Pedagogika instituti fizika va astronomiya kafedrasi fizika va astronomiya tadqiqot yo

Ideal gaz –orasidagi o’zaro ta’sir kuchlari e’tiborga olinmaydigan darajada kichik bo’lgan kuch.

Закон Бойля

Boyle’s Law

Boyl qonuni

Boyl qonuni – berilgan gaz massasi o’zgarmas temperaturada gazning hajmining bosimiga teskari proprsionaldir.

Электростат ика	Electrostatica	Elektrostatika -	Elektrostatika- qo’zg’almas elektr zaryadlari xossalarini o’rganuvchi elektrodinamikaning bir bo’limi.
Электроток	Electric current	Elektr toki	Elektr toki –zaryadli zarralarning tartibli (bir tomonga yo’nalgan) harakati. Tok yo’nalishi qilib musbat zaryadli zarralar harakatining yo’nalishi qabul qilingan.
Эбонит	Ebonit	Ebonit	Ebonit- grekcha “ebonos” –qora daraxt so`zidan olingan bo`lib, ko`p miqdorda oltingugurt aralashtirilgan kauchuk, boshqa moddalardan elektrni saqlash hususiyati bilan farqalanadi.
Электроскоп	Electroscope	Elektroskop	Elektroskop – jismning elektrlangan yoki elektrlanmaganligini aniqlaydigan asbob. Uning ishlashi zaryadlangan jismlarning o`zaro ta’siriga asoslangan.
Конденсатор	Capacitor	Kondensator-	Kondensator- orasiga qalinligi ularning o’lchamlaridan juda kichik bo’lgan dielektrik qatlami qo’yilgan ikki o’tkazgich.
Электрическ ое поле	Electric field	Elektr maydon	Elektr maydon- elektr kuchini hosil qiluvchi maydonga aytiladi.
Электрическ ого поля напряженнос ть	Electric field strength	Elektr maydon kuchlanganlig i	Elektr maydon kuchlanganlikelektrostatik maydonga kiritilgan nuqtaviy zaryadga ta’sir etuvchi kuchni miqdor jihatdan tavsiflovchi kattalik.
Сила тока	Current	Tok kuch	Tok kuch- o’tkazgichning ko’dalang kesmi orqali baqt birligida oqib o’tgan zaryad miqdoriga teng bo’lgan kattalik.
Плотность тока	Current density	Tok zichligi	Tok zichligi - o’tkazgichningbirlik ko’ndalang kesim yuzasidan o’tayotgan tok kuchiga son jihatdan teng bo’lgan fizik kattalik.Tok zichligi (A/ m^2)larda o’lchanadi.
Закон Ома	Ohm’s law	Оm qonuni	Оm qonuni – tok kuch I, kuchlanish U, qarshilik R lar orasida bog’lanish qonuni.
Магнитическ ое поле	Magnetic field	Маgnit maydon	Маgnit maydon-harakatlanayotgan zaryadli zarr yoki tokli o’tkazgich

			atrofida hosil bo’ladi.
Магнитного поля напряженнос ть	Magnetic field strength	Маgnit maydon kuchlanganlik	Маgnit maydon kuchlanganligi - magnit maydonni harakterlovchi kattalik hisoblanadi.
Магнитное поле тока	Magnetic field due to a current	Тоkning magnit maydoni	Тоkning magnit maydoni- yo’nalish parma qoidasi orqali aniqlanadi. Parmaning ilgarilanma harakati yo’nalishi o’tkazgichdagi tok yo’nalishigamos tushsa, u holda buramaningaylanma harakati magnit induksiya vektori yo’nalisi bilan mos keladi.
Закон Ампера	Ampere’s law	Аmper qonuni	Аmper qonuni- bir jinisli magnit maydondagi tokli o’tkazgichga tasir etuvchi kuch o’tkazgichdan o’tayotgan tok kuchi, otkazgichning uzunligi,magnit maydon induksiyasi vektori va otkazgich bilan magnit induksiyasi chiziqlari orasidagi burchak sinusiga ko’paytmasiga teng.
Вихревое магнитное поле	Converging magnetic field lines	Uyirmali magnit maydon	Uyirmali magnit maydon- doimo berk bo’ladi
Свет	Light	Yorug’lik	Yorug’lik-The Light- too radiation, only his its part, which вое is taken by eye, poet light name else visible radiation
Оптика	The Optics	optika	The Optics - a section of the science study of the light (from - visible,)
Свет	Ray	nur	The Ray - a line, along which spreads the light.
Точечный источник света	The Point source of the light	Nuqtaviy yorug’lik manbai	The Point source of the light - a source, size which much less, than distance from it before screen
Отракжения угола	Angle of reflection	Qaytish burchagi	The Corner of the reflection - a corner, formed by reflected ray and called on through point of the fall of the ray to reflecting surfaces.
Плоское зеркало	The Flat mirror	Yassi ko’zgu	The Flat mirror- a mirror, which surface presents itself plane
Закон преломление света	The Refraction of the light	Yorug’likning sinish qonuni	The Refraction of the light - a treason directions threads of the light under his its thread through borders
			of the section two ambiences.
Изображение предмета	The Scene of the subject	Buyum tasviri	The Scene of the subject - that we see for mirror, when before he are found subject. The Scene of the subject in flat mirror rumpled direct, equal subject on size, is found on such distance for mirror, on what subject is located not mirror. The Scene I flat mirror symmetrical expressed subject.
Ядро	Nuclear	yadro	Yadro- proton vaneytrondaniborat.
Ядерная реакция	Nuclear reaction	Yadro reaksiyasi	Yadro reaksiyasi – atom yadrolarining elementar zarralar bilan yoki bir-birilari bilan o’zaro ta’sirida o’zgarishlariga aytiladi.
Электрон, протон, нейтрон	Electron, Proton, Neutron	Electron, proton, neytron	Electron, proton, neytron- har bir atom elektron, yadrosi neytrondan va protondan iborat
Луча Рентгена	X-ray	Rentgen nuri	Rengen nuri- to’lqin uzunligi ultrabinafsha va gamma nuhlar orasidagi nurlardir. Rengen nurlari moddadan deyarli qaytmaydi.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI


