MADDE 163 - (Değişik: 3206 - 21.05.1985) Yapılan hazırlık tahkikatı sonunda, toplanan deliller kamu davasının açılmasına yeterli ise Cumhuriyet savcısı mahkemeye bir iddianame vermek suretiyle kamu davasını açar.
İddianamede sanığın açık kimliği, isnat olunan suçun neden ibaret olduğu, suçun kanunî unsurlarıyla uygulanması gereken kanun maddeleri, deliller ve duruşmanın yapılacağı mahkeme gösterilir.
Asliye ve ağır ceza mahkemelerine ait işlerde, hazırlık tahkikatının verdiği esaslı neticeler dahi iddianameye yazılır.
Cumhuriyet savcısının sulh ceza mahkemesinin görevine giren işler için düzenleyeceği iddianamede, sanığın açık kimliğini, uygulanması gereken kanun maddesini ve esaslı delilleri göstermesi yeterlidir. (...) (Madde 163'ün 4. fıkrası, Anayasa mahkemesinin 1.6.2002 tarih ve 24772 sayılı R.G.'de yayımlanan 20.3.2002 gün ve K. 2002/36 - E.2000/48 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.)
İKİNCİ KISIM
Kamu Davasının Açılması
BİRİNCİ BÖLÜM
Kamu Davasının Açılması
Kamu davasını açma görevi
MADDE 170. - (1) Kamu davasını açma görevi, Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir.
(2) Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler.
(3) Görevli ve yetkili mahkemeye hitaben düzenlenen iddianamede;
a) Şüphelinin kimliği,
b) Müdafii,
c) Maktul, mağdur veya suçtan zarar görenin kimliği,
d) Mağdurun veya suçtan zarar görenin vekili veya kanunî temsilcisi,
e) Açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde ihbarda bulunan kişinin kimliği,
f) Şikâyette bulunan kişinin kimliği,
g) Şikâyetin yapıldığı tarih,
h) Yüklenen suç ve uygulanması gereken kanun maddeleri,
i) Yüklenen suçun işlendiği yer, tarih ve zaman dilimi,
j) Suçun delilleri,
k) Şüphelinin tutuklu olup olmadığı; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların süreleri,
Gösterilir.
(4) İddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır.
(5) İddianamenin sonuç kısmında, şüphelinin sadece aleyhine olan hususlar değil, lehine olan hususlar da ileri sürülür.
(6) İddianamenin sonuç kısmında, işlenen suç dolayısıyla ilgili kanunda öngörülen ceza ve güvenlik tedbirlerinden hangilerine hükmedilmesinin istendiği; suçun tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ilgili tüzel kişi hakkında uygulanabilecek olan güvenlik tedbiri açıkça belirtilir.
Kamu davasını açma görevi, davanın açılması veya iddianamenin değiştirilmesi veya geri alınması
Madde 173- Kamu davasını açma görevi, Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir. Kanunlarda öngörülen istisnalar saklıdır.
Soruşturma evresi sonunda toplanan delil, iz, eser ve emareler, kamu davasının açılmasını gerektirecek nitelik ve yeterlikte bir şüpheyi haklı kılıyorsa, Cumhuriyet savcısı, mahkemeye vereceği bir iddianame ile kamu davasını açar.
Bu madde hükmüne göre kamu davası açıldıktan sonra yeni hâller ve nedenlerle Cumhuriyet savcısı, duruşmaya başlanmadan önce sanık lehine olarak iddianamesini değiştirebilir veya geri alabilir. İddianamenin geri alınması hâlinde soruşturmaya ilişkin hükümler uygulanır.
İddianamede şüphelinin açık kimliği, yüklenen suç, işlendiği yer ve tarih, suçun unsurları ile uygulanması gereken kanun maddeleri, suçun delil, iz, eser ve emareleri ve duruşmanın yapılacağı mahkeme gösterilir. Soruşturmanın verdiği esaslı sonuçlar da iddianameye yazılır. Suçun ispatına yardım edecek şeyler de mahkemeye verilir.
Adalet Bakanı, Cumhuriyet savcısından kamu davasını açmasını isteyebilir. Bu istem yerine getirilir.
Valiler, yukarıdaki fıkrada yer alan yetkisini kullanması için Adalet Bakanına başvurabilirler.
AÇIKLAMA:
CMK da yoktur.
