Kaynak: International Grains Council / Five Year Global Supply and Demand Projections
ÇHC Tarım Ürünleri İthalatı
GTİP
|
Açıklama
|
Milyar Dolar
|
2011
|
2012
|
2013
|
TOPLAM
|
77.1
|
92.1
|
100.8
|
12
|
Yağlı Tohum ve Meyvalar, Sanayide ve Tıpta Kul. Bitkiler
|
32.1
|
38.5
|
42.6
|
15
|
Hayvansal ve Bitkisel Katı ve Sıvı Yağlar
|
11.5
|
13.0
|
10.8
|
03
|
Balıklar, Kabuklu Hayvanlar, Yumuşakcalar, Omurgasız Hay.
|
5.5
|
5.4
|
5.9
|
02
|
Etler ve Yenilen Sakadat
|
3.4
|
4.1
|
5.9
|
04
|
Süt Ürünleri, Kuş ve Kümes Hayvanları Yumurtaları,Tabii Bal
|
2.6
|
3.2
|
5.2
|
10
|
Hububat
|
2.0
|
4.7
|
5.0
|
08
|
Yenilen Meyvalar, Yenilen Sert Kabuklu Meyvalar
|
3.0
|
3.8
|
4.0
|
23
|
Gıda Sanayisinin Kalıntıları, Hayvanlar için Kaba Yemler
|
3.1
|
3.0
|
3.6
|
22
|
Meşrubat, Alkollü İçkiler ve Sirke
|
2.5
|
3.1
|
3.0
|
19
|
Hububat, Un, Nişasta ve Süt Müstahzarları, Pastacılık Ürünleri
|
1.6
|
1.9
|
2.5
|
07
|
Yenilen Sebzeler, Bazı Kök ve Yumrular
|
1.8
|
2.4
|
2.5
|
17
|
Şeker ve Şeker Mamulleri
|
2.1
|
2.5
|
2.3
|
24
|
Tütün ve Tütün Yerine Geçen İşlenmiş Maddeler
|
1.1
|
1.3
|
1.4
|
21
|
Yenilen Çeşitli Gıda Müstahzarları
|
0.8
|
0.9
|
1.2
|
11
|
Malt, Nişasta ve Buğday Gluteni
|
0.5
|
0.5
|
0.8
|
18
|
Kakao ve Kakao Müstahzarları
|
0.6
|
0.6
|
0.7
|
20
|
Sebzeler, Meyvalar, Sert Kabuklu Meyva ve Bitkilerin Kısımları
|
0.5
|
0.6
|
0.6
|
05
|
Diğer Hayvansal Menşeli Ürünler
|
0.4
|
0.4
|
0.5
|
01
|
Canlı Hayvanlar
|
0.3
|
0.5
|
0.4
|
09
|
Kahve, Çay, Paraguay Çayı ve Baharat
|
0.2
|
0.3
|
0.2
|
13
|
Lak: Sakız, Reçine ve Diğer Bitkisel Özsu
|
0.1
|
0.2
|
0.2
|
16
|
Et,Balık,Kabuklu Hayvanlar ve Yumuşakların Müstahzarları
|
0.1
|
0.1
|
0.2
|
14
|
Diğer Bitkisel Ürünler
|
0.2
|
0.1
|
0.1
|
06
|
Canlı Ağaçlar ve Süs Bitkileri
|
0.1
|
0.1
|
0.1
|
Kaynak: China Customs
ÇHC, Tarım Ürünleri ithalat verileri incelendiğinde, tarım ürünleri ithalatının önemli bir kısmını, 12 nolu GTİP adı altında, “Yağlı Tohum ve Meyveler; muhtelif tane tohum ve meyveler, sanayide ve tıpta kullanılan bitkiler ile saman ve kaba yem” den oluştuğu görülebilir. Adı geçen 12 nolu GTİP de; 2011 yılında, toplam tarım ürünleri ithalatının %41,6 sı, 2012 yılında ise % 41,8 olan bu oran, 2013 yılına gelindiğinde % 42,3 ‘e yükselerek yaklaşık 42 milyar dolar seviyesindedir. Bu ithalatın önemli bir kısmını “Soya” oluşturur. Bu kalem altında diğer önemli ithalata konu ürünler ise; susam, kolza tohumu ve diğer yağlı tohumlarıdır. ÇHC’nin, tarım ürünleri ithalatını gerçekleştirdiği başlıca ülkeler; ABD, Brezilya, Kanada, Arjantin ve Tayland olarak sıralanabilir. Türkiye, 2013 yılı sonu itibariyle ÇHC ne yaklaşık 70 milyon dolarlık tarımsal ürün ihracatı gerçekleştirerek, bir önceki yıla (2012) oranla % 6,35 lik bir ihracat artışı olmuştur.
