HÖCƏTLƏŞMƏDƏN ÇƏKINƏK
Başqaları ilə rabitədə, xüsusi ilə ailə münasibətlərində
höcətləşmələrdən çəkinmək lazımdır. Bu sayaq tünd
mübahisələrin olduqca böyük mənfi tə`sirləri olur. Hətta
bu söhbətlər nəticəsində insanlar bir-birindən inciyir,
ayrılır. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, bu sayaq
çəkişmələrin əksəri insanın dünya və axirəti üçün faydası
olmayan məsələlər mövzusundadır. Çox vaxt görürük ki,
qadın və ya kişi öz fikrini bildirib. Onu başqalarına qəbul
etdirmək istəyir. Qarşı tərəf isə ona qarşı çıxaraq
müqavimət göstərir. Məhz bu məqamda hücum və
müdafiə əhatəsi genişlənir və iş savaşla nəticələnir.
Bə`ziləri umurlar ki, bütün hallarda onlar haqlı
sayılmalıdır. Onlar öz müddəalarını nə üçün-niyəsiz qarşı
tərəfə qəbul etdirmək istəyirlər. Əlbəttə ki, belə bir istək
yersiz qürurdan qaynaqlanır. Bə`ziləri də öz yanlış və ya
düz müddəalarını istənilən bir vasitə ilə başqalarına qəbul
etdirməyə çalışır və qarşı tərəfin deyilənləri qəbul
etməsini onun üçün vəzifə sayır. Belələrində məntiqi və
aram söhbət hazırlığı olmur. Onlar tez qızışır, üsyankarlıq
göstərirlər. Bə`ziləri də adət ediblər ki, hər deyilənə
müxalif çıxsınlar. Guya qarşı tərəfin sözünü qəbul etmək
təslimçilikdir. Belə bir düşüncə ilə inadkarlıq göstərib,
qarşı tərəfin dediyi haqlı sözləri də inkar edirlər.
Təcrübədən mə`lum olur ki, əksər vaxt belə
söhbətlərdə məqsəd haqqın yox, şəxsiyyətin qəbul
etdirilməsi olur. Eqoistlik xəstəliyindən xəbərdar olanlar,
bu
çirkin
sifətdən
qoruna
bilənlər
bu
sayaq
mübahisələrdən çəkinirlər. Onlar hətta haqlı olduqları
zaman səmərəsiz çəkişmələrə yol vermir, dartışmaya
qatılmırlar. Onlar bilirlər ki, ilk addımda məqsəd haqqın
sübutu olsa da, mübahisə gedişində haqqın yerini
şəxsiyyət tuta bilər. Bu sayaq söhbətlərin arxasında,
adətən, inadkarlıq və kin-küdurət dayanır.
61
Beləcə, əgər tərəflərdən biri inadkarlıq göstərirsə, qarşı
tərəf onunla mübahisədən çəkinməli, söz sükutu ilə
söhbətin davamına maraq göstərmədiyini anlatmalıdır.
Hər birimiz öz zehnimizi islah etməli və unutmamalıyıq
ki, bizim baxışımız yanlış da ola bilər. Axı insanın malik
olduğu mə`lumatlar düzgün olmaya da bilər. Bütün
deyilənləri nəzərə alaraq, mülayimliklə, məntiq əsasında
söhbət
aparmalı,
inadkarlıqdan
qaynaqlanan
höcətləşmələrdən çəkinməliyik. Dini rəvayətlərdə bu
mövzu ilə bağlı bir çox tövsiyələr var. Həzrət Peyğəmbər
(s) buyurur: “Allah yanında ən mənfur insan inadkar,
düşmən axtaran kəsdir.” Həzrət Əli (ə) buyurur:
“Düşmənçilikdən çəkinin bu (xüsusiyyət) qardaşların
qəlbini xəstələndirir, nifaq cücərdir.”
1
Dostları ilə paylaş: |