maklashish - Audit ishida ishchi gurush a’zolari ma’sul bo’lgan nazorat va kuzatish uchun ko'maklashish - Shu kabi tashkilotning kelajakdagi auditi davomida ahamiyatga molik masalalarni qayd qilish - To’lig’incha auditda ichki yoki tashqi tekshiruvlarni o’tkazish - Joriy ishlarni bajarish va rejalashitish kabi oldingi yildagi bajarilgan ishlarni tushinishda auditorga ko’maklashish Audit hujjatlariga misollar quydagilar: - Audit dasturlari - Mijoz yoki auditorl tomonidan tayyorlangan tahlillar - Memorandumlar - Muhim topilmalar yoki masalalarni qisqacha bayoni - Tasdiqlash va bayonli yozuvlar - Nazorat qog’ozi - Muhim topilmalar yoki masalalariga doir (shu jumladan e-mail) yozishmalar - Yozishmalar Yüklə 7,41 Mb. Dostları ilə paylaş:
|