Psixologiya

6-MAVZU: IJTIMOIY PSIXOLOGIYANING AMALIY TADBIQIY SOHALARI
REJA:
1.Amaliy, ijtimoiy psixologiya va amaliyotchi psixolog shaxsi
2. Siyosat borasidagi ijtimoiy psixologik muammolari
3. Huquqni muhofaza qilish va ijtimoiy psixologiya

Amaliy ijtimoiy psixologiya v amalnyotchi psixolog shaxsi
“Fan - amaliyotga!” degan tamoyil bugungi kunda xar qachongidan xam dolzarb masalaga aylangan. Chunki yoshlarni mustakil davlatimiz ma’naviy negizlarini teran anglashga Urgatish na ularni ma’rifatga chorlash jarayoni kagor tatbikiy nazifalirni amalga oshirishni takozo etadi.
Ilmu-fan tarakkiyotining uzok; davriga nazar tashlasak. olimlar va tadqiqotchilar kuprok nazariy masalalarni xal qilmish, umumiy qonun-qoidalarni sharxdash, tushuntirish orqali jamiyat va insoniyat taraqqiyoti sabablarini yoritishga urinishlar kuprok uchraydi. Bu xolat pedagogika va psixologiya fanlariga ham tegishli bulib, ayniqsa, voqea-xodisalarning ijtimoiy-psixologik tabiatini urganuvchi ijtimoiy psixologiya bundan istisno emas edi. Pekin bugun biz uchun ijtimoiy tarakkiyot va insop tlfpkkuri rivojlanishini tezlashtiruvchi, uning davr va kishilar ruxiga xamoxang tarzda kechishini ta’minlab beruvchi tatbikiy xyeyi-mn- li ishlar va ilmiy izlanishlar zarur. Zero, mamlakatimizda ruy berayotgan tub ijtimoiy-siyosiy isloxotlar aynan shumi talib kilmokda. Bunda e’tiborga loyik dolzarb muammolardap biri yoshlarda yangicha dunyokarashni shakllantirish, ularni yangicha Demokratok munosabatlarga ruxiy jixatdan tayyorlash, faol fuqarolik pozitsiyasini shakllantirish, bunda jamoat tashkilotlarniing rolini kuchaytirish, psixolog xizmatlarining turli yunalishlarini davrga monand tarzda rivojlantirishdir. Bu vazifalarni ado etishda ijtimoiy psixologiyaning urni va rolini aniqlash, tatbiqiy izlanishlarni amalga oshirish va ijtimoiy-psixologik amaliyot doirasida ushbu vazifani amalga oshirish yullarini topish uchun xozirgi zamon ijtimoiy psixologiyasining asosiy tatbikiy yunalishlarini belgilash maqsadga muvofik. Xozirgi davrda ijtimoiy psixologiyaning dolzarbligi va uning jamiyatdagi sodir bulayotgan barcha jarayonlarga aloqadorligi uning tatbikiy soxalarini doirasini xam kengaytirdi.
Uning asosiy tadbikiy-amaliy soxalariga sanoat ijtimoiy psixologiyasi, boshsaruv psixologiyasi, o`sha va nikox borasidagi ijtimoiy-psixologik ishlar, siyosat va iqtisodiyotni takomillashtirish muammolari, qonunbuzarlikning oldini olish ehtiyoji mayda ommaviy axborot vositalari borasidagi amaliy vazifalar kiradi. Barcha amaliy sodalarga xos umumiy xususiyatlar mavjudki, ularga:
a) amaliy psixologik xizmatni bevosita jamiyat talab- ehtiyojiga kura tashkil etilishi;
b) tatbidiy ishlar “tili”ning mavjudligi muammosi, ya’ni, professional til(jargon) bilan tadqiqot natijalarini bayon etishdagi uygunlik masalasi;
v) amaliy exdiyojlarga monand ilmiy farazlarni ishlab chidish;
g) shartnomalarga mos tarzda buyurtmalarlarni o`z muddati va bosqichlarda bajarish majburiyati;
d) samaradorlik mezonlarining uziga xosligi, ya’ni, bajarilgan ishga darab samaradorlikni baxolash;
e) “nazariyotchi” bilan “amaliyotchi” rollarining anik fark- lanishi muammolari kiradi.
Amaliy ijtimoiy psixologiya tugrisida ran ketganda, ku- pincha, “ijtimoiy-psixologik aralashuv” tushunchasi urtaga tusha- di va tabiiy, bunday amaliyotchining ijtimoiy jarayonga aralashu- vi nimalarda kurinadi, degan savol paydo buladi:
a) individning uzgarishi strategiyasida, ya’ni usha tashkilot- dagi uziga xos shaxslarning borligi anidlanadi va ularga ta’sir kilinadi;
b) texnologik tizim uzgaradi, ya’ni ma’lum tashkilot yoki muassasaning tuzilishida uzgarish ruy beradi;
v) ma’lum tipli ma’lumotlarga bogliklik, ya’ni, ma’lumot- larning tashkilot ichida yoki uning atrofida tuplanganligiga boglik xolda natijalarning turlicha kiymatga ega bulishi mumkin;
g) ataylab o`tkazilgan tadbirlar ta’sirida korxona taraqqiyoti uzgarishi mumkin, masalan, rejalashtirish, xodimlar bilan ish- lash sifati, qarorlar qabul qilish va hokazo.
Amaliyotda faoliyat kursatayotgan psixolog joylarda uch asosiy funksiyani bajaradi:

1.