ÇHC ne Gıda Ürünleri İthalatı
Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) tarafından, tarım ürünleri ithalatında ürün spesifik olmak üzere, ürünün kalitesi, karantina, menşe ile ithalat kontrollerine ilişkin çeşitli belgeler aranmaktadır. İthal edilecek tarımsal ürünlerde ayrıca, ürün çeşidine bağlı olarak spesifik paketleme ve etiketleme kuralları, gümrük muayene belgesi ve konteyner şartları aranabilmektedir.
ÇHC’ye ithalatı gerçekleştirilecek tüm gıda ürünleri (içecekler dahil), gıda katkı maddeleri, gıda konteynerleri, paketleme malzemeleri ve araçları,denetim ve karantina birimine ibraz edilmek zorundadır.Denetim ve Karantina Birimi (CIQ / Inspection and Quarantine Bureau) İdaresi altında, ilgili ülke mevzuatına göre kontrolleri gerçekleştirilerek ülkeye girişine izin verilebilmektedir.1AQSIQ (General Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine)tarafından yayımlanan “Zorunlu Denetim ve Karantinaya Tabi İthalat-İhracat Ürünleri Kataloğu-The Catalogue of Import-Export Commodities Subject to Compulsory Inspection and Quarantine”, denetim ve karantina gerektiren ürünlerin sınıflandırmasını ve denetimin içeriğini belirlemektedir. Bahse konu ürünlerin Giriş-Çıkış Denetim ve Karantina Birimleri tarafından denetimi yapılması ve gümrükleme belgesinin verilmesi (clearance certificate) sonrasında, ithalatına izin verilebilmektedir.
ÇHC’ye ithalatı gerçekleştirilecek ürünlerin denetiminde, ürün spesifik olarak uygulanması gereken standartlar ise yine AQSIQ tarafından hazırlanmakta ve anılan kuruluşun web sitesinde yayımlanmaktadır. (Announcement on the Relevant Applicable Standards for Inspection on Import Food and Food Additives)2
ÇHC’ye gıda ürünleri ihracatı yapan üçüncü ülke üreticileri (ÇHC’deki) Denetim ve Karantina Birimleri tarafından kayıt altına alınmaktadır. Söz konusu birimler, düzenli olarak kayıt altına alınan bu ihracatçıların listesini yayımlamaktadır. 3
Benzer şekilde, ÇHC’deki gıda ürünleri ithalatçıları tarafından, ithalat kaydı (ürün adı, özellikleri, miktarı, üretim tarihi, üretim ya da ithalat numarası, raf ömrü, ihracatçı ismi ve
irtibat bilgileri, varış tarihi) tutulmakta olup, bu kayıtların en az 2 yıl muhafaza edilmesi zorunludur.4ÇHC’ye ithalatı gerçekleştirilecek gıda ürünlerinin etiketine (labelling) ilişkin ulusal standartlar mevcuttur. ÇHC’de gıda ürünlerinin güvenliğine ilişkin olarak 3 aşamalı denetim mekanizması bulunmaktadır.5
-
Gümrüğe Giriş Öncesi
-
Risk Analizi (Risk Analysis): Gıda Güvenliği Yasası ve Hayvansal ve Bitkisel Ürünlerin Giriş ve Çıkış Karantina Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca; et, sebze, sebze ve yüksek risk içeren ürünler ile ÇHC’de ulusal standardı bulunmayan gıda ürünleri ve ilk defa ithalatı gerçekleştirilen gıda katkı maddeleri ithalat öncesi risk analizine tabidir.