Kamu davasını açmada takdir yetkisi
MADDE 171. - (1) Cezanın ortadan kaldırılmasını gerektiren şahsî sebep olarak etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasını gerektiren koşulların ya da şahsî cezasızlık sebebinin varlığı halinde Cumhuriyet savcısı kamu davasını açmayabilir.
Tasarıda yoktur.
AÇIKLAMA: CMK MADDE 173/5 e göre: Cumhuriyet savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde itiraz hükmü uygulanmaz.
CMK da yoktur.
CMK da yoktur.
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi
Madde 174- Fiil için kanunda öngörülen hürriyeti bağlayıcı cezanın üst sınırı üç aydan fazla ve iki yıla kadar (iki yıl dahil) ise, Cumhuriyet savcısı tarafından deliller toplandıktan sonra, şüpheli hakkında açılacak kamu davası,
1. Şüphelinin daha önce hürriyeti bağlayıcı bir ceza ile mahkûm olmamış bulunması,
2. Yapılan araştırmanın, kamu davası açılmasının ertelenmesi hâlinde şüphelinin suç işlemekten çekineceği kanaatini vermesi,
3. Kamu davası açılmasının ertelenmesinin, şüpheli ve toplum açısından kamu davası açılmasından daha yararlı olması,
4. Şüphelinin, suçtan meydana gelen ve Cumhuriyet savcısının saptayacağı zararı ödemiş olması
koşullarının birlikte gerçekleşmesi hâlinde, kabahatlerde bir yıl, cürümlerde üç yıl süreyle ertelenebilir. Erteleme süresi içinde aynı cins veya daha ağır yeni bir suç işlenmesi nedeniyle mahkûmiyet hâlinde kamu davası açılır; böyle bir suç işlenmediği takdirde Cumhuriyet savcısı kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Erteleme süresince zamanaşımı işlemez.
Yukarıdaki erteleme kararının uygulanması, asliye ceza hâkiminin onamasına bağlıdır. Asliye ceza hâkimi bu husustaki kararını beş gün içinde verir.
AÇIKLAMA: CMK MADDE 173/5 e göre: Cumhuriyet savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde itiraz hükmü uygulanmaz.
TAKİBATA YER OLMADIĞINA DAİR KARAR
MADDE 164 - (Değişik: 3206 - 21.5.1985) Yapılan hazırlık tahkikatı sonunda, kamu davasının açılması için yeterli delil bulunmaması veya keyfiyetin takibe değer görülmemesi halinde Cumhuriyet savcısı takibata yer olmadığına karar verir. Bu karar, evvelce sorguya çekilmiş veya tutuklama müzekkeresi verilmiş sanığa, suçtan zarar gören şikâyetçiye ve dava açılması talebi ile dilekçe verene bildirilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar, İtiraz ve İddianamenin İadesi
Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar
MADDE 172. - (1) Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Bu karar, suçtan zarar gören ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye bildirilir. Kararda itiraz hakkı, süresi ve mercii gösterilir.
(2) Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildikten sonra yeni delil meydana çıkmadıkça, aynı fiilden dolayı kamu davası açılamaz.
Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar
Madde 175- Soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için şüpheyi haklı kılacak nitelikte ve yeterlikte kuvvetli delil, iz, eser ve emare elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâlinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Bu karar, önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş veya tutuklama müzekkeresi verilmiş şüpheliye ve suçtan zarar gören şikâyetçiye bildirilir. Kararda itiraz hakları, süresi ve mercii gösterilir.
Hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş şüpheliye karşı, yeni delil, iz, eser ve emareler meydana çıkmadıkça veya şüphe nedenlerinin takdirinde ağır hata olmadıkça, aynı fiilden dolayı kamu davası açılamaz.
Yeni delil, iz, eser ve emare daha önce bilinmemiş veya hiç söz konusu edilmemiş veya daha önce bilinmiş ise de yeterli görülmemiş olanları kuvvetlendirecek delil, iz, eser ve emarelerdir.
AÇIKLAMA:
MÜDDEİUMUMİNİN KARARINA İTİRAZ
MADDE 165 - (Değişik 1. fıkra: 3206 - 21.5.1985) Şikâyetçi aynı zamanda suçtan zarar gören kimse ise, kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının mensup olduğu ağır ceza işlerini gören mahkeme dairesine en yakın bulunan ağır ceza işlerini gören mahkeme başkanına itiraz edebilir.
