Ped Psix 2 tayyori 16. cdr

Siyosat sohasi
Har bir davr o‘z kishilari ongida beixtiyor siyosiy ongni 
shakllantiradi va odamlar uning tamoyillariga bo‘ysunadilar. Siyosat 
borasidagi psixologik masalalarga psixolog aralashuvining zarurati 
har doim bo‘lmasa – da, ayrim paytlarda – yirik islohotlar boshlanishi 
arafasida, saylov oldi kompaniyalarda, yangi siyosiy liderlarning xalq 
tomonidan qabul qilinishi jarayonlari, ko‘pchilik auditoriyaga zarur 
ma’lumotlarni yetkazish, ijtimoiy ustanovkalarni o‘zgartirish, siyosiy 
arboblar imidjini omma ongiga singdirish paytlarida psixologik ta’sir 
vositalaridan o‘rinli foydalanish, maslahatlar berish va ayrim guruhlar 
e’tiqodiga ta’sir etish zarur bo‘lganda kerak bo‘ladi.
Siyosiy sohada ishlayotgan psixolog ishining o‘ziga xos jihatlari 
bo‘lib, unga quyidagilar kiradi:
a) siyosatda psixolog aralashuvi ko‘pchilik ommaga bevosita 
aloqador bo‘lmaydi;
b) zarurat tug‘ilganda, psixolog shunday tez va ishonchli 
o‘lchaydigan metodikalarni ishlatadiki, ularning natijalari sir saqlanib, 
o‘sha buyurtmachi – siyosatchining talabiga ko‘ra izlanishlar olib 
boriladi;
d) psixolog har bir siyosatchi uchun shunday ishonchli shaxs 
bo‘lishi lozimki, undan odamlarning kayfiyatlari, reaksiyalari, his – 
kechinmalari xususida aniq ma’lumotlar so‘raladi;
e) o‘ziga xos qiyinchilik shundan iboratki, jamoatchilik psi-
xolog qiyofasida ko‘pincha liderning bevosita «odamini» ko‘rish-
ga moyil bo‘lib, liderning o‘zi ham ba’zan o‘ta professional 
psixologdan hadiksirab qolishi mumkin. Shuning uchun yuqorida 
ta’kidlaganimizdek, zarur paytlarda siyosiy arboblar psixolog 
xizmatiga murojaat qilishlari va undan asosan biror jiddiy ijtimoiy 
proektlarni qabul qilish jarayonida yordam berishini so‘rash mumkin. 
Buning uchun psixologdan jamoatchilik fikrini psixologik tahlil qilib 
berish, va shu asosda fuqarolarning ustanovkalari va kayfiyatlariga 
172
ijobiy ta’sir ko‘rsatuvchi omillarni birgalikda ajratish vazifasini hal 
qilishlari mumkin.
Saylov oldi kompaniyalarda esa, psixologning asosiy vazifasi 
odamlarning kayfiyatini o‘rgangan holda da’vogar imidjini 
shakllantirishga, odamlarning yoqtirishiga sabab bo‘ladigan shaxsiy 
fazilatlar algoritmini tuzish, omma oldiga chiqishga psixologik 
tayyorlash, raqiblarning bahslashish madaniyati va etikasi borasida 
psixologik yo‘l-yo‘riq va usullar borasida ma’lumotlar almashinish 
kerak bo‘ladi.
O‘zbekiston sharoitida siyosiy psixologiyaning juda sust rivoj-
langan tarmoq bo‘lgani sababli ham uni rivojlangan davlatlar 
tajribasiga tayangan holda rivojlantirish muhimdir.