-
Sağlık Kaydı (Sanitary Registration): ÇHC’ye gıda ürünleri ihracatı yapan yabancı firmaların sağlık kaydını yapmalarını müteakip bahse konu ürünlerin ithalatına izin verilmektedir.
-
Karantina İzni (Quarantine Permit): ÇHC’ye gıda ürünleri ihracatı yapan ihracatçı firmanın ya da temsilcilerinin ÇHC’de ulusal Giriş-Çıkış Denetim ve Karantina Birimi’ne dosya kaydı yapmaktadır.
-
Giriş Esnasında Gümrük Denetimi
-
Gümrük Denetimi ve Karantinası (Ports Inspection and Quarantine): Ürünlerin gümrük denetim ve karantinası gerçekleştikten sonra, ithalatına izin verilmektedir.
-
İthal Gıda Takibi (Import Food Monitoring): İthal gıda ürünlerinin yıllık takibi planı yapılmaktadır.
-
Risk Uyarı Sistemi (Risk Alert): Kalitesiz ürün ithalatında risk hakkında ilgili makamlara bildirimler gerçekleştirilmektedir.
-
Etiket Beyanı (Labeling Statement): Paketli ithal ürünlerin Çince etiket bilgisi taşıması zorunludur. Etiket kontrolü yapılmasını müteakip, bahse konu ürünün ithalatına izin verilmektedir.
-
Giriş Sonrası Denetim
-
Gıdanın Takibi (Food Traceability): Gıda ithalatçıları tarafından ithalat ve satış kayıtlarının tutulması zorunluluğu bulunmaktadır.
-
İthalatçı Kaydı (Importer Credit Records): Giriş-Çıkış Denetim ve Karantina Birimleri, düzenli olarak kayıt altına alınan ihracatçıların listesini yayımlamaktadır.
ÇHC’ye tarım ürünleri ithalatında istenilen belge ve süreç bakımından farklılık arz eden iki süreç bulunmaktadır.
1.Öncelikle, müsaadeye tabi olmayan ürünler için (örneğin bisküvi) ithalatçı/dağıtıcı tarafından ithal edilecek ürünlerin etiket bilgileri (bilgileri Çin diline çevirmek suretiyle) “jpag” formatında ürün henüz ülkeye ulaşmadan Denetim ve Karantina Birimi’ne (designated inspection and quarantine authority) ibraz edilir (Label Examination Process).
Sözkonusu birim diğer ön inceleme bulguları ile birlikte etiket inceleme süreci sonuçlarını AQSIQ’ya (General Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine)onay için iletir. Ürün ülkeye ulaştıktan sonra, basit örneklem metoduyla (2-7 kg’lık miktarlar alınarak) gerekli testler yapılır ve gerekli sağlık şartlarının sağlandığı sonucuna varılırsa, gerekli ithalat izinleri verilir.
Müsaade gerektiren ürünler için ise (örneğin, zeytinyağı, baklagiller, kuruyemiş, kuru kayısı, kuru incir vb.) ithal edilecek ürünlerin etiket bilgileri (bilgileri Çin diline çevirmek suretiyle) “jpag” formatında ürün henüz ülkeye ulaşmadan Denetim ve Karantina Birimi’ne (designated inspection and quarantine authority) ibraz edilir. Sözkonusu birim tarafından, gerçekleştirilecek ithalat işlemi için ürünün HS kodu temel alınarak 10-12 gün içerisinde müsaade yazısı eşliğinde bir kod açılır. Bilahare, gümrük işlemleri açılan bu kod ile gerçekleştirilir.
