Q. Y. MƏMMƏdov m. M. İSmayilov b I t k I Ç İ L i K



Yüklə 7,47 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə113/418
tarix05.12.2023
ölçüsü7,47 Mb.
#138344
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   418
05 08 2021 12 21 57 119 7828561 Bitkiçilik = 2012

Bitkinin tarixi. 
Çovdar nisbətən cavan taxıl 
bitkisi hesab olunur, insanlar onun becərilməsinə 
arpa, buğdaya və digər tarla bitkilərindən sonra 
başlamışlar. Roma yazıçısı Pliney bizim eradan 
əvvəl I-ci əsrdə bitki haqda öz yazısını vermişdir. 
III-cü və IV-cü əsrlərdə Slavyan xalqları tərəfindən 
Kerç yarımadasında becərilirdi. Sonradan başqa 
rayonlara və XVII-ci əsrdə Sibirə aparılmışdır. 
Becərilməsi 
və 
məhsuldarlığı

Dünya 
miqyasında çovdarın əkin sahəsi 12 milyon hektara 
yaxındır. Bu bitki Avropanın bir çox ölkələrində 
Almaniya, Polşa, Fransa, Rusiya, ABŞ və s. yerlərdə 
becərilir. Ukraynada bu bitkidən 14-15 sentner dən 
məhsulu götürülür. Lakin, yüksək aqrofonda 40-50 
Şəkil 5. Çovdar
:
 
1,2
 – 
cücərmə və kollanma 
fazasında; 3 – sünbül; 4 – sünbülcük erkək 
çiçəklərlə; 5 – dən; 6 - yarpağın gövdə ilə 
birləşməsi; 


126 
sentner məhsul verir. Litva respublikasında daha yüksək məhsul əldə edilir. 
Botaniki təsviri.
Çovdar – 
Secale 
cinsinə aiddir. Cücərtisi darçını-bənövşəyi rənglidir. 
Yarpağının dilçəsi enli, kirpiklidir, qulaqcıqları xırdadır, çiçəkləmə fazasından sonra tökülür. 
Gövdəsi zərif, nazik elastikidir. Çiçək qrupu sünbüldür. Sünbül oxunun pilləsi bir sünbülcüklü və 2-
3 çiçəklidir. Ortadakı çiçək dən vermir. Sünbülcük pulcuqları bizşəkilli, ensiz və xırdadır. Qılçıqları 
qısa, sünbülünə sıxılmış yaxud dağınıq vəsiyyətlidir. Dənləri uzunsov, uzunsov - oval formalı, 
əsası sivriləşmiş, yan tərəfləri bir qədər basıq, səthi qırışıqlıdır. Rəngi tünd boz, darçını, yaşılımtıl, 
sarı, kürəni yaxud qırmızı olur. 1000 ədədinin kütləsi 10-35 qramdır. 4 növü vardır ki, biri mədəni 
becərilən (

Yüklə 7,47 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   418




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin