Gr Xoja:
Processor👇
Protsessor anglichan tilinde " Process" sózinen kelip shıqqan bolıp, " process" - processni ámelge asırıwshı, basqarıwshı mánislerin bildirdi. Kompyuter Protsessori tiykarǵı kompyuterde bolatuǵın processlerdi ámelge asırıw hám basqarıw wazıypaların atqaradı. Tiykarǵı ólshem birligi chastota basqarıladı. Protsessor chastotası onıń málim waqıt ishinde bir neshe ámeldi atqara alıwın ańlatadı.
Protsessor (lot.processus - jılısıw ) - elektron mashinanıń programma (programma ) de názerde tutılǵan ámeller; informaciyalashtirishni ámelge asırıw, barlıq emlew processlerin, esaplaw mashinası daǵı basqa ımaratlardıń jumısın basqarıw ushın qurılıs oraylıq imaratı. Tiykarǵı bólimler: arifmetikmantiqiy apparat hám basqarıw apparatı. Arifmetikmantiqiy xızmette informaciya arifmetika hám logika tárepinen qayta islenedi. Basqarıw apparatı yadı daǵı informaciyalardı islep shıǵarıw rejimin belgileydi, basqarıwshı signallardı islep shıǵaradı, mashina daǵı islerdi uyqas etedi, programmanı úziw signalların berdi. P. de bulardan paydalanıw, oǵada operativ yad qurılısmasi hám shólkemlestirilgen bloklar da bar.
Processor registri👇
Protsessor registri - bul intraprotsessor super operativ tosınarlı kirisiw yadı daǵı (SRAM) berilgen uzınlıqtaǵı maydan. Protsessor ózi tárepinen isletiliwi múmkin, yamasa programmalıq támiynat menen ámeldegi bolıwı múmkin. Mısalı, yaddan náwbettegi buyrıq alınǵanda, ol programmist kirisiw ushın dizimnen o'tolmaydigan buyrıqlar registriga jaylastırıladı.
Kirisiw múmkin bolmaǵan registrlar - bul isleytuǵın programmadan ol yamasa bul tárzde kirisiw múmkinshiligi bolmaǵan hár qanday protsessor registrlari. Bunday registrlarning mısalı qashannan berli aytıp ótilgen buyrıqlar registri.
Programmalıq támiynatqa iye bolǵan registrlar - bul isleytuǵın programmadan ol yamasa bul tárzde kirisiw múmkin bolǵan registrlar. Derlik hár bir bunday registr assambleya tili dárejesinde óziniń at identifikatori hám mashina tili dárejesinde tiyisli cifrlı kod identifikatori menen belgilenedi. Erişilebilirlik dárejesi boyınsha, programmalıq támiynatqa kiretuǵın registrlar birdey emes hám derlik eki úlken kishi gruppaǵa bólinedi:
Sistema registrlari - programmalıq tárepten tek sistema programmaları (mısalı, operatsion sistema yadrosı ) ushın kirisiw múmkin bolǵan hár qanday registrlar, onıń ushın sistema jeńillikleri / huqıqları etarli dárejede. Kóplegen mashina sistemaları kózqarasınan bul jeńillik dárejesi kóbinese " yadro dárejesi / rejimi" yamasa " qadaǵalawshı rejimi" dep ataladı. Basqa barlıq programmalar ushın - " paydalanıwshı rejimida" islew - bul registrlar joq. Bunday registrlarga mısal retinde basqarıw registrlari hám segment deskriptorlari saya registrlari kiredi.
Ulıwma maqsetli registrlar (RON) - hár qanday programma ushın ámeldegi bolǵan registrlar. Atap aytqanda, arifmetik hám logikalıq operatsiyalarda sheklewsiz paydalaniletuǵın, lekin birpara apparat sheklewlerine iye bolǵan registrlar (mısalı, RON qatarında ). Bul registrlar IBM / 370 [1] sıyaqlı meynframlar dáwiri ushın ádetiy emes hám X86 mikroprotsessorlari - Intel 8085, Intel 8086 hám odan keyingi versiyalarında keń tarqalǵan [2].
Arnawlı registrlar [3] protsessorning islewi ushın zárúr bolǵan maǵlıwmatlardı óz ishine aladı - bazalıq kestelerdi almastırıw, kirisiw dárejeleri hám basqalar. Ayırım arnawlı registrlar protsessorni mikroinstruktsiyalar izbe-izligin jaratıw arqalı basqaratuǵın basqarıw blokına tiyisli.
Registrlarda saqlanatuǵın bahalarǵa kirisiw tuwrıdan-tuwrı protsessorning saat chastotasında ámelge asıriladı hám, qaǵıyda jol menende, operativ yad daǵı maydanlarǵa (kesh yadında kerekli maǵlıwmatlar ámeldegi sonda da ) kirisiwden bir neshe teńdey tezirek boladı, biraq RAM muǵdarı protsessor registrlarining ulıwma kóleminden, x86 protsessorlari ushın ulıwma " quwat" / maǵlıwmatlar registrlarining ulıwma " kólemi" (mısalı, Intel 80386 hám odan jańa versiyaları ) den ádewir ulkenlew 8 hár biri 4 báyit = 32 báyit (x86 -64 protsessorlarida - 16 8) báyit hár biri = 128 báyit hám málim bir sanlı vektor registrlari).