İtiraz istidasında hukuku âmme dâvasının açılmasını haklı gösterebilecek vakıalar ve deliller beyan edilmeli ve varsa bir avukat veya dâva vekili tarafından imza edilmiş bulunmalıdır.
Cumhuriyet savcısının kararına itiraz
MADDE 173. - (1) Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesine en yakın ağır ceza mahkemesi başkanına itiraz edebilir.
(2) İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir.
(3) Başkan, kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; istemde bulunan suçtan zarar göreni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) Başkanın, kamu davasının açılmasına karar vermesi halinde; Cumhuriyet savcısı kamu davasını açar.
(5) Cumhuriyet savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde bu madde hükmü uygulanmaz.
(6) İtirazın reddedilmesi halinde; Cumhuriyet savcısının, yeni delil varlığı nedeniyle kamu davasını açabilmesi, önceden verilen dilekçe hakkında karar vermiş olan ağır ceza mahkemesi başkanının bu hususta karar vermesine bağlıdır.
Cumhuriyet savcısının kararına itiraz
Madde 176- 1. Şikâyetçi aynı zamanda suçtan zarar gören kimse ise, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının mensup olduğu ağır ceza işlerini gören mahkeme dairesine en yakın bulunan ağır ceza işlerini gören mahkeme başkanına itiraz edebilir. Şikâyetçisi bulunmayan hâllerde, Cumhuriyet savcısının görev yaptığı yargı çevresindeki ağır ceza mahkemesinin Cumhuriyet başsavcısı da aynı koşullarla itiraz yoluna gidebilir.
İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını haklı gösterebilecek olaylar, delil, iz , eser ve emareler açıklanır.
2. Ağır ceza mahkemesi başkanı, Cumhuriyet savcısından o zamana kadar yaptığı bütün işlemleri içeren dosyayı kendisine göndermesini isteyebilir. Başkan, bir diyeceği varsa bildirmesi için, bir süre belirleyerek, dilekçeyi şüpheliye de tebliğ edebilir.
Başkan, soruşturmanın genişletilmesini gerekli görürse, bu hususu açıkça belirterek yerel sulh ceza hâkimini de görevlendirebilir.
Kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa başkan, istemi gerekçeli olarak reddeder, istemde bulunan suçtan zarar gören şikâyetçiyi giderlere mahkûm eder ve durumu istemde bulunana, Cumhuriyet savcısına ve şüpheliye bildirir.
Başkan istemin geçerli ve haklı olduğuna kanaat getirirse kamu davasının açılmasına karar verir. Bu karar Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir.
3. İtiraz reddedildikten sonra Cumhuriyet savcısının yeni delil, iz, eser ve emarelerin varlığı nedeniyle kamu davasını açabilmesi, önceden verilen dilekçe hakkında karar vermiş olan ağır ceza mahkemesi başkanının bu hususta karar vermesine bağlıdır.
AÇIKLAMA:
İTİRAZIN TETKİKİ VE TAHKİKATIN TEVSİİ
MADDE 166 - (Değişik: 3006 - 8.6.1936) Ağır Ceza Reisi taleb ederse Cumhuriyet Müddeiumumisi o zamana kadar yaptığı bütün muameleleri havi evrakı kendisine gönderir.
Reis bir diyeceği varsa bildirilmesi için bir müddet tayin ederek istidayı maznuna tebliğ edebilir.
(Değişik 3. fıkra: 3206 - 21.05.1985) Ağır ceza mahkemesi başkanı, kararını vermek için tahkikatın genişletilmesine lüzum görür ise, bu hususu açıkça belirtmek suretiyle mahallî sulh hâkimini görevlendirebilir.
Cumhuriyet savcısının kararına itiraz
MADDE 173. ……………….
(3) Başkan, kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; istemde bulunan suçtan zarar göreni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) Başkanın, kamu davasının açılmasına karar vermesi halinde; Cumhuriyet savcısı kamu davasını açar.
(5) Cumhuriyet savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde bu madde hükmü uygulanmaz.
(6) İtirazın reddedilmesi halinde; Cumhuriyet savcısının, yeni delil varlığı nedeniyle kamu davasını açabilmesi, önceden verilen dilekçe hakkında karar vermiş olan ağır ceza mahkemesi başkanının bu hususta karar vermesine bağlıdır.
Cumhuriyet savcısının kararına itiraz
Madde 176- …………………………..
Kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa başkan, istemi gerekçeli olarak reddeder, istemde bulunan suçtan zarar gören şikâyetçiyi giderlere mahkûm eder ve durumu istemde bulunana, Cumhuriyet savcısına ve şüpheliye bildirir.
