Iqtisodiy kategoriya sifatida kredit quyidagi tamoyillarga ega [2] 1. Кreditning kaytarilishi
2.Кreditning muddatliligi
3.Кreditni ta’minlanganligi
4.Тo’lovlilik
5.Кreditning maqsadliligi
6.Кreditning samaradorligi
Kredit tamoyillari
Gaytarilishi
bank mablag'larni faqat shunday shartlarda va ssuda qilingan qiymatning ozod qilinishini va uning bankka qaytishini ta'minlaydigan maqsadlarda berishi mumkinligi tushuniladi. Muddatliligi kredit qat'iy belgilangan muddat ichida qaytariladi, ya'ni vaqt omili unda konkret ifoda topadi. Shuning uchun muddatliligi - bu kreditni qaytarishning vaqtini ifoda etadi. Ta’minlanganligi To’lovliligi salbiy holatlar yuzaga kelganda va qarz oluvchining moliyaviy ahvoli yomonlashganda, bank kreditni qaytarishning ikkilamchi manbalariga ega bo‘lishi kerak (mulk garovi, uchinchi shaxslarning kafolatlari). kreditdan oqilona foydalanishni ifodalovchi tamoyil – kreditning samaradorligi tamoyili ham muhim ahamiyatga egadir. bankning vaqtincha foydalanish uchun qiymat berish uchun qarz oluvchidan ma'lum haq undirilishi tushuniladi. Bu to’lov asosan % ko’rinishda bo’ladi. Samaradorligi Maqsadliligi qarz oluvchi olingan kreditni ma‘lum maqsadga yo’naltirilgan bo’lishi zarur. Bu maqsadlar kredit beruvchi va kredit oluvchi o’rtasida tuzilgan shartnomada o’z aksini topadi.
UMUMAN KREDITNING ShAKLLARI [3]
Davlat krediti
Bank krediti
Iste'mol krediti
Tijorat krediti
Xalqaro kredit
Source: https://top-fon.com/fony-dlja-prezentacii/4065-fon-dlja-prezentacii-dogovor-189-foto.html
Qarz beruvchi rolini Markaziy bank orqali bajadi. Bu markazlashgan kreditlar iqtisodiyotning ustivor tarmoqlarini kreditlash, shuningdek, vaqtincha foydalanishga mablag ajratilishi mumkin. Undan tashqari tijorat banklariga banklararo kreditlar bozorida kredit resurslarini kim oshdi savdo yo‘li bilan yoki to‘g‘ridan to‘g‘ri sotish orqali vaqtincha foydalanish uchun berilishi mumkin. Davlat qimmatli qog‘ozlarini (davlat xazina majburiyatlarini) chiqarish, moliya bozorlarida ularni joylashtirish, davlat zayomlarini chiqarish va sotish yo‘li bilan banklarning, aholining va boshqa moliya-kredit institutlarining pul mablag‘larini yig‘adi va ularni davlat qarzi va byudjet kamomadini qoplashga sarflaydi. Bundan tashqari davlatni ichki va tashqi qarzlari, davlat kafil va kreditor sifatida ham bo‘lishi mumkin.