QO‘QON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI

“TASDIQLAYMAN”

Qo‘qon davlat pedagogika instituti
rektori
________D.Sh.Xodjayeva

2023- yil “___”________

TANLOV FAN
(FIZIKA VA ASTRONOMIYA TADQIQOT YO’NALISHLARI)


FAN DASTURI


Bilim sohasi: 100000 - Ta’lim
Ta’lim sohasi: 110000 - Ta’lim
Ta’lim yo‘nalishi: 5110200 - Fizika va astronomiya

Fan/modul kodi FATYo’M 3007			O‘quv yili 2023-2024		Semestr 7-8	ECTS – Kreditlar 5/2
Fan/modul turi Tanlov			Ta’lim tili O‘zbek				Haftadagi dars soatlari 5/2
1.		Fanning nomi		Auditoriya mashg‘ulotlari (soat)			Mustaqil ta’lim (soat)	Jami yuklama (soat)
		Fizika va astronomiya tadqiqot yo’nalishlari		70			140	210
	Fanning mazmuni. Fanni o‘qitishdan maqsad -talabalarga ilmiy tadqiqotlarning asosiy tushunchalari, ta‘riflari, usullari va bosqichlari haqida nazariy bilimlarni berish, ularni ilmiy tadqiqotlarni olib borish metodologiyasi, eksperimentlarni bajarish usullari, olingan natijalarini ishlab chiqish va tahlil etish metodlari, ularni rasmiylashtirish va amaliyotga tatbiq etish usullari bilan tanishtirishdan iboratdir. darajasida bilim, ko’nikma, malaka va kompetensiyalarni shakllantirishdir. Fanning vazifasi -Talabalarga o’z ilmiy sohasi bo’yicha ilmiy tadqiqot ishlarini bajarish, bitiruv malakaviy ishi va magistrlik dissertatsiyasi mavzusi bo’yicha ilmiy izlanishlarni olib borish metodlarini, tajriba natijalarini tahlil qilishni, xulosalar chiqarishni, amaliyotga tadbiq etishni, o’rganilayotgan ob‘yektning matematik modelini tuzishni ozlashtirib oladi ilan tanishtirishdan iboratdir. II.Asosiy nazariy qism (Ma’ruza mashg‘ulotlari). II.1. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: 1-mavzu. Zamonaviy tadqiqotlar xususiyatlari. Zamonaviy tadqiqotlar xususiyatlari. Fizika va astronomiya sohasidagi tadqiqotlar xarakteri. Fizika va astronomiya sohasidagi tadqiqot yo‘nalishlari. 2-mavzu. Yangi shakllangan fanlar. Fizika va astronomiya sohasidagi yangi shakllangan fanlar. Zamonaviy dunyoqarash va uning shakllanishida fizika va astronomiyaning o‘rni. 3-mavzu.Ilmiy muammo. Ilmiy mavzu va uni tanlash. Ilmiy tadqiqot ishlarining turlari. 4-mavzu. Ilmiy ish. Ilmiy ishni yuzaga chiqarish va hayotga tadbiq qilish 5-mavzu. Eksperimental tadqiqotlar. Eksperimental tadqiqotlarga qo’yilgan talablar. 6-mavzu. Kurs ishi yozish. Kurs ishining mazmuni va tarkibiy qismlari 7-mavzu. Bitiruv malakaviy ishi. Bitiruv malakaviy ishining mazmuni va tarkibiy qismlari