Kaynak: İhracat Genel Müdürlüğü
Tohumculuk
Çin Halk Cumhuriyeti, diğer tüm ülkeler gibi tarımsal üretim ve tarım teknolojilerinin gelişimine özel önem vermektedir. Nitekim, 1.3 milyarlık bir nüfusa sahip olan ÇHC’nin bu konulara stratejik bir önem atfettiği de bilinmektedir. Bu kapsamda, 2011-2015 yıllarını kapsayan 12. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda merkezi yönetim bütçesinden tarım teknolojileri ve gelişimine mali yatırımların artırılması hedefi konmuş bulunmaktadır. Teknolojik gelişim hedeflerinin başında ürün yetiştiriciliği (crop breeding) ve tarımsal makinalar gelmektedir. Anılan sektörlere on yıllık bir dönemde 470 Milyar Dolarlık bir devlet yatırım bütçesi öngörülmüştür.
ÇHC’nin tohumlara ilişkin iki önemli ulusal mevzuatı bulunmaktadır. Ana mevzuat, Seed Law 01 Aralık 2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İkinci önemli mevzuat ise, Plant Varieties Regulations olup, söz konusu kanun, yeni türlerin haklarının korunmasını, yetiştiriciliğin teşvik edilmesi ve yeni türlerin geliştirilmesi konularını düzenlemektedir.
Tohumculuk ile ilgili devlet kuruluşları Tarım Bakanlığı ve Ulusal Gelişim ve Reform Komisyonu (National Development and Reform Commission “NDRC” dur. En önemli sektör birlikleri China National Seed Association “CNSA” ve China National Seed Trade Association “CNSTA” dur.
1980 yılında kurulan China National Seed Association “CNSA” hali hazırda, Asia and Pasific Seed Association (APSA) ve International Seed Federation (ISF) üyesidir. Nisan 2014 sonu itibariyle yaklaşık 800 üyenin bulunduğu “CNSA” , ilgili kanuna göre kurulmuş kâr amacı olmayan bir sivil toplum kuruluşudur. Üyelerinin %79’u tohumculuk alanında faaliyet gösteren şirketlerden oluşan “CNSA” ya aynı zamanda enstitü kuruluşları, şahışlar ve dernekler de üyedir. “CNSA” üyesi olan şirketler, Çin Halk Cumhuriyeti tohum pazarının %80 den fazlasını oluşturur. ”CNSA” altında: Çeltik Tohumu Sanayisi, Mısır Tohumu Sanayisi, Sebze Tohumu Sanayisi, Pamuk Tohumu Sanayisi, Tohum Sanayisi Mekanizasyonu, Uluslar arası Borsa ve İşbirliği ile Sezon Dışı Tohum Üretimi ve Çoğaltımı olarak adlandırılan 6 adet şube bulunur. Bu şubeler vasıtasıyla üyelerini organize ederek, gerekli mevzuat çalışmaları, pazarlama, kredilendirme, danışma ve değerlendirme gibi faaliyetlerde bulunarak, ülke tohumculuğunun geliştirilmesi amacıyla hizmet etmektedir.
Diğer bir sektör birliği olan China National Seed Trade Association “CNSTA”, ÇHC Tarım Bakanlığı’na bağlı ülkenin tüm tohumculuk ticaretini kapsayıcı nitelikteki kuruluşudur. Hali hazırda, 135 üyesi bulunan “CNSTA” nın, 102 üyesi tohumculukla iştigal eden şirket ve bunun yanı sıra; dernek, şahıs ve onursal üyelerden oluşan bir yapısı bulunmaktadır.1988 yılında kurulan“CNSTA”; 2003 yılından bu yana Asia and Pasific Seed Association (APSA) ve 1995 yılından bu yana International Seed Federation (ISF) üyesidir. “CNSTA” aynı zamanda UPOV, OECD, ISTA, FAO, ASTA ve diğer uluslar arası kurum ve kuruluşlarla ilişkiler sürdürmektedir. 2005 yılında Shanghai ASPA yıllık kongresine ev sahipliği yapmış olup, 2014 Mayıs ta Beijing te gerçekleşen “ISF World Seed Congress” in müşterek organizasyonudur. “CNSTA” nın başlıca faaliyet alanı: Üyelerini uluslararası tohum ticareti kurallarına uyum çalışmalarını yürütmek ve sağlamaktır.