Kestede bir neshe ulıwma mikroprotsessor arxitekturalarında ulıwma maqsetler ushın registrlar sanı kórsetilgen. Sonısı itibarǵa ılayıqki, birpara arxitekturalarda bólek registrlardan paydalanıw qıyın bolıwı múmkin. Sonday etip, SPARC hám MIPS-de registr nomeri 0 maǵlıwmattı saqlamaydı hám mudamı 0 retinde oqıladı hám x86 protsessorlarida tek birpara kórsetpeler ESP registri menen islewi múmkin (stekka kórsetkish).
Processor turleri
Bufer protsessori [old protsessor]- Oraylıq protsessor yamasa oraylıq kompyuter ortasında kirisiw-shıǵarıw úskeneleri menen almasinadigan maǵlıwmatlardıń aralıq islewin ámelge asıratuǵın protsessor yamasa qánigelesken mikrokompyuter. Preprocessor - 1. Basqa programma ushın maǵlıwmatlardı aldınan qayta islewdi ámelge asırıwshı programma ; 2. Tampon protsessori menen birdey (joqarıǵa qarang). CISC (Comprehensive Instruction Set Computing) - " Quramalı kórsetpeler kompleksine iye kompyuter" - Intel tárepinen islep shıǵarılǵan mikroprotsessorlarni jaratıw texnologiyası hám arxitekturası (RISC-ni da tómende kóriń).
Multi processor👇
Multiprotsessor (anglichan multiprotsessor, multiprocessing [1])- bul kóp protsessorli kompyuter sistemalarınıń subklassi, bul erda barlıq protsessorlarga bir neshe protsessorlar hám bir mánzil maydanı kórinedi. Flinn taksonomiyasida kóp protsessorlar SM-MIMD mashinaları klasına kiredi. Multiprotsessor operatsion sistemanıń bir nusqasın bir kesteler kompleksi menen isleydi, sonday-aq qaysı yad betleri boslıǵın gúzetip baradı.
Kóp protsessorli sistemada protsessorlar atqaratuǵın rol boyınsha olar ajralıp turadı : simmetrik bolmaǵan multiprotsessorlar (SMP) - barlıq protsessorlar birdey rol oynaydı hám yad hám átirap -ortalıqqa birdey kirisiw múmkinshiligine iye, hám assimetrik multiprotsessorlar (AMP) - protsessorlar hár qıylı roldı yamasa kirisiwdi oynaydılar sırtqı apparatlar túrli jollar menen apparatlar. AMP texnologiyası tek 60 -jıllarda SMP texnologiyası rawajlanıwlashguncha ótiw dáwiri edi. Yadtı adreslew usılına kóre bir neshe multiprotsessor túrleri ajıratıp alınadı, sonday-aq : UMA (Uniform Memory Access), NUMA (Nan Uniform Memory Access) hám COMA (Cache Only Memory Access).
Pentium processor👇
Pentium - 1993 jıldan beri Intel tárepinen islep shıǵarılǵan x86 mikroprotsessorlarning bir neshe áwladlarınıń sawda belgisi. Pentium Intelning besinshi áwlad protsessori bolıp, Intel 80486 (kóbinese onı 486 dep ataladı ) ornın basadı.
Pentium - bul kóp trubalı arxitekturadan paydalanǵan birinshi CISC protsessori. Maǵlıwmatlardıń 64-bitli shinasi Pentium protsessoriga bir avtobus ciklında tiykarǵı yad menen 486 -ga salıstırǵanda eki ese kóp maǵlıwmat almaslaw múmkinshiligin beredi (birdey saat chastotasında ).
Matricali processor👇
Process matritsasi bul processler ortasındaǵı óz-ara tásirdiń sxematik suwreti bolıp, hár bir process ushın qaysı process ushın kirisiw berilgen processtiń nátiyjesi bolıwı múmkinligi kórsetilgen.
Vektorli processor👇
Vektorlı protsessor - bul birpara kórsetpelerdiń operandlariga maǵlıwmatlar dızbekleri - vektorlardı buyırtpa qılıw múmkin bolǵan protsessor. Bir waqtıniń ózinde tek bir operand menen islewi múmkin bolǵan skalyar protsessorlardan parıq etedi. Protsessorlarning úlken bólegi skaler yamasa oǵan jaqın. vektorlı protsessorlar ilimiy esaplawda keń tarqalǵan bolıp, ol erda 80-jıllardan 1990 -jıllarǵa shekem kópshilik superkompyuterlarning tiykarın shólkemlestirgen. Biraq islewdiń keskin ósiwi hám jańa protsessorlarning aktiv rawajlanıwı vektor protsessorlarini kúndelik protsessorlar maydanından jılısıwına alıp keldi.
Dostları ilə paylaş: |