Bu cihazlar kullanım dışı kaldıklarında genellikle içlerindeki piller de atık hale gelmektedir. Bu pillerin cihazlardan çıkartılarak toplama kutularına atılması çok önemidir.
BERTARAF ve GERİ DÖNÜŞÜM
BERTARAF ve GERİ DÖNÜŞÜM
Atık piller biyolojik olarak çürüme göstermediklerinden kompostlaştırma metotlarıyla yok edilemezler. Ayrıca yapıları gereği iyi yanmadıklarından ve neticede kütleleri yeterli oranda küçülmediklerinden yakılarak bertarafları da tercih edilmez.
Atık piller biyolojik olarak çürüme göstermediklerinden kompostlaştırma metotlarıyla yok edilemezler. Ayrıca yapıları gereği iyi yanmadıklarından ve neticede kütleleri yeterli oranda küçülmediklerinden yakılarak bertarafları da tercih edilmez.
AB ülkelerinin metal ihtiyacı büyük çapta ithalata bağımlıdır(Nikel %86, Kobalt %95 gibi). Buna karşılık atık pillerin zengin metal kaynaklarını teşkil ettiği doksanlı yıllarda fark edilmiş ve bilahare yayınlanan 2006/66/EC sayılı AB pil direktifi ile ömrünü tamamlamış pillerin geri dönüştürülmesi zorunlu kılınmıştır.
Böylelikle atık pillerden çinko ve çinko bileşikleri, hurda çelik, ferro-mangan, nikel, ferro-nikel, kadmiyum, kobalt, gümüş vb. gibi maddeler elde edilmeye başlanılmıştır.
Geri dönüşüm prosesleri mekanik, hidrometalurjik (fiziksel + kimyasal) veya pirometalurjik (termal) olabilmektedir. Termal metotlarda yüksek verimlilik elde edilirken, sıfır atık durumuna da ulaşabilmektedir. Kimyasal işlemlerde ise verimlilik düşüktür ve çeşitli kimyasalların kullanımı zorunludur. Ancak bu prosesler için çeşitli alternatiflerin bulunması, gaz emisyonunun düşük hacimli olması ve tesislerin nispeten küçük ölçekli kurulabilmeleri tercih nedeni olmaktadır.
Geri dönüşüm prosesleri mekanik, hidrometalurjik (fiziksel + kimyasal) veya pirometalurjik (termal) olabilmektedir. Termal metotlarda yüksek verimlilik elde edilirken, sıfır atık durumuna da ulaşabilmektedir. Kimyasal işlemlerde ise verimlilik düşüktür ve çeşitli kimyasalların kullanımı zorunludur. Ancak bu prosesler için çeşitli alternatiflerin bulunması, gaz emisyonunun düşük hacimli olması ve tesislerin nispeten küçük ölçekli kurulabilmeleri tercih nedeni olmaktadır.
Piller bünyesindeki değerli metallerin zaman içerisinde azaltılması veya oranlarının düşürülmesi ve özellikle elde edilen nihai ürünlerin borsa değerlerinin düşmesi veya ürünlerdeki Pazar değeri kayıpları, geri dönüşüm ekonomisini yavaş yavaş negatif konuma getirmiştir.
Günümüzde Li – I ve Ni – MH gibi şarj edilebilen pil atıkları hala pozitif geri dönüşüm ekonomisine sahiptir. Li – I pillerinden çok değerli kobalt metali elde edilmekte ve Ni – MH pil atıklarından da nadir toprak elementleri çıkarılmaktadır.
ATIK PİLLERİN NİHAİ BERTARAFI
ATIK PİLLERİN NİHAİ BERTARAFI
Türkiye’de geri dönüşüm işlemi yapabilen bir tesis henüz olmadığından, toplanan tüm atık piller yer altında veya yer üstünde inşa edilmiş düzenli katı atık sahalarında kontrollü biçimde ve mono depolama esasına göre TAP tarafından bertaraf edilmektedir.