Sektördeki en önemli firmalar ise, devlet teşekkülü olan ve piyasada hakim güce sahip olan China National Seed Group Co., Ltd. “Sino Seeds” firması olup, anılan şirket 2007 yılında Devlet konseyinin onayı ile Çin’in en büyük devlet firmalarından olan Sinochem Corporation’ın bir parçası olmuştur. Sino Seeds daha ziyade çeltik, mısır, ayçiçeği ve sebze tohumları üzerine faaliyet göstermektedir. Bunun yanı sıra; Yuan Longping Agriculture High-tech Co., Ltd, Shandong Denghai Seed Industry Co., Ltd, Beidahuang Kenfeng Seed Industry Co., Ltd, Hefei Fengle Seed Industry Co., Ltd, Beijing Origin Seed Technology Inc., Beijing Golden Agrosino Seed S&T Co.,Ltd, Henan Qiule Seed Industry S&T Co.,Ltd, ve Liaoning East Asia Seed Co.,Ltd, Jiangsu Dahua Seed Group Co., Ltd başlıca tohum sanayicisi iştirakler olarak sıralanabilir.
ÇHC, 2012 yılında pazar olarak dünya da Amerika Birleşik Devletleri’nden sonraki en büyük yerel tohum piyasasına sahip olan ÇHC, ISF (International Seed Federation) verilerine göre, yaklaşık 10 milyar dolarlık hacmi vardır.
Tohum Üretimi
Aşağıdaki tabloda ÇHC’nin 2011 yılında gerçekleşen tohum üretimi, ekilen alan ve yaklaşık fiyatları sunulmuştur.
Kaynak: China National Seed Association (CNSA)
Sebze Üretimi
Çin Halk Cumhuriyeti’nde son yıllarda sebze üretimi artış göstermekte ve göstermeye devam etmektedir. 2012 yılında, 20 milyon hektar alanda, 700 milyon tonun üzerinde sebze üretimi gerçekleştirilmiştir.Aynı yıl, ülkenin 15 Kuzey Eyaletinde, 3.63 milyon hektar alanda ise yaklaşık 200 milyon ton sebze üretimi seralarda yetiştirilmiştir.Tabloda yıllar itibariyle sebze üretilen alanlar sunulmuştur.
Kaynak: China National Seed Association (CNSA)
Sebze Tohumu Dış Ticareti
GTİP 120991: Sebze Tohumları
Kaynak: UN ITC, Trade Map
ÇHC (Çin Halk Cumhuriyeti), 2009 yılından 2013 yılına kadar olan 5 yıllık periyotta sebze tohumu ithalatını yaklaşık %70, ihracatını ise yaklaşık %115 oranında arttırmıştır. Buna bağlı olarak, sebze tohumu dış ticaret hacmi, 2013 yılı sonu itibariyle 272 milyon dolar seviyesine ulaştığı görülebilir. 2013 yılında sebze tohumu ihracatı 146,5 milyon dolar olup, aynı yıl ithalatı ise 125 milyon dolar seviyesindedir.
