PRIZMA, PIRAMIDA, KESIK PIRAMIDA ICHKI VA TASHQI CHIZILGAN STERAGA DOIR MASALALAR
muntazampiramidadeyiladi.Muntazampiramidaningbalandligiyotganto’g’richiziquningo’qideyiladi.
Ravshankimuntazampiramidaning yon qirralariteng, demak, uning yon yoqlaritengyonliuchburchaklarekan.
Muntazampiramida yon yog’ininguchidano’tkazilgan,balandligiapofemadeyiladi.piramida yon yoqlariyuzalariningyig’indisiuning yon sirtideyiladi.
TEOREMA: Muntazampiramidaning yon sirtiasosiperemitriningyarimibilanapofemasiningko’paytmasigateng.
ISBOT:Agarpiramidaasosiningtomoni a, tomonlarsoniesa n ta bo’lsapiramidaning yon sirti :
bo’ladi, bunda
l-apofema, p-piramidaasosiningperimetri (teoremaisbotlandi).
MUNTAZAM KO’PYOQLILAR
Hammayoqlaritengmuntazamko’burchakdantashkiltopganko’pyoqlilarmuntazamko’pyoqlilardeyiladi.muntazamko’pyoqlininghammaqirralarivahammako’pyoqliburchaklarihamdatekisburchaklario’zarotengbo’ladi.
Agar qavariqko’pyoqliningtomonlarsonibirxilbo’lganmuntazamko’pburchakdaniboratbo’lsavashubilanbirgako’pyoqning har biruchidanbirxilmiqdordagiqirralaruchrashsabundayqavariqko’pyoqmuntazamko’pyoqdeyiladi.
Muntazamqavariqko’pyoqningbeshturi bor.
Muntazamtetraedr,kub,oktaedr,dodokaedr,ikosaedr.
Muntazamtraedrningyoqlarimuntazamuchburchaklardaniborat: har biruchidauchtadanqirrabirlashadi. Tetraedrhammaqirralaritengbo’lganuchburchaklipiramidadaniborat.
Kubninghammayoqlarikvadratdaniborat;biruchidauchtaqirrabirlashadi. Ko’pqirralaritengbo’lganto’g’riburchakliparallelepipeddir.
Oktaedrningyoqlarimuntazamuchburchaklarbo’lib,tetraedrdanfarqishundaki, uning har biruchidanto’rtadanqirrabirlashadi.
Dodekaedrningyoqlarimuntazambeshburchaklardaniborat.Uning har bi uchidauchtadanqirrabirlashadi.
Ikosayaerdrningyoqlarimuntazamuchburchaklardaniboratbo’lib,tetraedrvaoktaedrdanfarqishundaki, uning har biruchidanbeshtadanqirrabilashadi.
MASALAN:Muntazamtetraedrningikkiyoqliburchaklarini toping.
YECHILISHI:Tetraedrning S uchidanshunuqtadauchrashuvchiyoqlarning SA,SB,SC balandliklarinivatetraedrning SO balandliginio’tkazamiz.Agartetraedrningqirrasini a bilanbelgilasak, balandliklari ga ten bo’ladi.SAU holda
Tetraedrningboshqaqirralariikkiyoqliburchakning ham shundaykattalikdaekanravshan.
Ko’pyoqlargadoirmasalalarvaularningyechimlari