Başkan istemin geçerli ve haklı olduğuna kanaat getirirse kamu davasının açılmasına karar verir. Bu karar Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir.
3. İtiraz reddedildikten sonra Cumhuriyet savcısının yeni delil, iz, eser ve emarelerin varlığı nedeniyle kamu davasını açabilmesi, önceden verilen dilekçe hakkında karar vermiş olan ağır ceza mahkemesi başkanının bu hususta karar vermesine bağlıdır.
AÇIKLAMA:
İTİRAZIN REDDİ
MADDE 167 - Hukuku âmme dâvasının açılması için kâfi sebepler bulunmazsa reis istidayı ret ve keyfiyeti müsted'iye Cumhuriyet Müddeiumumisine ve maznuna bildirir.
İstida reddedildikten sonra hukuku âmme dâvası ancak yeni vakıalara ve yeni delillere müsteniden açılabilir.
Cumhuriyet savcısının kararına itiraz
MADDE 173. - …………………….
(3) Başkan, kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; istemde bulunan suçtan zarar göreni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) Başkanın, kamu davasının açılmasına karar vermesi halinde; Cumhuriyet savcısı kamu davasını açar.
(5) Cumhuriyet savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde bu madde hükmü uygulanmaz.
(6) İtirazın reddedilmesi halinde; Cumhuriyet savcısının, yeni delil varlığı nedeniyle kamu davasını açabilmesi, önceden verilen dilekçe hakkında karar vermiş olan ağır ceza mahkemesi başkanının bu hususta karar vermesine bağlıdır.
Cumhuriyet savcısının kararına itiraz
Madde 176- …………………………..
Kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa başkan, istemi gerekçeli olarak reddeder, istemde bulunan suçtan zarar gören şikâyetçiyi giderlere mahkûm eder ve durumu istemde bulunana, Cumhuriyet savcısına ve şüpheliye bildirir.
Başkan istemin geçerli ve haklı olduğuna kanaat getirirse kamu davasının açılmasına karar verir. Bu karar Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir.
3. İtiraz reddedildikten sonra Cumhuriyet savcısının yeni delil, iz, eser ve emarelerin varlığı nedeniyle kamu davasını açabilmesi, önceden verilen dilekçe hakkında karar vermiş olan ağır ceza mahkemesi başkanının bu hususta karar vermesine bağlıdır.
AÇIKLAMA:
İTİRAZIN KABULÜ
MADDE 168 - Reis isdidanın varit ve haklı olduğuna kanaat getirirse hukuku âmme dâvasının açılmasına karar verir.
Cumhuriyet Müddeiumumisi bu kararı icra eder.
Cumhuriyet savcısının kararına itiraz
MADDE 173. - …………………………
(4) Başkanın, kamu davasının açılmasına karar vermesi halinde; Cumhuriyet savcısı kamu davasını açar.
Cumhuriyet savcısının kararına itiraz
Madde 176- …………………………..
Başkan istemin geçerli ve haklı olduğuna kanaat getirirse kamu davasının açılmasına karar verir. Bu karar Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir.
AÇIKLAMA:
MUTERİZDEN KEFALET ALINMASI
MADDE 169 - Reis istida hakkında karar vermezden evvel gerek istida ve gerek tahkikatın istilzam eyleyeceği işlere ait olarak tahmin edilecek masrafların Hazineye ve maznuna karşı temini için bir kefalet verilmesini müsted'iden talep edebilir. Kefalet para veya Devlet esham ve tahvilâtı vermek suretiyle olur. Kefalet miktarını reis tâyin edeceği gibi aynı zamanda kefaletin verilmesi için dahi bir mehil tâyin eyler.
Muayyen müddet içinde kefalet verilmezse istida geri alınmış sayılır.
CMK da yoktur.
Tasarıda yoktur.
AÇIKLAMA:
İTİRAZIN MASRAFLARI
MADDE 170 - 167 nci madde ile 169 uncu maddenin ikinci fıkrasında yazılı hallerde istidaya mütaallik usul işlerinin masrafları müsted'inindir.
CMK da yoktur.
AÇIKLAMA:
ÜÇÜNCÜ FASIL
İLK TAHKİKAT
MADDE 171:205 - (Madde 171 - 205, 21.5.1985 tarih ve 3206 sayılı Kanunun 82. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıştır.)
