Pediatiriya institut Davolash ishi yo‘nalishi

---

Pediatiriya institut
Davolash ishi yo‘nalishi
106 guruh talabalari
Tohirjonov Ilhomjon
Jabborov Muhammad
tayyorlagan slaydi

---

BUYRAK USTI 
BEZI

---

Buyrak usti bezlari (glandula syprarenalis) — odam va 
umurtqali hayvonlarning ichki sekresiya bezi; ikkala (oʻng 
va chap) buyrak ustida joylashgan juft bez (nomi shundan 
kelib chiqqan). Uning oldi, orqa va pastki yuzalari farq 
qilinadi, ogʻirligi 3— 5g. Buyrak usti bezlari buyrak
tashqi—poʻstloq qavati (adrenokortikal bez) va ichki —
magʻiz qavati (adrenal bez)dan iborat boʻlib, har ikkala 
qavat strukturasi va funksiyasi alohida ichki sekresiya 
bezlari hisoblanadi.

---

---

Poʻstloq qavati kimyoviy 
tuzilishiga koʻra steroidlar 
qatoriga kiradigan, taʼsiri 
jihatdan farq qiladigan 3 xil 
gormon ishlab chiqaradi, 
shiralari qonga shimiladi. 
Ushbu gormonlar 
xolesterin va askorbin 
kislotadan sintezlanadi.

---

Mineralokortikoidlar (aldosteron, kortikosteron, 
dezoksikortikosteron) — mineral almashinuvini 
boshqaradi, bularning eng faoli aldosteron 
organizmda suv-tuz almashinuvi jarayoniga taʼsir 
etadi. Glyukokortikoidlardan gidrokortizon oqsil, 
yogʻ va uglevod almashinuvida qatnashadi, 
organizmning kasallikka qarshilik kuchini oshirib, 
yalligʻlanishning tez tuzalishiga olib keladi.

---

Buyrak usti bezlari 
magʻiz qavatida adrenalin 
va noradrenalin 
gormonlari ishlanadi. 
Ular nerv oxirlariga taʼsir 
etib, yuraktomir sistemasi 
ishini tartibga solib 
turadi.

---

Joylashuviga ko'ra, kortikal va medulla hosilalari ajralib 
turadi. Birinchi guruhga quyidagi nozologiyalar kiradi: 
androsteroma, aldosteroma, kortikosteroma, 
kortikosteroma va aralash shakllar. Buyrak usti bezlari 
medullasining shishlariga ganglionevroma va 
feokromotsitoma kiradi.Buyrak usti bezida har doim 
ham onkologiya asosiy jarayon emas. Xususan, buyrak 
usti limfomasi mustaqil kasallik sifatida ta'riflanmagan, 
ammo bu jarayonning tarqalishi tufayli, Hodgkin 
bo'lmagan limfomaning asorati sifatida paydo bo'ladi.

---

Sizning tanangizdagi buyrak usti bezlarining 
vazifasi ma'lum gormonlarni to'g'ridan-to'g'ri 
qon oqimiga chiqarishdir. Ushbu gormonlarning 
aksariyati tananing stressga qanday munosabatda 
bo'lishi bilan bog'liq, ba'zilari esa hayotiy 
ahamiyatga ega. Buyrak usti bezlarining ikkala 
qismi - buyrak usti po'stlog'i va buyrak usti 
medullasi - har xil va alohida funktsiyalarni 
bajaradi.

---

---

E’TIBORINGIZ UCHUN 
RAHMAT