ÇHC’nin Sebze Tohumu İthalatı (Bin Dolar)
ÜLKE 2009 2010 2011 2012 2013
TÜM 73,510 106,423 114,258 111,622 125,372
Japonya 19,108 28,138 36,346 31,638 38,266
Tayland 5,455 8,630 9,888 11,018 15,594
ABD 7,526 16,507 15,167 16,631 12,235
Şili 4,590 6,639 6,886 6,877 8,380
Güney Kore 3,255 2,985 3,334 6,960 7,307
İtalya 4,541 7,273 9,400 4,704 7,042
İsrail 3,324 5,626 5,121 4,311 6,421
Endonezya 3,042 2,379 1,997 4,040 4,528
Fransa 2,421 4,144 4,263 3,321 3,146
Danimarka 6,791 5,390 4,093 6,566 3,004
Peru 1,314 1,185 1,280 1,452 2,792
Avustralya 1,203 1,552 1,174 2,728 2,482
Hollanda 4,993 2,473 2,645 1,207 2,408
Güney Afrika Cum. 318 1,052 1,110 1,398 2,229
Çin Serbest Bölge 465 3,709 1,057 1,794 2,197
Arjantin 307 678 687 992 1,702
Vietnam 98 651 451 703 1,026
Meksika 165 493 1,751 574 918
Taipei, Çin 888 852 1,326 1,168 753
İspanya 208 809 629 694 586
Tanzanya 532 431 219 280 476
Yeni Zelanda 1,078 3,536 3,444 455 410
Belçika 797 14 0 195 340
Kenya 30 0 1 241 309
Fas 84 187 353 104 289
Hindistan 571 205 653 456 274
Diğer 406 885 983 1,115 259
Kaynak: UN ITC, Trade Map (Ülke sıralamasında 2013 yılı verileri esas alınmıştır.)
Dünya sebze tohumu ithalatında il 10 içerisinde yer alan ÇHC, 2013 yılı sonu itibariyle, bir önceki yıla (2012) göre, sebze tohumu ithalatını % 12 arttırmış ve 125 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. ÇHC’nin, sebze tohumu ithalatında ilk üç ülke sırasıyla, Japonya, Tayland ve ABD dir. Bu üç ülke toplam sebze tohumu ithalatında % 52,7 oranında bir paya sahiptir. İtalya, İsrail ve Endonezya da son dönemde, ÇHC sebze tohumu pazarında paylarını arttırmış oldukları göze çarpmaktadır.
ÇHC’nin Sebze Tohumu İthalatı
Kaynak: UN ITC, Trade Map
ÇHC Sebze Tohumu İhracatı
ÇHC, sebze tohumu ihracatında, 2012 yılında 158,6 milyon dolar ihracat gerçekleştirmiştir. 2013 yılında ise sebze tohumu ihracatı, % 8,3 oranında azalarak 146,4 milyon dolara gerilemiştir. ÇHC’nin toplam sebze tohumu ihracatının % 56’sı, Hollanda ve ABD (Amerika Birleşik Devletleri) ye yapılmaktadır. 2013 yılında, ÇHC’nin en büyük sebze tohum ihraç pazarı olan ABD ye yapılan 53,3 milyon dolar sebze tohumu ihracatı, bir önceki yıla (2012) göre %21,8 oranında azalmıştır. Buna rağmen ABD, ÇHC’nin toplam sebze tohumu ihracatında %36 lık pay ile, en büyük ihraç pazarı olma özelliğini korumaktadır.
Kaynak: TÜİK (2014 / Ocak-Nisan)
Kaynak: TÜİK (2014 / Ocak-Nisan)
Türkiye, 2013 yılı sonu itibariyle, toplam sebze tohumu ithalatının %11.2’sini ÇHC’nden gerçekleştirmiştir. Türkiye’den ÇHC ye sebze tohum ihracatı TÜİK verileri
KAYNAKÇA:
T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Bilgi Platformu www.ibp.gov.tr
T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü
T.C. Ekonomi Bakanlığı Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK www.tuik.gov.tr
International Trade Center TRADEMAP www.trademap.org
Global Trade Atlas GTA www.gtis.com/gta
The Economist Intelligence Unit EIU www.eiu.com
China National Seed Association CNSA www.cnsa.agri.cn
China Customs www.customs.gov.cn
Int. Cen. of Agri. Research in the Dry Areas ICARDA www.icarda.cgiar.org
China National Seed Trade Association CNSTA Seed Ind. Pro./Tanıtım Materyali
Bureau of Seed Management, MoA P.R.China Seed Ind. Pro./Tanıtım Materyali
Sayfa /
Dostları ilə paylaş: |